Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ansàre , vrb: assare Definition asciutare meda a fogu, a puntu de arridare sa cosa: assare su pane, sa linna Synonyms e antonyms aghedhare, aredhare, arridae, aturrai 1, carasare, passare Sentences su pane de fresa innanti si coghet, apustis si torrat a su furru pro l'assare ◊ sa linna assada tenet dereta ◊ l'ant assadu sas caldanas de s'istiu Etymon ltn. assare Translations French sécher au four, griller English to toast Spanish bizcochar, tostar Italian biscottare, tostare German zweimal backen, rösten.

assadúra , nf Definition su assare; sa de duas intradas de su pane de fresa a su forru, cussa po dh’arridare (sa prima est po dhu còere); maladia de sa pedhe Synonyms e antonyms assada, arridadura, carasadura / asserra Scientific Terminology pne Etymon srd. Translations French séchage au four English toasting Spanish tostado Italian biscottatura, tostatura German Rösten.

carasàre , vrb: carasciare, carasiai 1, carasiare, carassari, caresare Definition si narat de sa pasta crua chi, lassada de suíghere, faet crosta (carassa), si tzacat e dhi noghet puru; nau de su pane de fresa cotu, intrare a su forru un'àtera borta po dhu fàere àrridu, e chi po comente essit totu arraspiosu paret tzacau (a sa parte de aintru)/ sa pasta si caresat = si assutat, s'intostat (e si tzacat) a pizu de fora candho, cariendhe, si lassat pasare Synonyms e antonyms ingrimire, iscarasciare, selesae / ansare, aredhare, arridae Sentences sughestantu chi istamus cariendhe custu, de pane, s'àteru cheret cuguzadu ca sinono si caresat ◊ sa pasta si est carasiada ◊ sa pasta cheret torrada a cariare candho si est caresada 2. passabat notes intregas inturtandhe, cariandhe e tendhendhe innantis de iscopercare e carasare su recatu ◊ sas féminas su manzanu chito cochent e carasant su pane Etymon ltn. charaxare Translations French sécher au four English to toast Spanish bizcochar Italian biscottare German rösten.

càrcara , nf Definition forru po còere sa pedra carcària de fàere a crachina Translations French four à chaux English limekiln Spanish calera Italian fornace per fare la calce German Kalkofen.

fornacéri , nm Definition chi contivígiat, atendhet unu furraghe, unu forru Synonyms e antonyms forraju Scientific Terminology prf Translations French propriétaire d'un four English kilnman Spanish tejero Italian fornaciàio German Brenner.

forràxi, forràxu , nm: furraghe, furraxi Definition genia de forru mannu po còere crachina o cosas deasi Synonyms e antonyms fornera, furronera Sentences in sos furraghes coghiant sa preda carcària a la fàghere a carchina ◊ est unu logu tzerriau "forraxu" poita nci fiat unu forru de télua Translations French four English furnace Spanish calera (f), horno Italian fornace German Brennofen.

fórru , nm: furru Definition buidu fatu a muradura a fràigu, prus che àteru a fundhu tundhu, sa bòveda a bombè, buca larga, po dhue còere pane; de àtera genia, mannu, po còere pedra carcària o àteru (forru de crachina, de arregiola, de matone, de téula, de iscagiare galantza), in trastos modernos po còere su papare a orrostu / min. furrichedhu; forru de cuarra = mannu de bi còghere totu paris unos 20 chilos de civraxu / partes de unu forru: sa buca o gianna, su cúcuru, su fundhu, sos costazos, su chelu, su fumajolu o bentosa, cucurale (no sempre) Idioms csn: coi, còchere, pònnere in su f. = itl. cuòcere, méttere al fórno; scotai su f. = pònnere fogu sa prima borta in furru nou; furru fatu = budhidu a puntu zustu de che poder betare su pane a còghere, arbigau (candho in su furru bi at fache o faci); furru crispu = cràdiu, budhidu a tropu; f. àsiru = lenu, de malu colore, a fogu brandhu; in su furru no bi at fundhu = su fundu de forru no est budhiu a puntu giustu de fai còiri su pani; forru de campagna = zenia de isterzu tupadu, fatu a zisa de furru, de pònnere a còghere cosa cun pagu fogu; ai papau pani de seti forrus = ischírela longa, àere isperiéntzia meda, aprofitare de s'unu e de s'àteru; betàreche su furru = fai dannu mannu; ingertai su forru (coghindhe pane)= ifurrare su pane a còghere candho su furru est in sa menzus muta, imbudhighinadu a puntu zustu; passare su tempus (sa die, sa vida) che forru de malu colore = chentza cumbinare nudha de importu Sentences no mi dha tirist a longu meda, ca no nd'est mancu arrutu su cúcuru de su forru! ◊ po pònniri su pani a coi, sa faci de su forru depit èssi bianca ◊ su fogu in su forru cheret murigadu e sa bràsia aparizada po fàghere unu funnu parímighe 2. est mellus marrandu a forr'e soli chi no impirigau in custas cosas! 3. est mezus chi no sica cussu contu, sinono bi est su perículu chi nche ghete su furru! Surnames and Proverbs smb: Furru Scientific Terminology dmo Etymon ltn. fornus, furnus Translations French four English oven Spanish horno Italian fórno German Backofen, Ofen.

irfurràre , vrb: isfurrare, sforrai Definition bogare de su forru; fintzes imbentare a cudha manera, bogare a pígiu Synonyms e antonyms sciorrai | ctr. iforrare Sentences sa mama irfurravat su pane e lillu davat, modhe e cajente 2. sa pintura moderna, o Cimabue, oe t'isfurrat tzertos istrominzos oscuros che istranos indovinzos, legos che imbreagos rue rue! 3. su gorropu impercat e irfurrat chin tràpulas, ispéntumas e nurras (L.Loi) Etymon srd. Translations French retirer du four English to take out of the oven, to churn out Spanish deshornar Italian sfornare German aus dem Backofen herausnehmen.

mamúdu , agt, nm: mamutu, mumutu Definition nau de s'iscuru meda, candho no si biet nudha; iscuru meda, iscurigore Synonyms e antonyms mamucu, mútiu Sentences in s'iscuru mumutu un'ómine s'at pérdiu custa note…◊ custu nche intrat in s'iscuru mamutu de s'irménticu 2. semmus a mumutu a no si biet mancu a irrocare! Etymon srd. Translations French nuit noire, noir comme dans un four, noir comme dans la gueule d'un loup English pitch dark Spanish obscuro como boca de lobo Italian bùio pésto German stockdunkel.