Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

babbacòrra , nf: bapacorra Definitzione genia de sitzigorru mannu Sinònimos e contràrios bacacorru, barracorru, bucagorra, cocoi, cocorra, croca, pissigorru 1, sicigorru, tabacorra Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu limace Ingresu big snail Ispagnolu caracol Italianu lumacóne Tedescu große Schnecke.

babballúca 1 , nf: babballuga, babbaloca, babbaluga, babbauga Definitzione genia de tzintzigorru chentza corgiolu o calledhu de abba; su tzintzigorru etotu Sinònimos e contràrios ataligughe, babarra, satzauga, sosoga, tzabagugu / sitzigorru Terminologia iscientìfica crp, arion rufus, a. ater, a. circumscriptus, a. subfuscus, limax cinereo-niger, lehmannia marginata, malacolimax tenellus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu limace Ingresu slug Ispagnolu babosa, limaco, limaza Italianu lumacóne nudo Tedescu Egelschnecke, Schnegel, Nacktschnecke, große Schnecke.

ciócula , nf, nm: cióculu Definitzione genia de tzintzigorru, fintzes de mare, gioga de mare, cóciula; nodu de linna Sinònimos e contràrios cocoi, croca / còcioba Frases ciócula bódia, ciócula cena ◊ at a èssere ciócula de mare 2. su truncu, apenas l'apo abbertu, at mustradu cióculas piliesse Terminologia iscientìfica crp, rbr Tradutziones Frantzesu limaçon, arche Ingresu snail, seashell Ispagnolu caracol, nudo Italianu chiòcciola, arsèlla Tedescu Schnecke, Muschel.

cocói , nm Definitzione (in calecunu logu upm) segundu su logu dhu narant a una genia de animaledhu cun su corgiolu, fatu a bisura de caragolu (cocóide pintu), in àteru logu a unu bobboi chentza de corgiolu chi camminat a illascinadura che a su tzintzigorru, ma est longhitu (cocoi nudu)/ fai a cocoi = allorigare, atrotoxai, pinnicai in giru sentza chi unu càbidu torrit cun s'àteru e a girus sempri prus istrintus acostendusí a su centru, fai a caragolu Sinònimos e contràrios babbacorra, barbodha, cocóide, cocorra, cocorróciu, cocorróide, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, sicigorru, tabacorra / babballuca 1 Frases candho proet essint sos cocois ◊ cocoi cocoi, boga sos corros! ◊ segundhu ue, bi faghent sos cocois aira ◊ sos cocois como los pesant pro los bèndhere ca bi at zente meda chi ndhe chircat ◊ tiu Pepe muru muru fit acogliendhe cocoi chi fit essidu dae sas moridinas e dae sas tupas 2. chei sos cocois faghides, bois, chi essint addaghi proet! ◊ locura est chi presumant sos cocois, ca giughent corros, a pòdere arare! (Cubeddu) Sambenados e Provèrbios smb: Coccoi, Cocoi Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escargot Ingresu snail Ispagnolu caracol Italianu lumaca Tedescu Schnecke.

cròca , nf, nm: croga, crogu Definitzione genia de tzintzigorru siat de terra e siat de mare; su corgiolu (corra) de sa cóciula e fintzes de is oos; sa conca de s'ossu mannu de sa còscia, s'incàsciu suo e mescamente is ossos de su lumbu, in pitzu de is nàdigas (deosi fintzes cloga, a logos) Sinònimos e contràrios babbacorra, ciócula, cocoi, cocorra, cocorróciu, cocorróide, gioga, pissigorru 1, sicigorru, tabacorra / cóciula / lumbu Maneras de nàrrere csn: croca nuda = tiligugu; s'ossu de sa c., de sa gioga = su fusti de sa coa, sa coa de s'ischina o crogale, itl. còccige; sa ruche de crocas = su tretu in mesu de sos duos lumbos; abbistu che c. = tontu che napa; mudu che c. = citiu deunudotu Frases sas crocas abbarrant istichias in tempus assutu ◊ proghe proghe, sa zente fit totu andhandhe a cullire crocas ◊ sas crocas fint sapurias chi no si catzabant dae buca! 2. no bi at a resèssere mai: est che a illichidare su mare a croga! 3. su traghinu galanu como est mudu che croca 4. si at ghetau sa camisa in crocas ◊ pòveras crocas mias, dresta e manca: sunt die e note sèmpere a tochedhu! ◊ s'àinu intórticat sa croca a s'irdobbonzu Terminologia iscientìfica crp, crn, helix hortensis Ètimu ltn. cochlea Tradutziones Frantzesu escargot, ilion, bassin Ingresu ilium, snail, pelvis Ispagnolu caracol, pelvis Italianu lumaca, ìleo, bacino Tedescu Schnecke, Darmbein, Becken.

