achedàre 1 , vrb: achetare 1,
agedai,
agedari,
aghedare,
axedae,
axedai,
axerai Definition
fàere a aghedu, nau fintzes de sa pasta cun su frammentu; in cobertantza, nau de ccn. arrennegare
Synonyms e antonyms
acriare,
aghedinare,
frammentai,
imbischidare,
pesai
Sentences
su binu cheret contivizadu, ca sinono si aghedat ◊ Cíciu mi at nau ca su binu biancu si dhi est agedau
2.
dhi at ghetau unu lómburu de fromentu: dèu nau chi at a axedai! ◊ is tzípulas no ant axedau: depiat tenni písima su frammentu ◊ tenei sa pasta in sa scifedha axerendi e fui arremangada pronta a ispongiai ◊ at lassau su pane aghedandho in su tianu
Etymon
srd.
Translations
French
tourner en vinaigre
English
to vinegar
Spanish
agriar
Italian
inacetire,
inacidire,
fermentare
German
zu Essig werden,
säuern,
gären.
ammadricàre , vrb: ammadrigare,
matricare Definition
pònnere sa madrighe, ammesturare su frammentu a sa farra po fàere su pane, su càgiu a su late po fàere su casu, po fàere su giodhu; isconciare, iscagiare coment'e frammentu (in s’abba); nau de su tempus, cambiare in bonu
Synonyms e antonyms
immardicare
/
irfàghere
Sentences
sas córbulas prenas de símula fint ammadricadas dae su sero ◊ su late no bi at ammadrigadu: fossis fit pagu su cragu
Etymon
srd.
Translations
French
mêler du levain,
fermenter
English
to leaven,
to ferment
Spanish
leudar,
fermentar
Italian
lievitare,
fermentare
German
aufgehen,
gären.
budhíre 1, budhíri , vrb: vudhire Definition
artzare o pesare su búdhidu comente faet s'abba in istrégiu chi portat fogu asuta; giare un'iscotada a fogu; còere o mantènnere cosa in s'abba budhindho; si narat de su mustu puru, siat candho est in su cupone e siat candho est in sa carrada ma faet ancora ispuma; sentire coment'e abbruxore in sa carre po fogu o àteru
Synonyms e antonyms
fudhire
Idioms
csn:
iscapai a b., pesare a b. = pesare su bullu, comintzare a budhire; b. a sollenu = a fogu lenu
Sentences
s'abba no est budhindhe: àrtziali su fogu! ◊ candho s'abba est budhindhe bètache sos macarrones ◊ s'àcua est budhendi a cróculus in sa pingiada ◊ s'erbuzu cheret budhidu, piscadu e cundhidu
2.
su binu est budhindhe in sa cuba
3.
custu fogu a tropu mi est budhindhe
Surnames and Proverbs
prb:
a fortza de budhiri sa pingiada s'iscrobecat
Etymon
ltn.
bullire
Translations
French
bouillir,
fermenter
English
to boil,
to ferment
Spanish
hervir
Italian
bollire,
lessare,
fermentare
German
sieden,
kochen,
gären.