apasíbi , nm: apasili,
apesile,
apisile,
pesile Definition
matzu de giuncu, de ràfia o àteru deasi atrotigau in mesu a manera de dhi fàere unu lobu (acapiau cun calecunu cambu de giuncu etotu) e de arresurtare, addopiau, cun is duos càbudos a sa matessi bandha, po apicare cosa de frutuàriu a dhu chistire (cun dónnia càbudu de giuncu si acàpiat unu nasedhu de su frutuàriu); apicone, cosa apicada fata a matzu / un'apesile de pira, de superba, de melaghidonza
Synonyms e antonyms
apesíliche,
impasibi,
pendéntili,
pendharitzone,
pendhúliche,
pendhone,
pesu,
picasili,
pubúsulu
Sentences
po sa bagna ndi cabu unu bellu apasibi de tamatas
Etymon
srd.
Translations
French
pendant
English
cluster
Spanish
ristra
Italian
pènzolo
German
Fruchtgehänge.
apicàglia, apicàgliu , nf, nm: apicalla,
apicàlliu Definition
cosa chi istat apicada, fintzes cosighedha de oro o prata de pònnere in dossu po bellesa
Synonyms e antonyms
apasibi,
apendhuzu,
apicarrone,
pendhúliche,
pubusone
/
apicognu,
lallanu
2.
a ndhe zughes de apicàllios, oritzinas e collanas!…◊ remonichelos totu cussos apicàllios, putzidha!
Etymon
srd.
Translations
French
pendant,
breloque
English
pendant
Spanish
colgante
Italian
pendàglio,
cióndolo
German
Anhänger.
apicòne, apicòni , nm: picone 1 Definition
cambu o tenaghe de is frutos, parte de is frutos ue est atacau su tenaghe; su cambighedhu de is fògias; gànciu de linna totu corros (o fintzes frucàgiu) po apicare cosa in su barracu; cosa apicada a matzu, frutuàriu a trintzilleri; cosa apicada bastat chi siat / un'apiconi de medàglias
Synonyms e antonyms
nasedhu 1,
tanache
/
apasibi,
abbicajoni
2.
ndh'at ispicadu unu cantu de lardu dae s'apicone
3.
in su cannitzu dhue at apicones de saltitzu ◊ apiconi de àxina ◊ in sa fentana dhoi at un'apiconi de froris
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
pendant
English
cluster
Spanish
pedúnculo,
colgante
Italian
pènzolo
German
Früchtgehänge.
arracàda , nf: arrecada,
arrecaja,
arrecrada,
arrocadas,
racada Definition
genia de prendha (de oro, prata, coradhu, de àteru) fata po apicare prus che àteru in origas; is nàcaras chi portant asuta de sa barra de fundhu crabas e brebès / genia de a.: a lóriga, a lentioni, a pàlia (= lorinchinos mannos, lados, de oro)
Synonyms e antonyms
aricina,
arra,
pendhulica
/
nàcara,
nabra
Sentences
ti apo a dare s'arracada de prata ◊ tue ses cun arracadas e collana, e babbu tou a solas tira tira! ◊ a tie no ti deghent sas arracadas ◊ pro cumpàrrere in su ballu sunt bàrrias de arracadas
Scientific Terminology
prd
Etymon
ctl., spn.
arrecada
Translations
French
boucle d'oreilles,
pendant d'oreilles
English
earring
Spanish
arracada
Italian
orecchino
German
Ohrring.
dedí, dedía , nm, avb: dedie,
didie Definition
de die, su dedie, su die: de sa die, sa parte chi est lughe / avb.: a dedie; a lugh'e dedie = a dedie
Sentences
su dedie drommit e su denote istat zirendhe ◊ su chi si naru in s'iscuriu naraidhu a dedia! ◊ su sole est a dedie
2.
sa títula a didie zirat in s'àghera e in sos ribos ◊ male a didie e pejus a denote semus continu in irgherramatzina ◊ cussu si fait a su dedí
Translations
French
pendant la journée
English
by day
Spanish
de día
Italian
di giórno
German
bei Tag.
