Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

berbèsa , nf Synonyms e antonyms erbagràbina 1, bascumarinu Translations French giroflée, matthiole à fruit à trois cornes English sea viola Spanish alhelí salvaje Italian vïòla marina German Dreihörnige Levkoje.

còrra , nf Definition is corros (prus che àteru de is boes); tega pitica, modhe, de fae, de pisu e cosas deasi (ma fintzes de carrubba); gioga manna de mare, manigiada fintzes coment'e corru po sonare; su corgiolu de totu is animaledhos chi no portant ossu, es. tzintzigorru, cóciula e àteru); cullera de corru; s'areste de su trigu / ispina de c. = zenia de erba (Eryngium maritimum) Synonyms e antonyms corradura, corramenta, corróina / corriciolu / bórnia, corredha / cogalzu / areste 1, listra 1 Idioms csn: subra sa corra chimbe sodhos! = asuba de is corrus cincu sodhus, sa ruta e su tzurumbone, sa birgonza, su zúdigu puru a prus de su dannu; c. de trigumoriscu = ispiga de moriscu; èssere a corra falada (nau de ccn,)= a chiza bassa, castiendi a terra po bregúngia Sentences faghiat sogas cun sa pedhe crua e cuglieras de lidone e de corra 2. dae dogni alta rundha de Gennargentu sonamus sa corra pro ischidare sos Sardos ◊ sa note chi faghent su cógiu li ant a sonare sos caldarones in sa gianna, bi ant a èssere sas corras a duzinas! 3. in su pàtiu bi ant lassadu ossàmine de berveghe, corra de cocoi, pane abbaunzadu, ampullas bóidas e àteru 4. sa carrubba fait sa corra a us'e fasolu, ciata 5. in custu trigu che at corra meda Etymon ltn. cornua Translations French cornes English horns Spanish cuernos Italian còrna German Hörner.

corramènta , nf: corrimenta Definition is corros, mescamente de is boes / genias de corramenta: corramenta a tanalla (a punta a aintru), bàdua (a punta a denanti, conca a bàsciu), arta (a corros deretos, a punta in artu), trotoxada (a corros atrotigaos), isprata (a puntas a fora), múntzia (a corros piticos e male fatos) Synonyms e antonyms armamenta, corra, corradura, corraza Sentences custos boes zughent una corramenta bella ◊ de candho no ti ant giuntu pro arare ses diventadu de corramenta forte ◊ custu murone giughet corramenta che trau! 2. a issu gei dh'ia a bolli biri carriau de corramenta!… Etymon srd. Translations French cornes English horns Spanish cuernos Italian le còrna (soprattutto del bue) German Hörner.

faciòba , nf: faciòua Definition craba chi no portat corros, múdula Translations French chèvre sans cornes English unhorned goat Spanish cabra sin cuernos Italian capra sènza còrna German hörnerlose Ziege.

incorràda , nf Definition bultzone de boe, cropu o iscaviada chi is boes giaent cun is corros, mescamente movendho sa conca a corpu Synonyms e antonyms incorradura, sigorrada / cdh. incurrata, ttrs. iscurrada Sentences candho muschinzas in su tirighinu timent totu s'incorrada frusca (G.A.Cossu)◊ a s'incorrada su boe ndhe at betadu s'antarile ◊ sos boes ant leadu su cane a incorradas ◊ baidindi candu passant is bois, no nd'ingollas calincuna incorrada! Etymon srd. Translations French coup de cornes English goring, header Spanish cornada Italian cornata, cozzata German Hörnerstoß.

intumbàre , vrb: intzumbare, itzumbare Definition tzumbare, iscúdere a tzumbadas comente faent crabas e brebès chi s'iscudent cun sa conca s'una cun s'àtera Synonyms e antonyms atricuai, atumbae, istumbai 2. sos assessores s'intzumbant che muvras Etymon srd. Translations French donner des coups de cornes, heurter English to butt Spanish cornear Italian cozzare German mit den Hörnern stoßen.

iscabiàre , vrb: iscaviai, iscaviare, iscaviari, scaviai Definition mòvere a cropu sa conca, e is corros, nau de is boes, o is sannas, nau de is sirbones, de is porcos; fintzes mòvere sa palina a manera de fàere isceberare sa pàgia (o àteru de prus lébiu) de su trigu po dhu illimpiare; iscutulare sa conca po si ndhe tròchere is pilos de cara (chie dhos portat longos), o fintzes a murrúngiu po cosa chi si tenet in contràriu; fintzes brillare atesu Synonyms e antonyms incorrare, scemiai, sconchiai / imbrillai Sentences su malloru si nd'iscutulat su cani e camminat, iscàviat e camminat ◊ tia Carau candho dhu biet asinche iscàviat sa conca sentindhodhu po cussu machine chi dhi giaet ifadu ◊ su ferru de pranciari cun sa braxa, po dha mantènnere bia, tocàt a dh'iscaviari 2. su mangianu su sole si ndi fut incrarau in mari iscaviandu is umbras atesu Translations French secouer les cornes English to sway one's head or horns Spanish menear la cabeza Italian scorneggiare, dimenare le còrna German mit den Hörner stoßen.

lóru , nm: lou, lovru Definition corria longa de pedhe de bulu a una pígiu, lada unos duos o tres centímetros, po acapiare su giuale a is corros de is boes (si narat fintzes de una genia de fune ladita de pramma, téssia cun tres codriolas prus fines): lovru est a logos su chi aterue narant presorzu, lióngiu / min. loritu = corria de pedhe; tirare sos loros = pònnere in galera Synonyms e antonyms cinsòrgia, cussorza 1 Sentences milli isperas atzendhent in su coro a su massaju chi at prontu aradu, loru e redinaju e su giú e s'abba est isetendhe (F.Sechi) 2. cussa est zente de malu loru, a boche àere postu a un'ala sentza ischire mancu proite! 3. sa cresura de su tempus at brincau po istuturare lovros, po truncare su chircu de sa timória (G.Brocca) Surnames and Proverbs smb: Loru Etymon ltn. lorum Translations French courroie de cuir pour fixer le joug aux cornes English yoke strap Spanish rolla Italian giuntóia German Zugstrang.

múdulu , agt: múrulu, mútulu Definition nau prus che àteru de craba (o fintzes de mascu, de becu), chi no at fatu corros, chi est o est abbarrada a conca nida Synonyms e antonyms cóciu 1, morcudu, múticu, pabadi | ctr. corrudu Sentences fiadu anzenu, múdulu o corrudu, romasu o rassu, fit totu sou ◊ deo apo a èssere múdulu, ma tue ses corrudu! ◊ una craba est cúncula de corra e una múdula a sonalla ◊ is bacas nostas funt múdulas Surnames and Proverbs smb: Mudulu Etymon ltn. mutilus Translations French sans cornes (bête) English unhorned Spanish sin cuernos Italian sènza còrna, privo di còrna German hörnerlos.

tzumbàda , nf: atumbada*, tumbada, tzumbata Definition su cropu de conca chi si giaent is mascos (de brebès) gherrandho Synonyms e antonyms atróculu, crabitinu, intzumbada, isconcada Sentences sos mascros sunt totaganta die a tzumbadas ◊ s'erbeghe li fit posta ifatu a tzumbadas, a su grodhe, fintzas chi li at fatu lassare s'anzone Translations French coup de cornes English butt Spanish cornada Italian còzzo German Stoß.