acumonài , vrb: acumonare Definitzione arregòllere o pònnere totu impare, totu a unu (bestiàmene, àteru), a cumone; giare su bestiàmene a contivigiare a mesu pérdia e a mesu badàngiu, a mesapare; su si pònnere impare Sinònimos e contràrios aggregare, assotziai Frases parte de sas abbas de cussu riu est intubbada: su restu est acumonada pro abbare campos e frutales ◊ si boleis guadangiai de prus, acumonaisí in sotziedadi! Terminologia iscientìfica pst Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réunir Ingresu to aggregate Ispagnolu juntar, poner en común Italianu aggregare, méttere in comune Tedescu zusammentreiben, Vieh in Halbpacht haben
cummòne , agt, nm: cumone, cumoni Definitzione chi dhu tenent o faent in duos, in medas; bestiàmene de duos o prus meres (chi cumenciandho ponent su cabutzu) contivigiau totu a unu e genia de cuntratu Sinònimos e contràrios cumonarzia, cumonéssia / arbutzu, masone Maneras de nàrrere csn: fàghere o tènnere cosa a c. = chi onzunu bi tenet parte o depet fàghere su matessi tantu de un'àteru; pònnere in c., manigare in c., èssere a c. = fai totu a unu, fai una sociedadi; donai bestiàmini a c. = a mesapare in benes e ispesas; fàghere c. cun ccn. = addàresi, àere tratamentu Frases goi no lu sighimus su cumone: li bogamus de cabu e nos partimus totu ◊ is domus tengas de perda picada, cumonis medas e pastoris centu! 2. no ti foedho de sos primos annos, candho fia cun babbu pastoredhu, tristu, fatu a unu cummonedhu 3. sa tanca l'ant lassada in cumone ◊ s'abbadorzu, su passazu est, lu tenent, a cumone ◊ tres pastores pastorigaiant a cumone in su monte ◊ innanti fimus a cumone e posca amus partidu 4. no faghia cumone cun nessunu: finas sas pedras mi ndhe aiant dolu! (S.Enne) Sambenados e Provèrbios prb: a cadhu cumone ne fune e ne crabistu ◊ cane e matzone màndhigant a cumone Tradutziones Frantzesu cheptel, métayage Ingresu agistment, sharecropping Ispagnolu contrato a medias, aparcero Italianu sòccida, mezzadrìa Tedescu Viehverpachtung, Halbpacht.
cumonarzía , nf Definitzione su tènnere cosas a cumone Sinònimos e contràrios cummone, cumonéssia, sotzaria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cheptel Ingresu agistment Ispagnolu contrato a medias, aparcería Italianu sòccida Tedescu Halbpacht.
mesapàre , nm: mesapari Definitzione su mesu a cada unu: genia de cuntratu, nau prus che àteru coment'e avb.: a m. Sinònimos e contràrios acumonamentu / mezapari Maneras de nàrrere csn: fàghere o pònnere duas cosas a m. = tantu de s'una cantu de s'àtera; fàghere a corpu de mesapare = pigai in prenu, fai giustu giustu a metadi; nadu de cosa a méschiu cun àtera, a m. de… cun… = cantu de s'una de s'àtera Frases deo ponzo su triballu e su chi bi essit lu faghimus a mesapare ◊ pro tentare una binza a mesapare menzus mi che andho a isporuladore ◊ in su denuntziare trampant a mesapare servèndhesi de cifras piús minores ◊ custu ranu est a mesapare cun paza, tropu brutu Sambenados e Provèrbios prb: cuadhu de mesapari, ni sedha e ni murrali Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu métayage Ingresu sharecropping Ispagnolu aparcería Italianu mezzadrìa Tedescu Halbpacht.