caéntu , nm: cajentu, chelentu, chellentu Definition temperadura artighina, prus che àteru po comente podet pràghere Synonyms e antonyms caldu, cazentu, cheghentu / basca, calura | ctr. frios, fritore Sentences pro maladia gai bastat a istare in caentu ◊ in beranu e in istiu in logos nostros che faghet caentu ◊ pònelu in su caentu, cussu piatu de cosa, pro no s'ifritare! ◊ ue bi at sole o fogu bi at caentu ◊ custas dies su tempus est in caentu Etymon srd. Translations French chaud English heat Spanish calor Italian caldo German Wärme.

callènte, callènti , agt, nm: cazente, caxente, caxenti, chelente, chellente Definition chi tenet caentu, chi est in caentu; chi tenet fortza, chi istat bene (chi tenet cosa, errichesa): nau de fémina, fintzes chi est in more Synonyms e antonyms caente*, caldu, calgenti, cheghente / caentu, cazentu | ctr. fridu, frios Idioms csn: caxente che fogu = caente meda, budhidu; fatzat callenti e arriat sa genti! = su chi contat est a èssere bestidos, de no tènnere fritu (e prus pagu contat sa bellesa de sa bestimenta o de sa cuguzura) Sentences s'abe cheret logu callente e fiores ◊ como sunt aeritas cazentes ◊ is pàrdulas chellentes si issundhint cun su sutzu de su limone e s'ispertzant de tzúcoro ◊ a is agiudadores si donàt su turredhu, su pistocu callente o durces fatus in domu ◊ ge no ti ndi at a dipendi cancunu dannu, de cussa puntura?… ponidí bàngius di axedu callenti! 2. sa carri donat e pedit callenti, carignus e cunfortu ◊ no portai lentzoru de linu ma una mantixedha de piu, però gei mi ndi fera de callenti! 3. si est afancedhada cun su datori e dhi at fatu giai unu pipiu: brut'ègua, gei dh'at agatada callenti! Translations French chaud English warm (th) Spanish caliente Italian caldo German warm, Wärme.

calòre, calòri , nm: colore 1 Definition su caentu chi lassat andhare su fogu o css. àtera funte de energia prus càrriga: de totu is formas de energia (mecànica, elétrica, luminosa, sonora) est sa chi prus s'isperdet; sa furighedha de is animales fémina (ma dhu narant de gente puru) candho bolent su mascu Synonyms e antonyms alore, caentu, callentori, caloria, calura / more, sua 1, subore / cdh. cammariola | ctr. friorzu, frios Idioms csn: pònnere a calore a focu, a colore a fogu = aparadu a su fogu, acurtzu a su fogu de si caentare; còiri a colori a fogu = arrustu; animale in calores = in more, chi cheret su mascru Sentences a seranu sas famíglias si riuniant a nàrrere contos a colore a fogu ◊ dhus apu fatus seci a colore de fogu ◊ in su furru no bi at colore ◊ sa peta rassa a colore a colore che l'arrustiat in suta de su fogu (Z.Virdis)◊ sa cótzula fit cota in sa tzidha a colore lentu 2. comente intrat s'istiu sas berbeghes benint in calore 3. titia, cussa picioca a gonna crúcia crúcia cun custu frius: ndi portat de caloris!… Etymon ltn. calore(m) Translations French chaleur English heat Spanish calor Italian calóre German Wärme.

pàta , nf Definition su calore de sa forredha, ma fintzes sa basca Synonyms e antonyms caentu, patera, tebidori / basca | ctr. frios Idioms csn: avb.: a p. a fogu, a p. de fogu = a calor'a fogu; cotu a p. = cotu in su pamentu de su foghile imbudhighinadu; p. a… = afaca a…; su fogu betat p. = mandhat caentu Sentences lezindhe custu contu paret de intèndhere sa pata de su forru coghindhe su pane ◊ no caentao mancu a pata a fogu (P.Bitto)◊ fit in domo sétzidu a pata a fogu ◊ intret segura sa pata de beranu! 2. fimus sétzidos pata a tie a nos contare sos contos Surnames and Proverbs smb: Pata, Patta Translations French chaleur du foyer English home warmth Spanish calor del hogar Italian calóre del focolare German Wärme der Feuerstelle.

tebidòri , nm: tebiore, tebiori, tebiroi, tepiore Definition caentedhu brandhu, lenu Synonyms e antonyms alore, tebidesa Sentences sos tebiores de su mese de abrile ◊ intas sos animales godint su tepiore in s'umbra suta de sos àrvores Etymon srd. Translations French tiédeur English warmth Spanish tibieza Italian caldùccio, tepóre German milde Wärme, Lauheit.

«« Search again