Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abboài , vrb: abbuai Definition abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore Synonyms e antonyms abbrugiai, abbruscare, abburare / nabronari / abburvurare, achichinare, afurconare, anneulare Sentences in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi! Translations French brûler légèrement English to scorch, to affect by smut Spanish quemar, artigar Italian abbruciacchiare, ingolpare German absengen, mit Brandpilzen befallen.

abbrugiài, abbrugiàre , vrb: abbrujae, abbrujare, abbrusai, abbrusare, abbruxai, abbruxare, brugiare Definition passare a fogu, calare a chinisu sa cosa; nau de su chi faet su fritu, sicare s’erba, su matedu modhe; pistidhire o ispirtire meda in sa carre; nàrrere male de s'àteru bogandhodhi fama mala a innóriu, fàere andhare male Synonyms e antonyms abbrajare, abbruscare, abburare, afocazare / infamai, innorare Sentences seus babbus sentza fillus, matas abbrugiadas ◊ mi parit ca pigu fragu de afracau: bolis biri ca si est abbrugiada sa cassarola chi tenis in su fogu?! ◊ in su padente abbrusau bi at solu morte e rosura ◊ nci ammancat peti chi s'abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!… 2. su frius abbruxat is matas 3. su soli abbruxat me in s'istadi 4. sa língua tua abbruxat che fogu! Etymon srd. Translations French brûler English to burn Spanish quemar Italian bruciare German verbrennen, brennen.

afracàe , vrb: afracai 2, afracare Definition passare a fraca, a fràmula de fogu (fintzes abbruxare cosa coendho in istrégiu) Synonyms e antonyms abbruschiai, afracuai, brugiare Sentences as lassau afracai sa cassola in su fogu ◊ sa pulenti si no dha mórigas si afracat (E.Nieddu) Etymon srd. Translations French brûler légèrement, roussir English to scorch Spanish chamuscar Italian bruciacchiare German anbrennen.

aframatzàre , vrb Definition abbruxare a lébiu, unu pagu, a fràmula Synonyms e antonyms abbruscare, aflachilai, afogogliare, afracuai, aframiai, aframucionare, allampiai 1, summuscrare Sentences su fogu no las at brusiadas, sas àrbures, ca su logu fit netu, ma las at aframatzadas ca est coladu acurtzu Etymon srd. Translations French brûler légèrement English to scorch Spanish chamuscar Italian bruciacchiare German anbrennen, verbrennen.

aframiài, aframiàre , vrb: aframmiare, flammiai Definition coment'e aframatzare, abbruxare unu pagu (a fogu, a fumu, cun arrancu malu)/ aframiai su casu cun is manus = abbatigare su casu in sa labia apustis morigada sa preta Synonyms e antonyms abbruscare, aflachilai, afogogliare, aframatzare, afumentai, allampiai 1, summuscrare / incèndhere Sentences istesiadinci de sa forredha, ca ndi essis aframiau! ◊ mi as aframiau cun cussus peis pudéscius! ◊ chi sighit custu sicori fintzas s'erba noa si afràmiat 2. su lati callau dhu murigant, dh'afràmiant e ndi dhu piscant a is aiscus Etymon srd. Translations French brûler légèrement English to scorch Spanish soflamar, socarrar Italian passare alla fiamma German anbrennen.

brugiàre , vrb: abbrugiai, brujare, brusare, brusiare, bruxare Definition passare o fàere a fogu, calare a chinisu sa cosa; perdimentare sa cosa; nau de su chi faet su fritu, sicare sa cosa; pistidhire meda; nau de su cimentu, chi no afortit, no intostat e si sicat a pruine / brusiare s'erva birde = nàrrere male de unu Synonyms e antonyms abbrajare, abbruscare, abburare, afocazare, fruxare / sperditziai Sentences bucas sididas, laras bruxadas ◊ sas matas chi as brujadu t'isetant pro t'impicare! ◊ sa calura de s'istiu brúgiat sa cosa ◊ su sole ruju che a su fogu brúgiat finas sa pedra ◊ si pesesit unu fogu e brusesit su laore ◊ ponet fogu, brusat pasturas e laores e si dha pigat cun sos animales puru! 2. sa limba de cussu pudidinosu brúsiat s'erva birde! Etymon itl. Translations French brûler English to burn Spanish quemar, arder Italian bruciare, àrdere, scottare, ustionare German verbrennen, ausdörren.

conciumíre , vrb: consumire, consumiri, cossumire, cussumire Definition acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres Synonyms e antonyms afinai, afinigai, assutighilare, consumai, ifiniare, infinigae, isgumentare, ispitire, sutigare | ctr. abboniare Sentences su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci) 2. prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas? Etymon ctl., spn. consumir(se) Translations French détériorer, brûler (fig.), être dévoré English to damage, to be distressed Spanish consumir, gastar Italian deteriorare, strùggersi German abnutzen, vergehen.

