atafài, atafàre , vrb: atafiare Definition
afundhare, pònnere in mesu, aintru de calecuna cosa; fintzes passare in calecunu logu (nau fintzes in su sensu de arrennèscere a cumprèndhere, o arrennèscere e bastat), bènnere o lòmpere po cumbinatzione
Synonyms e antonyms
aciufae,
atapai,
intafae,
pònnere
Sentences
innòi nci at una mina: a logu bellu nci apu atafau su pei! ◊ nci at atafau is peis a su ludu ◊ su marxani atafat sa farruncada po aggafai su pegus ◊ inue che dh'as atafada cussa cosa? ◊ che so atafadu in d-una mola e dhue aiat cosa cuada (Z.Porcu)
2.
non che atafaiat a cumprèndhere comente aiat fatu su babbu a dhi zare sas crupas de su chi fuit capitadu ◊ cussa note non che fuo atafadu a mi drumire ◊ in bella famíllia ch'est atafadu cricanne fémina!…◊ is sordaus nci atafant in crésia e forrogant in dónnia logu!
Etymon
itl.
taffiare
Translations
French
fourrer
English
to drive in
Spanish
meter
Italian
cacciar déntro
German
hineinwerfen.
ingiabbulàre , vrb Definition
fichire o pònnere aintru, in galera
Synonyms e antonyms
imprasonai,
ingalerare,
ingribbiai
| ctr.
bocare
Sentences
ingiabbulare a unu in presone
Translations
French
fourrer qqn. en prison
English
to send to prison
Spanish
apresar
Italian
ficcare in galèra
German
ins Gefängnis werfen.
stichíri , vrb: istichire* Definition
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Synonyms e antonyms
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Sentences
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Translations
French
enfoncer,
fourrer
English
to drive,
to wear
Spanish
hincar,
clavar
Italian
ficcare,
introdurre
German
stecken,
hineinstecken.
tzacàre , vrb Definition
istichire, intrare in mesu, aintru, a fortza, ue dhue at pagu logu o no andhat tanti bene; su si pònnere aintru, in mesu de ccn. chistione
Synonyms e antonyms
fichire,
imberzire,
infruncuai,
insertai,
intupire,
istichire,
pònnere
| ctr.
bocare,
leai
/
essire
Idioms
csn:
tz. in ragas = manigare, bufare, betare a corpus, fai su mangiufoni; tz. fogu = apuntai o pònnere fogu; tzacaresiche una cosa in s'ogru (nadu cun fele) = fagheresindhe própiu nudha, èssere cosa chi no serbit a nudha (comenti a nàrriri ca no est bella mancus a si nci dha istichiri in is ogus); tzacàresi fora = fai su bandidu, abbandidai
Sentences
che mere, si che tzacheit in domo de cudhu a prepoténtzia ◊ una corròncia si che tzacat braghendhe in mesu de sos paones ◊ inue ti che ses tzachendhe: no bides chi no bi at logu?! ◊ no che tzaches sas berbeghes a s'ortu ca podent fàghere dannu! ◊ leat impresse e si che tzacat in petorras su tzoculate chi aiat furadu!
2.
su pane si che l'at tzacadu in ragas totu isse! ◊ custa cosa guasta in s'ogru ti la tzacas? frundhichela, aite ti la muntenes?!
3.
- Ehi si mi tzaco fora!… - nachi naraiat unu afelonadu, e a bandhidare etotu est essidu!
Etymon
srd.
Translations
French
introduire,
se faufiler,
se fourrer,
s'entremettre
English
to drive in,
to slip in,
to meddle
Spanish
meter,
entremeterse
Italian
introdurre,
inserire,
ficcare,
intrufolarsi,
introméttersi
German
stecken,
sich einmischen.