Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbarrigàre , vrb Definitzione fàere fortza faendho pesu o ispinghendho de pitzu, incracare faendho pesu Sinònimos e contràrios abbaticare, apretigare, carcare, imbarrigare, incalcare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu appuyer, presser Ingresu to press Ispagnolu apretar Italianu prèmere Tedescu drücken.

abbaticàda , nf: abbatigada Definitzione su abbatigare, su incracare fortzandho de pitzu / dare una a. Sinònimos e contràrios abbatzicadura, arrecracada, cracaxada, incarcada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pression Ingresu pressure, crush Ispagnolu presión Italianu pressióne, pigiata Tedescu Druck, Drücken.

abbaticàre , vrb: abbatigare, abbatzicare Definitzione fàere pesu incracandho o ispinghendho de pitzu Sinònimos e contràrios abbarrigare, acacigai, apistulare, carcare, incalcare, pretare / strecae Frases su pesu de sa carena l'abbatzicaiat 2. sa lamedha l'at abbatzicata che tubbedhu líticu de dentifritzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouler Ingresu to press Ispagnolu apretar, comprimir Italianu pigiare, comprìmere Tedescu drücken.

abbatigaméntu , nm Definitzione unu abbatigare a sa sighia, unu incracare chi sighit Sinònimos e contràrios abbatigadura, abbatighinzu, abbàtzicu, incarcu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pressage, pressurage Ingresu pressing Ispagnolu pisa, pisada Italianu pigiaménto, pressatura Tedescu Drücken.

aggafiàre , vrb Definitzione incasciare una cosa in mesu de àteras cun fortza de dh’arrèschere, pistare o istrecare puru; fintzes inghiriare a bratzos o cun àteru una cosa po dha pigare totu Sinònimos e contràrios afíere, inciassare, ingatzinai, tènnere / inchínghere Frases sa zanna mi che at aggafiadu su pódhighe ca si ch'est serrada chentza mi ndhe abbizare Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to grip Ispagnolu apretar Italianu strìngere Tedescu drücken.

apretigàre , vrb Definitzione fàere fortza o pesu apitzu de ccn. cosa Sinònimos e contràrios abbarrigare, abbaticare, carcare, incalcare, pretare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu comprimer Ingresu to press, to compress Ispagnolu apretar Italianu prèmere, comprìmere Tedescu drücken, zusammendrücken.

carcadúra , nf: cracadura Definitzione su cracare (àghina, furesu, orrobba samunandho e àteru) Sinònimos e contràrios cacigadura, carcamentu, càticu / iscarchiadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu foulage Ingresu crushing Ispagnolu pisa, pisado Italianu pigiatura Tedescu Drücken.

imprentài, imprentàre , vrb Definitzione pònnere, lassare o fàere s'imprenta, ma nau mescamente in su sensu de iscríere líbberos, giornales e àteru cun machinàrios Sinònimos e contràrios puncionai Frases deo istimo cussas manos de pastore e cussa cara ue bentos fritos e suore bi ant iscritu su prétziu de su pane cun líteras imprentadas in sa pedhe (S.Corriga)◊ cussu líbberu at imprentadu in s'ammentu de sos Sardos sos versos de Mereu ◊ portant su mari sardu imprentau in is ogus Ètimu spn. emprentar Tradutziones Frantzesu imprimer, graver Ingresu to print Ispagnolu imprimir Italianu stampare Tedescu drucken.

incalcàre , vrb: incarcare, incascare, inchircare, incracai, incracare Definitzione ispínghere de parte de pitzu una cosa, fàere pesu in pitzu, ma fintzes istrínghere, fàere fortza; fàere cracu o fintzes bufare (o papare) meda, coment'e a istichidura, faendho prus cracu, tibbiu Sinònimos e contràrios abbarrigare, abbaticare, apretigare, calcai, crichiri, istibbire, pretare Frases s'at incalcadu sa berrita in conca ◊ si abbutonat su capoto e s'incascat su bonete in conca ◊ su gatu mi pigat su didu in buca, mússiat ma no incracat 2. comente at torradu a pròere, sos cunzados, sos pasciales, sos mandriolos si sunt torrados a incarcare d'erva ◊ chijinatas umbras s'incascant subra de sos nódidos montes (G.Fiori) 3. de binu si ndh'incarcat cantu piús podet ◊ candho sunt tirendhe gàrriga manna, sos boes incascant in tuju Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu presser, s'épaissir Ingresu to press, to thicken Ispagnolu apretar Italianu prèmere, addensarsi, infittire Tedescu drucken, sich verdichten, dichter werden.