giòga , nf Definitzione upm., genia de tzintzigorru (dhue at logu chi est sa padedha 1 o pagellida)/ min. gioghita / gioga minuda = calidade de sintzigorredhu minudu (helix pisana, leucochroa candidissima); giógula marina = cóciula / in sa carena de sa zente, s'ossu de sa gioga, de sa croca = su fusti de sa coa, sa coa de s'ischina, crogale, itl. còccige; male de sa gioga = itl. fimòsi (su pizu de sa pedhe chi cuguzat sa conchedha de sa natura de s'ómine est tropu afissa e no si ritirat); in carchi logu est sa calanca de s'ogru Sinònimos e contràrios cocoi, croca Frases sa gioga candho pioet girat e si giughet sa domo a trazu ◊ dae sendhe criaduras andhaimis a gioga chi nos serviat a nos catzare su fàmine ◊ fimis cuntentos candho su chi poniat in su piatu fit cosa chi aimis regortu cun sas manos nostras: fenuju, gioga, cugumedhu, antunna, beda, ispàrau 2. in sa gioga tocait de fàghere un'iscanzadura, che unu trau de giacheta, pro fàghere sos ojos a su santu Tradutziones Frantzesu escargot Ingresu snail (big) Ispagnolu caracol Italianu chiòcciola Tedescu Schnecke.

sicigórru , nm: cicigorru, sinsigorru, sintzigorru, sissigorru, sitzigorru, tzintzigorra Definitzione animaledhu cun su corgiolu (corra) tundhu a bisura de caragolu: bogat una genia de saliàciu e in conca, candho essit a is abbas mescamente, bogat coment'e duos corros, modhes, ue in punta portat is ogos: cun custu númene est mescamente su biancu e un'àtera calidade birdància (boveri) e si arregollet po papare (su papu)/ su sitzigorru est símbulu de is bregungiosos ca comente dhi tocant is corros che dhos torrat a intrare Sinònimos e contràrios babbacorra, barracorru, cocoi, cocorra, cocorróciu, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, suntzorra Maneras de nàrrere csn: mamma de sitzigorru = zenia de cocoi chentza corza; sitzigorru buca modhi = chi zughet s'oru de sa corza, in s'ala abberta, tropu fine, chentza fata (e pro cussu no est bonu, depet sighire a crèschere); no bàliri unu sitzigorru = no bàlere a nudha; lassai isciogai is sitzigorrus = pònnere a zeunare; circai sitzigorrus a cúmpudu = candho ancora no sunt essidos, furriendhe sas pedras o àteru a bídere si bi ndhe at; sculaciai is sitzigorrus = segarendhelis sa punta de su caragolu (culàciu), prima de los sighire a còghere in sa bagna, a manera chi, manighèndhelos, ndh'essant a sutzadura Frases betanci cussus sissigorrus a sa bagna e testadha de sali ◊ istrama, po papu de sitzigorru dh'as pigada?!◊ apu biu unu sicigorru cun tres mois de trigu… 2. sitzigorru, bogandi is corrus a foras e lassa sa bregúngia! Terminologia iscientìfica crp, helix pomatia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escargot Ingresu snail (big) Ispagnolu caracol Italianu chiòcciola, lumaca, lumacóne Tedescu Schnecke, große Schnecke.

tapàda 1 , nf Definitzione sa mongeta arregorta in istade, candho est serrada cun d-unu pígiu biancu e istat firma in su buidedhu chi s'at fatu asuta de terra; genia de tzintzigorredhu de mare Sinònimos e contràrios mongeta, monza 1, tapacorra Frases de tapadas si ndi agatat meda me is cardalis Terminologia iscientìfica crp, helix aperta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu limaçon, escargot Ingresu snail Ispagnolu caracol Italianu chiòcciola Tedescu Schnecke.

tzintzigòrra, tzintzigórru , nf, nm: sicigorru*, titzigorru, tzintzincorru, tzitzigorru Definitzione cocoi, bobboi a corgiolu (corra) tostau a caragolu, bonu fintzes po papare (su papu); a logos tzintzigorru dhu narant a su tirriolu Sinònimos e contràrios babbacorra, barracorru, cocoi, cocorra, cocorróciu, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, suntzorra Frases sos tzintzigorros lassant sa bae ue passant ◊ Papatzàpulos papaiat tzintzigorros boveris, figau orrostiu, bidaritzu… non grisaiat nudha! Terminologia iscientìfica crp Tradutziones Frantzesu escargot Ingresu snail Ispagnolu caracol Italianu chiòcciola, lumaca Tedescu Schnecke.