fogulàre , vrb: afogulare Definition pònnere fogu; abbruxare Synonyms e antonyms afocazare / brugiare 2. cun cuss'abba budhendhe mi so totu foguladu Etymon srd. Translations French brûler English to burn Spanish quemar Italian ustionare German verbrennen

iscotài, iscotàre , vrb: scotai 1 Definition fàere o pònnere a budhire unu pagu, còere o abbruxare unu pagu / èssere iscot’iscota = budhiu de no si pòdiri aguantai Synonyms e antonyms acotai Sentences a custa cosa li cheret dadu duos bullos pro l'iscotare ◊ apo leadu sa padedha e mi so iscotadu ca fit in su fogu ◊ cust'abba est iscota iscota: pisti a budhida! ◊ sa corda dh'iscotant aizu e dh'arrustint Translations French brûler English to burn, to scorch, to scald Spanish quemar Italian scottare, sbollentare German aufkochen, abbrühen.

piciài , vrb: (pi-ci-a-i) pissiai pitziai, pitziari Definition prus che àteru s'efetu chi faet cosa chi punghet o chi abbruxat in sa carre; fintzes pigare cosa (esca) a buca coment'e bicandho; in cobertantza, nàrrere cosa, foedhos chi dispraxent, ofendhent Synonyms e antonyms pistidhire, púnghere, ispiciulare, spurtiri / piticare / anniscai / dispiàchere Sentences su soli budhiu de s'istadi pítziat ◊ mi pítziat sa ferida 2. su piscadori a lentza est abetendi chi su pisci pitzit ◊ su casu papadhu pítzia pítzia, ca no proit de su celu! 3. is fuedhus avrincosus ferint e pítziant, ma a bortas faint prangi a chini dhus ghetat! Etymon ltn. *pits Translations French brûler English to burn, to hurt Spanish quemar Italian scottare German brennen.

pistidhíre , vrb Definition fàere pitzigore, abbruxore, fàere nàrrere pistidha! po cosa budhia o chi punghet o tastandho cosa pitzigorosa Synonyms e antonyms piciai, pistidhare 1, pistire, spurtiri Etymon srd. Translations French brûler English to burn Spanish quemar Italian scottare German brennen.

sfoghigiài , vrb Definition coment'e pigare fogu, èssere abbruxandho Synonyms e antonyms afocazare, brugiare, scallentai 2. sa Sardigna est dogna istadi sa própiu cosa, sfoghigiada Etymon srd. Translations French brûler, prendre feu English to revive Spanish quemar Italian rinfocolarsi German sich wieder erhitzen.

spurtíri , vrb: ispirtire* Definition pistidhire in sa carre comente faet cosa budhia, su sole o àteru, ma fintzes comente faet cosighedha a punta che lana tostada o tètera, cosa arrasposa; giare ifadu, coment'e de cosa chi punghet o pistidhit in sa pedhe Synonyms e antonyms fríere, ispitudhare, ispitulare, papai, pistidhire, piticare Sentences spurtit custu soli: seus in gennarxu e pareus in maju! ◊ notesta mi spurtiat custu pei, comenti dhu portu unfrau ◊ custu maglioni comenti mi tocat mi spurtit in su tzugu, ca sa pedhi est prus dilicada ◊ dhi spurtiat sa buca: fiat bíndhighi dis crocau 2. funt is ingiustítzias chi ti spurtint Surnames and Proverbs prb: a chini spurtit coit Translations French démanger, brûler English to itch, to smart Spanish picar Italian dare prurito, bruciare German jucken, brennen.

summuscràre , vrb: sumuscrare Definition abbruxare unu pagu Synonyms e antonyms abbruscare, afiamusciare, aflachilai, afogogliare, aframatzare, aframucionare, aframiare, auscare, ulciare Sentences si sumuscrat su porcu apustis mortu ◊ comente fia acontzendhe su fogu mi apo sumuscradu su pilu de su bratzu ◊ sa luchedha de s'istupinzu intro de su botedhu prenu de ozu ghermanu aiat atacau a sumuscrare su letzolu Etymon srd. Translations French brûler légèrement English to scorch Spanish chamuscar Italian abbruciacchiare German leicht anbrennen.

ulciàre , vrb: uschiare, usciare, uscrare, uscrai Definition abbruxare unu pagu, nau prus che àteru de pilu, tzudha o cosas deasi Synonyms e antonyms abbruscare, auscare, summuscrare Sentences bocheint su porcu e deretu l'uscreint ◊ ponet fogu a s'usciadinu e úsciat su porcu ◊ apenas ispojoladu, su porcu cheret ulciadu ◊ paris a su zigarru si uscrabat fintzas su nasu, cussu! Etymon ltn. usc(u)lare po ustulare Translations French brûler légèrement English to scorch Spanish chamuscar, socarrar Italian abbruciacchiare German leicht anbrennen.