Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

innetàre , vrb: innetiare Definitzione fàere netu, límpiu, bogare o pigare s'àliga o àteru de diferente de mesu de is cosas (es. corgiolu); fàere o essire límpiu: nau de s’aera ammontada, su s'istesiare de is nues lassandho s'aera límpia / i. sa patata = ispilloncai, iscroxolai sa patata Sinònimos e contràrios allichidie, allimpiare, illichidire, mundhare, netare, pulire, iserrinire / iscorgiolare, ispigiolare | ctr. imbrutai, intruai Frases sunt andhaos a innetare su matímene ◊ vàtiche sas lametas pro innetare su porcu usciau! ◊ a nos innetare no tet bastare s'abba de su mare ◊ su massaju innétiat sos trigos, chi no bi crescat àtera erba in mesu ◊ Fulana est impreada pro innetare sas iscolas ◊ so innetiendhe patata a fríere ◊ inneta sa ficumorisca! 2. s'aera che at innetiadu ◊ s'abba de sa funtana l'ant morigada: cheret lassada pasare pro innetiare Tradutziones Frantzesu nettoyer, peler, éplucher, sarcler Ingresu to clean, to peel Ispagnolu limpiar Italianu nettare, pelare, mondare, ripulire Tedescu reinigen, schälen.

irragàre , vrb Definitzione bogare sas ragas, is cratzones de orroda de su costumu de s'ómine; bogare sa castàngia de su scriscioni (o primu corgiolu) Sinònimos e contràrios irraghilare, isbragare, isbragugliare / ischissonare, iscocotare, iscucudhare 2. sa castanza s'irragat in campu ◊ sa castanza s'irragat e ndh'essit desesi candho est bene lómpida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enlever la bogue Ingresu to husk Ispagnolu sacar las castañas del erizo Italianu diricciare Tedescu schälen.

irranàre , vrb: irraniare Definitzione bogare o istacare su granu de sa tega o de s'ispiga (de su moriscu), segundhu su laore Sinònimos e contràrios irgranare*, irgranedhare, ispisare 1, scoinai, spapai, stegae Frases irranare moriscu, basolu, fae ◊ istodhidu su fundhu e irraniadu su sèmene, sos runcos de su linu si ponent a modhe in s'abba ◊ lèadi melaeranu, irrana e màniga! Tradutziones Frantzesu écosser, égrener Ingresu to shell Ispagnolu desenvainar (legumi), descascarar Italianu sgusciare, sgranare Tedescu schälen, auskörnen.

ischiàre , vrb: ischivare 1 Definitzione segare po ndhe bogare su papu (chiu) is frutos chi portant corgiolu grussu (es. nughe, méndhula), isceberare e bogare a parte su chiu Sinònimos e contràrios iscocorare, spapai Frases si aiat ischivatu unu botedhu de nutzola chin sas dentes ◊ in piatza no si acatat una preta mancu pro ischivare una ménnula! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écaler Ingresu to husk Ispagnolu descascarar Italianu smallare Tedescu schälen.

ischissonàre , vrb: iscrissonare, scriscionai Definitzione bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu Sinònimos e contràrios irragare, iscocotare, iscucudhare Frases mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enlever la bogue Ingresu to husk Ispagnolu quitar el erizo de las castañas, escabuchar Italianu diricciare Tedescu Eßkastanien schälen.

iscorgiolàre , vrb: iscorjolare, iscorzolare, scroxolai Definitzione bogare o segare su corgiolu, su pigiolu Sinònimos e contràrios arroscai, innetare, iscroxuai, scociolare, scorgiai, scrociolai, spilloncai | ctr. incroxolai Frases iscorzolare sa patata, sa linna Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éplucher Ingresu to peel Ispagnolu pelar Italianu sbucciare Tedescu schälen.

ispulicàre , vrb: ispuligare, spuligai Definitzione illimpiare, pruschetotu in su sensu de ndhe segare su corgiolu; illimpiare de su púlighe puru; su si arrangiare, iscabbúllere in ccn. cosa Sinònimos e contràrios innetiare, ispigiolare, spilloncai / pulicare / illitire Frases ti apo connotu, fis un'ozastredhu ténneru e bellu e bene ispulicadu (L.Marteddu)◊ est ispulighendhe s'arantzu a resorza ◊ est in su bisonzu ma mandrone, cheret sa cosa a mossu ispuligadu! 3. sos parentes… s'ispúlighent sas dentes: chirchent e tzapent peri sos cuzolos! ◊ as intesu ite ti at nadu: como ispuligadila! Ètimu ltn. ex + *policare Tradutziones Frantzesu peler Ingresu to peel, to skin Ispagnolu pelar Italianu pelare Tedescu schälen.

scrocitàri , vrb Definitzione isfogiare a s'ispiga de su moriscu, bogare sa terga Sinònimos e contràrios isbuatare, istergare Frases si scrocitat su trigumoriscu Tradutziones Frantzesu ôter les épis du maïs Ingresu to husk Ispagnolu despinochar Italianu spannocchiare Tedescu schälen.

spilloncài , vrb Definitzione istacare o arrasigare su pilloncu, su pígiu de fora de calecuna cosa Sinònimos e contràrios iscorgiolare, ispedhuliare, ispigiolare, ispigirigare, ispulicare, scorgiai, slimpiai Frases teniant fàmini e cumentzau ant a spilloncai cabitzas e a dhas papai 2. spilloncai unu muru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éplucher Ingresu to peel Ispagnolu pelar, descascarar Italianu sbucciare Tedescu schälen.