barchíle , nm: barcile,
barcili,
bartzile,
bracibi,
orcibi Definitzione
fràigu po prènnere de abba, ma fintzes fossu, pischina, poju; istrégiu mannu po sa múrgia po su casu / casu de barchile = merca
Sinònimos e contràrios
balsa
/
mulgera
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bassin,
lavoir
Ingresu
trough
Ispagnolu
dornajo,
gamella
Italianu
truògolo
Tedescu
Trog.
conchédhu , nm Definitzione
min. de concu; genia de istrégiu piticu a pònnere cosa de papare in su sartu; genia de istrégiu de linna, matucu, ue si ponet a papare a un'animale; su papu o conchedha de sa natura de s'ómine
Sinònimos e contràrios
lacu
/
conchedha 3
Frases
bàtindhe su conchedhu de su giodhu, duos piatos e duos giogalzos ca immurzamus!
2.
vae e prene su conchedhu a su procu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Concheddu
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
auge
Ingresu
trough
Ispagnolu
dornajo,
gamella
Italianu
truògolo
Tedescu
Trog.
làcu , nm Definitzione
genia de istrégiu de linna o de pedra, de fatura diferente segundhu a ite serbit: su l. de linna po catzigare s'àghina est unu truncu de mata buida de unos duos metros, isperrau de longu mesu mesu a manera de pònnere su sacu de s'àghina e de calare su mustu a una cobedina; su l. de sa mola est una pedra manna, tundha e arta, prus istrinta in fundhu e larga in pitzu, picada a imbuidadura fata coment'e istrégiu, cun d-un'apertura a paris de su fundhu po ndhe pòdere bogare sa farra, duas partis in artu agiummai a oros chi essint a bandha de aintro po cicire o agguantare su coru cun sa túnica; su l. po pònnere abba o a papare a is animales est de pedra picada, longu o fintzes cuadrau (in is crésias po s'abbasanta est tundhu)/ min. lachedhu, lachighedhu
Sinònimos e contràrios
scifedha,
tavania,
tuva
/
pica
/
abbasantera
Frases
su lacu de sa mola si est de linna si narat "cubedhu" puru ◊ su lachedhu a su porcu li cheret pienadu a manigare ◊ at cumintzatu a iscarchiare supra de su sacu de s'àchina collocatu in su lacu ◊ in crésia si ponit sempri arrimau acanta a su lacu de s'acuasanta ◊ sa pudha at criau un'ou mannu coment'e unu lacu de mola…
Sambenados e Provèrbios
smb:
Laccu, Lacu
Ètimu
ltn.
laccus
Tradutziones
Frantzesu
bassin,
lavoir,
auge
Ingresu
trough
Ispagnolu
lagar,
gamellón,
solera,
pila,
artesa,
batea
Italianu
truògolo
Tedescu
Trog.
píca , nf Definitzione
pedra manna trebballada, imboidada e fata a bisura de bartza pitica de dhue pòdere pònnere cosa aintru (abba, impastu, brovendha), prus che àteru po betare a papare a is animales, ma fintzes manna a bisura de bartza a pedras picadas, fintzes in funtanas (tundha o prelongada) po bellesa / sa p. de s'àcua santa = abbasantera; surdu che p. = surdu che picu, meda
Sinònimos e contràrios
cumitedhu,
lacu
Frases
in sas picas bi at galu impastu e landhe ◊ su frailarzu tenet sa pica de s'abba pro ifritare e temperare sas forramentas ◊ sas cocas in su corrale sunt bichendhe trigu in sa pica ◊ Tziscu umpit su mustu de sa pica ◊ nonnu teniat is picas aundi papànt is bòis
2.
lassinendhe che ruo a sa pica e ndh'esso totu infustu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pica, Picca
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
ctl.
pica
Tradutziones
Frantzesu
bassin,
lavoir en pierre
Ingresu
stone trough
Ispagnolu
artesa
Italianu
truògolo di piètra
Tedescu
Trog aus Stein.
trógliu , nm: drógliu,
trólliu,
trúlliu Definitzione
fossu o paule de abba comente si ndhe faet acanta a is funtanas e in is errios; logu po samunare, o samunadórgiu fatu apostadamente in bidha: una bartza manna de càbere in medas samunandho; sa bartza a ue calat s'abbagrasta in is molinos de s'ógiu; genia de fràigu a muràllia manna po arregòllere s'abba in is errios fintzes po fàere currente; fintzes sa currente de s'abba, s'abba currendho
Sinònimos e contràrios
fògia 1,
pógiu
/
cdh. tisina
/
samunadorzu
/
diga,
lagu
Frases
su riu at fatu unu trógliu tra crastos e rocas ◊ como eco s'abba cun trógliu bundhante! ◊ sa mola si moiat suta de su trógliu de s'abba ◊ sas féminas bi amus de tapulare sas bestes e de cúrrere a sos tróllios a las labare ◊ in custa bidha tróllios no bi ndh'at e benimus a su ribu ◊ bido istrampos e trúllios de ispuma
2.
in su ribu sunt fachendhe unu trólliu prus artu de unu palatu pro cullire s'abba chi falat dae sos montes
3.
li falaiant dai ojos sas làgrimas a trógliu ◊ su trógliu russu de su riu ruet in sa pischina cun rembumbu
Tradutziones
Frantzesu
mare,
lavoir
Ingresu
trough,
pool
Ispagnolu
poza,
charca,
artesa
Italianu
tròscia,
pózza,
truògolo
Tedescu
Pfütze,
Trog.