bullíre , vrb: pullire Definition
nau de is matas, bogare pigiones, cambos noos; nau de un'iferta, brotare, bogare, isparare
Synonyms e antonyms
brionire,
briorare,
broculare,
brotai
Sentences
as a bullire dae raighinas, ma sunt sempre fruedhas pirastrinas! (Cubeddu)
Translations
French
prendre sa source
English
to spring up
Spanish
brotar
Italian
pullulare
German
hervorsprießen.
nàscere, nàschere , vrb: naschi,
nasci,
nàsciri,
nàssere,
nassi Definition
bènnere (e fintzes batire) a su mundhu, cumenciare una vida noa, abbandha, coment’e persona o àteru èssere distintu (animale, erba, mata), nau fintzes po fàere naschire; essire, àere cuménciu, dipèndhere o bènnere de calecuna cosa, de unu logu, de ccn. / pps. nàschidu, nàsciu (nà-sci-u: nàsciu = nà-sciu, 1ˆ p. sing. ind. pres.), nàssiu, ger. naschendhe, nascendho; aus. èssere, ma cun 3ˆ pers., e cun sugetu indeterminau, fintzes àere (e, si cumprendhet, candho tenet valore transitivu)
Synonyms e antonyms
inceurrare,
naschie,
tudhire
/
comentzari,
depèndhere
| ctr.
mòrrere
/
acabbae
Idioms
csn:
nàsciri bistiu = èssere afortunadu; nàsciri a una brenti = nàschere a croba, duos paris (nadu de cristianu o de animale)
Sentences
niune naschet imparadu ◊ ocannu bi at nàschidu criaduras meda ◊ de cussu chi apu seminau at nàsciu unu fundu innòi e unu in cudhei ◊ sa chibudha est totu naschindhe ◊ dèu fua che a sa dí chi fua nàscia ◊ si sunt cojados e lis at nàschidu fizu puru ◊ sa mamma chi dh'at nàsciu! ◊ sa mamma unu tempus a sos fizos dhos naschiat in s'istoja ◊ us crabitus furint totu nascendho ◊ cun custu sicore no bi naschet su sèmene ◊ apenas torraia a domo guasi a prepoténtzia torraiat a mente sa limba chi aia imparadu naschendhe ◊ petzi bi at nàschidu erba in cussu terrinu ◊ medas nascint istrupiaus ◊ fio pentzanno ca benit a nàscere innoje!◊ sa die dèu potzu nai ca seu torrada a naschi ◊ bos apo biu nassenno
2.
in cussa roca bi naschet una camba de abba ◊ a sa fata de sa die naschet su sole ◊ ndi at a nasci una tribbulia manna
Etymon
ltn.
nascere
Translations
French
naître,
faire naître
English
to be born,
to spring up
Spanish
nacer,
surgir
Italian
nàscere,
sórgere,
originare
German
geboren werden,
zur Welt kommen.
rampudhàre , vrb: rempudhare Definition
bogare pigionatzos, nau de is linnas; bogare, essire (nau fintzes de àteru)
Synonyms e antonyms
piglionai,
rampudhire
Sentences
s'àrbure at rampudhadu sos briones
2.
sa limba est benale chi deretu benit dae s'ànima sarda e rampudhat friscu (Z.A.Cappai)
Etymon
ltn.
*repullare
Translations
French
pulluler de nouveau
English
to spring up again
Spanish
brotar
Italian
ripullulare
German
wieder hervorsprießen.