ammengàre , vrb Definition
fàere o èssere mengu, pòberu
Etymon
srd.
Translations
French
vivre dans la gêne
English
to be to poverty
Spanish
empobrecer,
vivir en la estrechez
Italian
stare in misèria,
nelle strettézze
German
im Elend leben.
bisógnu , nm: abbisognu,
bisóngiu,
bisonzu,
bisunzu Definition
su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere
Synonyms e antonyms
aprentu,
mancànscia,
netzessitu,
poberesa,
sia
/
cumandhu,
fàdicu
| ctr.
bundhàntzia
Idioms
csn:
bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu
Sentences
si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!…
2.
solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu
3.
nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe!
4.
su tempus faghet bisonzu a nois puru!
5.
li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu
Surnames and Proverbs
prb:
chie est ómine a su bisonzu si paret
Etymon
itl.
Translations
French
besoin,
nécessité,
gêne
English
need,
poverty
Spanish
necesitad
Italian
bisógno,
necessità,
occorrènza,
misèria
German
Bedürfnis,
Notwendigkeit,
Elend,
Not,
Armut.
fadigósu , agt Definition
chi tenet o giughet fàdigu, chi est a fàdigu, in poberesa manna (e nau mescamente a disprétziu)
Synonyms e antonyms
famicosu,
pedhitzoni
Sentences
nci at genti fadigosa e matrachera chi atru non pentzat che a fai mali!
Etymon
srd.
Translations
French
gueux
English
tramp
Spanish
mendigo,
pordiosero
Italian
pezzènte
German
arm,
elend.
filupèndhe , avb Definition
istare a f. = istare male meda, a s'úrtimu puntu, nau de su campare, de bívere
Synonyms e antonyms
tilipendhe
Sentences
tuncunia e a filupendhe, est morta azicu apustis ◊ mancari filupendhe siat de salude, no est a la pònnere apare chin cudha
Etymon
srd.
Translations
French
misérablement
English
miserably
Spanish
miserablemente
Italian
miseraménte
German
arm,
in Armut,
elend.
miserèsa , nf Synonyms e antonyms
bisognu,
carestia,
iscassia,
poberesa,
spatígliu
| ctr.
bundhàntzia,
sobra
Sentences
cussa mandrona menzus istat in miseresa chi no si ponet a triballare!
Etymon
srd.
Translations
French
misère
English
poverty
Spanish
miseria
Italian
misèria
German
Elend.
poberèsa , nf: pobiresa,
poboresa,
poveresa Definition
su èssere pòberos, su tènnere pagu, tropu pagu / intrare in p. = essire pòberos, in bisóngiu
Synonyms e antonyms
abbisognu,
aprentu,
pobertade,
poburidadi
| ctr.
richesa
/
cdh. poaresa
Sentences
dh'iat sacrificada sa vida, sèmpere pòberu, ma cun cussu pitariollu s'intendhiat erricu, no dh'iat ispantau sa poberesa ◊ fillu de giornaderi, iat connotu isceti sa poboresa ◊ poboresa e fintzas fàmini si patiat, in tempus de guerra ◊ amanti de poberesa, dogna bèni at lassau ◊ príntzipes malos, bídrigas e zanas bortulaiant reinas in ranas covecadas in trista poveresa (N.Osu)
Etymon
spn.
Translations
French
pauvreté,
misère
English
poverty
Spanish
pobreza
Italian
povertà,
misèria
German
Armut,
Elend.