impeltàntu , avb: impertantu,
impestantu,
ispestantu,
impetantis Definition
in su matessi tempus chi…
Synonyms e antonyms
imperistantu,
intere,
intertantu,
istepetantis,
paristantu,
pestantu,
sughestantu,
tramente,
trassintru,
trastempus
Sentences
in s'ispestantu nois semus cabulados a bidha ◊ in s'ispestantu sos pisedhos fint gioghendhe
Translations
French
pendant que
English
meanwhile (in the)
Spanish
mientras
Italian
méntre,
nel frattèmpo
German
während,
inzwischen.
intère , nm, prep: interi,
ínteri,
interis,
íntiri,
intiris,
iteris Definition
s'ora, su tempus tra duos momentos, tra duos oràrios diferentes: tra, in mesu de… / inter'e mesu de… = in mesu de…, intremesu
Synonyms e antonyms
assunteris,
impeltantu,
interinti,
intertantu,
paristantu,
pestantu,
sughestantu,
tramente,
trassintru,
trastempus
/
inter,
tra
Sentences
lu devias nàrrere in s'intere ◊ in s'interis seus andaus a biri calincun'àtera cosa, po no abarrai abetendi ◊ in s'interis, su fàmini dhi pigàt a iscrafíngiu, poita fiant giai passadas binti cuatru oras sentza tastai nudha ◊ in s'interi chi fit andhendhe a crésia
2.
interis is tessíngius e is arricamus tessiat is sonnus puru
3.
apo apubadu un'iscritura antiga e àteros signales inter'e mesu de molas e cubas
Etymon
ltn.
interim
Translations
French
en attendant,
pendant que
English
while,
interim
Spanish
mientras tanto
Italian
frattèmpo,
méntre,
interim
German
inzwischen,
Interim.
loritzína , nf Definition
lorinchinu, prendha (duas) chi is féminas si apicant a is origas po bellesa
Synonyms e antonyms
aricina,
arra,
arracada,
lorinchinu,
orechinas,
pendhulica,
pitoriga
Scientific Terminology
prd
Etymon
srd.
Translations
French
boucle d'oreilles,
pendant d'oreilles
English
earring
Spanish
pendiente
Italian
orecchino
German
Ohrring.
orechína , nf: orentzina,
orichina,
oricina,
oritzina,
uricina Definition
lorinchinu, prendha chi is féminas apicant a is origas po bellesa / oricinas de cariasa = cerésias allobadas in su nasedhu chi is piciochedhus a giogu si apicant in is origas
Synonyms e antonyms
aricina,
arra,
arracada,
loritzina,
pendhulica,
pitoriga
Scientific Terminology
prd
Etymon
itl.
orecchino.
Translations
French
boucle d'oreilles,
pendant d'oreilles
English
earring
Spanish
pendiente
Italian
orecchino
German
Ohrring.
pendéntili, pendhentíle, pendhéntile , nm, agt: pendhéntulu Definition
css. cosa apicada chi abbarrat pendhebendhe; logu, terrenu in calada, chi pendhet a una parte; su pl., arrecadas, (nau in cobertantza) sa natura de s'ómine (a/c.: pendhéntile est fintzes agt.)/ tristu e barbi pendhéntile = tristu chei sa Maria
Synonyms e antonyms
pendiritzu
/
apasibi,
pendharitzone,
pendhúliche
/
falada,
praicàrgiu,
razile
2.
cussu pendéntili apalas de is domus dhu dongu a issu ◊ at fatu unu pendhentile malu pro nch'essire a s'istradone ◊ su sole est dandhe lugore a traessas e binzas in sos pendhéntiles de bidha
Etymon
srd.
