Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
incànsciu , nm: incàscinu,
incàsciu,
incàssiu Definitzione
genia de buidu fatu apostadamente (in linna, pedra, metallos o àteru) o naturale (de un’arremu de sa carena) inue intrat apare un’àtera parte fata a cunforma a su buidu, cosas diferentes chi portant s’una su chi mancat a s’àtera a manera de allobare bene impare
Sinònimos e contràrios
incartu 1,
incastru,
intassu,
mortisa
/
amadura,
apigiadura,
incasciadura
Maneras de nàrrere
csn:
i. de sos ossos = innujadolzu; i. de sas dentes = càncara, su boidedhu, in s'ossu de sa barra, ue est ficada sa dente; i. de s'ogu = chea o calanca de s'ógiu; èssere a i. = intrare bene apare, torrare zustos; a l'as s'incàsciu!… = ses diaderus cumbintu chi…, tenis s'idea fissa chi…
Frases
in coru fai un'incàsciu e poniminci su coru!
2.
su mare si altzat e si falat e torrat a s'incànsciu sou
3.
a l'as s'incàsciu, tue, chi cussa fémina est bella!…
Ètimu
ctl., spn.
encaix
Tradutziones
Frantzesu
assemblage,
emboîture,
creux
Ingresu
dap
Ispagnolu
encaje
Italianu
incastro,
incavo
Tedescu
Einschnitt,
Vertiefung.
intradúra , nf: intratura Definitzione
su intrare, pruschetotu nau de sa manera (ma fintzes cuménciu, intrada, de unu tempus); is parentes noos po cójua; tretu chi arresurtat prus aintru de una línia, de unu paris, coment'e a fossu (es. in d-unu muru)/ parenti de i. = parente custrintu de su maridu o de sa muzere, parente chi si annunghet a sa famíllia cun sos cojos; còghere cosa a i. = faghindhe un'intrada un'essida, pònnere e bogare impresse sa cosa
Sinònimos e contràrios
intrada
| ctr.
bocadura,
essidura
/
tzumba
Frases
cun issus seus parentis de intradura
2.
isse cun s'intradura no andhat tantu de acordu
3.
cust'intradura in su muru!… no zughiant lentza?
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
entrée,
pénétration,
renfoncement
Ingresu
entry,
penetration,
recess
Ispagnolu
entrada,
concavidad
Italianu
entratura,
entrata,
penetrazióne,
rientranza
Tedescu
Eintritt,
Eingang,
Vertiefung.
mortísa , nf Definitzione
istuvonadura in su linnàmene po nche incasciare àteru orrugu de linnàmene trebballau
Sinònimos e contràrios
incàsciu,
incastru,
intassu,
stuvioni
Frases
seu cument'e mortisa de granitu a s'incàsciu
Ètimu
itl.
mortisa
Tradutziones
Frantzesu
creux,
cavité,
emboîture
Ingresu
dap,
cavity
Ispagnolu
encaje,
mortaja
Italianu
incavo,
incastro
Tedescu
Aushöhlung,
Vertiefung.