Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
ammuntadòre , nm, agt: ammurtadori,
ammutadore 1,
ammutadori,
ammutaroi,
muntadore Definitzione
personàgiu, èssere de sa fantasia chi càrrigat a sa gente in su sonnu, candho unu est dormiu e dh'assicat; chi faet assicare, faet a tímere; unu chi faet maias, prus che àteru furone chi frandhigat animale (mescamente porcu) po dh'asseliare e citire, o fintzes is canes de àtera manera, chi no fatzant iscóviu chi dhue at gente angena furandho / s'a. benit, essit, falat, bàrriat a unu; a. de sete berritas = èssere de sa fantasia, nadu a sos pisedhos pro los fàghere a timire
Sinònimos e contràrios
ammantadore,
ammuntadura,
ammuntamentu,
carrigadore,
mascatzu,
mutadori,
mutarolla,
pesàdighe,
pindàciu 1,
surtora
Frases
sonnu ammuntadore ◊ mi est torranne s'amuntadore chi mi est bénnidu aintro de note ◊ nant ca a mesunoti essit s’amutaroi
2.
àbbile ammuntadore, lassa sos anzones meos! ◊ imberriados ammuntadores abbistos solu a oferire sónnios ◊ sa note niedha ammuntadora dat tragonazas de tempus malu
4.
si no faghes a bonu giamo s'ammuntadore de sete berritas a ti che leare!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cauchemar,
lutin
Ingresu
nightmare,
elf
Ispagnolu
pesadilla,
duende
Italianu
ìncubo,
follétto
Tedescu
Alptraum,
Kobold.
doènna , nf, nm: duena,
duenda,
duendu,
duengu,
duèngia,
duenna Definitzione
un'èssere de sa fantasia, pentzau a bortas coment'e malu, a bortas coment'e bonu; fintzes pantuma, persona làngia meda
Sinònimos e contràrios
dinghellu,
fogliete,
mascatzu,
matzamurredhu,
mauredhu,
surtora
/
fada
Frases
Castedhu de Susu est acabbau a logu de cogas e duendas ◊ is umbras si avolotant coment'e duendas malas ◊ mannai cantat che doenna ◊ no agatant sa zanna pro intrare e pregant sos duengos a lis dare azudu ◊ innòi no nci at fantàsimas e mancu duendas ◊ duenna malarita, tui mi bollis bociri!
2.
mi ndhe at furau su sentidu una duenda…
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
gnome,
lutin
Ingresu
gnome,
elf,
devil
Ispagnolu
gnomo,
duende
Italianu
gnòmo,
follétto,
diàvolo
Tedescu
Kobold.
sultòre , nf, nm: surtora,
surtore Definitzione
(in –e finzes nm.) duos diferentes personàgios fatos a pentzamentu: unu chi iat a bènnere in su sonnu, s'àteru (fémina) chi che suspit su sàmbene a is pipiedhos; in cobertantza, aprofitadore mescamente giaendho dinare a préstidu
Sinònimos e contràrios
ammuntadore,
carrigadore
/
súivile,
surbéntile
/
aggangadore
Frases
dipínghere dia fea una sultore cun sos pilos ispartos pro dolore e sa persone a únchinu torrada (B.Mureddu)
Terminologia iscientìfica
fnt.
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lutin,
vampire
Ingresu
elf,
vampire
Ispagnolu
duende,
vampiro
Italianu
follétto,
vampiro
Tedescu
Kobold,
Vampir.