istampài , vrb: istampare, stampai Definitzione fàere istampos; foedhandho de iscritura, iscríere líbberos, giornales e àteru in tipografia, a machinàriu (fàere cópias)/ i. moneda = fàghere su dinari Sinònimos e contràrios istuvare, istuviolai, istuvonare, patungi, pertuntare, spunciai, trapai, tupusonare / imprentai Frases a fortza de lu pònnere in su fogu, su labiolu si est istampadu ◊ finas in annada bona male campas: iscudes cascu chi s'aera istampas! (Màsala)◊ una balla li aiat istampau sa zubba 2. sas tipografias istampant líbberos, giornales, e gai Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu percer, estamper, imprimer Ingresu to print, to pierce Ispagnolu agujerear, imprimir Italianu forare, stampare Tedescu lochen, drucken.

istrígnere , vrb: istrínghere, istringi, stríngiri Definitzione acapiandho o poderandho, tirare forte is càbudos de su lióngiu, agguantare cun fortza; bènnere o pònnere prus acanta, a cracu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Sinònimos e contràrios acoltziare, afianzare, afíere, astrínghere, isserrare | ctr. illascare, isciagai Frases est poderandhosi sa conca e istringhendho is barras po su ferenu ◊ dèu abarru pagu a istringi su crobu! ◊ chin sa manu istringhet su frore ◊ est coment’e s’anguidha candu si bolit istringi po dh’aciapai: illiscinat! ◊ m'istringhent sa manu mandhèndhemi cun Deus ◊ tocat a tirare sa letranga e a istrínghere sa chíngia ◊ po no intèndhere su fritu s'istringhet s'isciallu in tzugu 2. istringhídebbos de prus, ca no che cabimus totugantos, sinono! Ètimu ltn. stringere Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to grip Ispagnolu apretar, estrechar Italianu strìngere Tedescu drücken.

istrintúra , nf: strintura Definitzione afidura, nau fintzes in su sensu de isserradura de su corpus, o de arrestigore de ccn.; astrintorzu, passadórgiu istrintu Sinònimos e contràrios afidura, afissa / isserradura / aggantzidúdine, asurímini, ingurdoneria, limiore, susuncúmini / istrintógliu Frases a sa prentza dhi donaus un'istrinturedha, ca sighit a bogai binu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu serrement Ingresu pressing Ispagnolu apretamiento Italianu stringiménto Tedescu Drücken.

prèmere, prèmi , vrb: prèmmere, prèmmiri Definitzione fàere fortza (de pesu o de àteru) apitzu, coment'e incracandho, fintzes coment'e istringhendho Sinònimos e contràrios afíere, incalcare, isprèmere, istrígnere, tilpiare Ètimu ltn. premere Tradutziones Frantzesu appuyer, presser Ingresu to press, to squeeze Ispagnolu apretar Italianu prèmere, sprèmere Tedescu drücken, ausdrücken.

prémida , nf: prémmida Definitzione su prèmere, incracadura; su pl., genia de isfortzu chi benit fatuvatu desesi de aintru po andhare de su corpus candho unu est a iscurrentziadura fintzes cun puntas de dolore a bentre / èssere a prémidas de dolore de mata = a prentos, a puntas de dolore a mata (fintzas parturindhe) Sinònimos e contràrios afissa, incarcada, isprémia / conos, isprémidos, préntios 2. sufriat de prémidas de sàmbene Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épreinte Ingresu contraction Ispagnolu tenesmo, pujo Italianu prèmito Tedescu Drücken.