Translations
French
pendant,
breloque
English
pendant
Spanish
colgante
Italian
pendàglio
German
herabhängende Sache.
pendharitzòne , nm: pendheritzone,
pendhiligione,
pendhilizone,
pendhulitzone,
pendiligione,
pendiritzoni,
penduligioni Definition
cosa apicada, chi est posta pendhendho (fintzes po fàere a tímere); prendha de apicare in su tzugu; pira de coradhu, prendha de apicare a origas, de oro, cun pendhente de coradhu; orrugu chi pendhet de unu bestimentu segau; in cobertantza, sa natura de su mascu / fai su pendiligione (nau de cosa apicada)= tzantzigare
Synonyms e antonyms
apasibi,
pendéntili,
pendhúliche
/
arracada,
naita
/
cdh,
pindaricioni,
ttrs. pindaritzoni
2.
custu telèfunu poita est a penduligioni?
Etymon
srd.
Translations
French
pendant
English
cluster
Spanish
colgante
Italian
pènzolo
German
herabhängende Sache,
Gehänge,
Anhänger,
Penis.
pendhebèndhe , avb: pendhibendhi,
pendibendi Definition
chi est pendhendho, apicau o arréschiu a calecuna cosa a una bandha e pendhendho a s'àtera
Synonyms e antonyms
apitzubendi,
bantzigone,
pendhilipéndhili,
pillipillai
Sentences
su padre fit cun su cordone pendhibendhi
Etymon
srd.
Translations
French
pendant,
penché
English
pendent
Spanish
colgante,
pendiente
Italian
pendènte
German
hängend.
pendhentínu, pendhéntinu , agt Definition
chi est pendhendho, chi pendhet a calecuna bandha coment'e furriandhosiche
Synonyms e antonyms
irgaliau,
pendéntili,
péndhinu,
pendiritzu,
pénniu
Sentences
in Pisa bi est sa turre pendhentina ◊ at bidu sos budrones pendhéntinos de sa bégula
Etymon
srd.
Translations
French
pendant,
penché
English
hanging
Spanish
pendiente
Italian
pendènte
German
hängend.
pendhilipéndhili , avb: pendhulapéndhula,
pendhulipéndhuli,
pendilipéndili Definition
chi est pendhendho
Synonyms e antonyms
pendhebendhe
/
ttrs. pendurabéndura
Sentences
bi at fentanas iscancaradas pendhilipéndhili in sas fatzadas ◊ sas berbeghes zughent su ladhajone pendhulapéndhula in sa coa ◊ pendilipéndili de sa bòvida si bint is cannitzus cun casu friscu postu a asciutai
Etymon
srd.
Translations
French
pendant
English
dangling
Spanish
colgando
Italian
penzolóni
German
baumelnd,
herabhängend.
pendhúliche , nm Definition
cosa apicada chi pendhet
Synonyms e antonyms
apasibi,
pendéntili,
pendharitzone,
pendhuleju
/
apicàglia
Sentences
pendhúliches de papassa ◊ manos e ancas pendhiant modhes modhes pariant pendhúliches
Etymon
srd.
Translations
French
pendant
English
pendant
Spanish
colgante
Italian
pènzolo,
pendàglio
German
herabhängende Sache,
Gehänge,
Anhänger.
pendirítzu , agt Definition
chi pendhet, chi est pendhebendhe, apicau o arréschiu a una parte
Synonyms e antonyms
pendéntili,
pendhulone
Etymon
srd.
Translations
French
pendant
English
pendulous
Spanish
pendiente
Italian
pèndulo
German
herabhängend,
hängend.
trassíntru, trassíntu, trassíntus , avb Definition
su tempus chi est in mesu de duos fatos chi benint unu innanti unu posca, inter su cuménciu e s'acabbada de unu fàere, in su matessi tempus de un'àtera cosa
Synonyms e antonyms
impeltantu,
imperistantu,
intere,
intertantu,
intressindis,
istepetantis,
sughestantu
Sentences
in su trassintru sa festa si fut torrada a trantzire a sa barraca (Deidda-Saderi)◊ in su trassintru chi furint alleghetandho ndh'est arribbau unu de cussos pastores cabususesos ◊ a inghíriu de sa crésia, trassintu de sa missa, faent s'àdria cun is cuadhos ◊ in trassintus acònciant calincunu istampu in su muru
Translations
French
durant,
pendant que,
entre-temps
English
during
Spanish
durante,
mientras
Italian
durante
German
während.