Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cadhicàre , vrb: cadhigare, cuadhigai Definition cicire e andhare a cuadhu; coment'e cicire a cuadhu in su sensu de intrare apare sa natura de s'ómine cun cussa de sa fémina; fàchere sas malas artes / abbarrare a pedra de cadhigare = a pedra de setzi a cuadhu, durare meda, tempos e tempórios Synonyms e antonyms cabadhare 1 / codhai, futire, saltiare, zúchere Sentences a sas duas de sero ant cadhigadu cun sas campanas sonendhe si podiant intopare sos Frantzesos 4. cadhicatinche a sa màchina! Etymon ltn. caballicare Translations French féconder, forniquer English to fornicate Spanish montar, cabalgar, montar, cubrir, acaballar Italian montare, gallare, fornicare, coire German decken, befruchten, Unzucht treiben.

calcariàre , vrb Definition su cobèrrere de su pudhu cun sa pudha Synonyms e antonyms insedhai Etymon srd. Translations French féconder English to fertilize (eggs) Spanish gallear Italian gallare (il fecondare del gallo) German befruchten.

forcíre , vrb: frochie, frochire, fruciri, furciri Definition arregòllere e agguantare is oos asuta in caentu po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas e pigiones chi si cicint in pitzu; fàere sa boghe de sa pudha candho est cicia in is oos o portat is pudhighinos piticos; nau in cobertantza, su abbarrare príngia de sa fémina o, nau de chiesiògiat, istare asseliau Synonyms e antonyms acloai, chiochire, clocire*, crochidare, crocolai, neulire, tzotzare, tzotzire Idioms csn: furciri una persona cun is ogus = istare abbaidèndhela a meda, comente e incantados; èssiri fruci fruci (nau de ccn.)= a murrúngius, chèscia chèscia, lamentèndhesi Sentences in su niu dhoi fiat sa mama furcendi is ous ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ca mi che io papau is ous chi portaiat sa pudha frochindho ◊ tenia una pudha frucendho 2. su santu chi ti at furciu! ◊ o pudhas isfacias chi andais peri is bias su caboni circhendi, prestu si biu frucendi!…◊ cussu fraitzu frochit s'imbídia! 3. est andendi e torrendi, circhendi, ma no frucit in nisciunu logu! Translations French couver, féconder English to fertilize, to brood Spanish empollar, fecundar Italian covare, fecondare, gallare German ausbrüten.

giochíre , vrb: chiochire Definition arregòllere e agguantare is oos asuta in caente (binti una die) po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas e pigiones chi si cicint in pitzu Synonyms e antonyms acloai, clocire*, cocolae, forcire, giocare, tzotzare, tzotzire Sentences cussu nidu est a oos giochidos ◊ a sa pudha li at postu dóighi oos a giochire ◊ sighi a mi nàrrere proite su cucu si che andhat a giochire in nidu anzenu (A.Dettori)◊ sas pudhas criant sos oos e los giochint puru Translations French couver, féconder English to brood, to fertilize Spanish empollar Italian covare, gallare German ausbrüten.

luguníre , vrb Definition ammontare is oos cicindhosi in pitzu e cun is alas po dhos mantènnere in caente po dhos frochire e fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas (in binti una die) e is pigiones; guastare, nau de oos criaos de tropu tempus o frochios chi no ant ingendrau; in cobertantza, contivigiare, giúghere in conca calecuna idea de cosa chi si pentzat de fàere Synonyms e antonyms acloai, chiochire, clocire, forcire, tzotzare, tzotzire Sentences no prus obos in nidu lugunit su puzone ◊ sa mérula fit luguninne 3. mi tratenia in mesu de sos surcos a lugunire isperas de bunnàntzia (P.Delogu)◊ pro unu nudha sunt semper sufúrios e mindhita lugunint! Translations French couver, féconder English to fertilize Spanish empollar Italian covare, gallare German ausbrüten, befruchten, hegen, nähren.

tzotzíre , vrb Definition arregòllere e mantènnere is oos asuta in caente cicindhosi in pitzu po fàere naschire is pudhighinos, comente faent is pudhas (binti una die) e is pigiones in su niu; fàere sa boghe de sa pudha candho est cicia in is oos o portat is pudhighinos piticos; nau de ideas e sentidos, su dhos fàere crèschere e contivigiare fintzes a giare un'arresurtau Synonyms e antonyms acloai, chiochire, clocire, cocolae, crochidare, forcire, neulire, tzotzare* Sentences nidos lassados cun s'ou tzotzidu ◊ sa rúndhine tzotzit 2. galiotos a préides unidos sunt tessendhe tírrias e brigas isfoghendhe sos ódios tzotzidos (P.Mereu)◊ su dolu tzotzit fortzas noas in sa carena Translations French couver, glousser, féconder English to brood, to fertilize Spanish empollar, cloquear, fecundar Italian covare, chiocciare, fecondare German ausbrüten, brüten, befruchten.