àcia , nf: atza 2 Definitzione capacidade de èssere chentza bregúngia, su bogare face foedhandho, cricandho, fintzes fortza de fàere ccn. cosa; est sa punta acancarronada e segante de sa pruàcia puru / àcias de casu = casu (modhe, nou, friscu) segau a fitas fines e fríssiu in s'ógiu Sinònimos e contràrios alidantza, atrevimentu, atzile, bica 1, chighirra, discocu, pronti | ctr. bergugna Maneras de nàrrere csn: parare, tènnere, zúghere a. = pònneresi botu; segai s'a. a unu = irbrunchiàrelu; pigai a. po a. = agatare it'e pistare, fàghere pagu frasca, fàghere in bóidu Frases pentzai a s'atza chi tenint custus piciochedhus: no arrispetant a nisciunus! ◊ cussa picioca mi parit ca portat atza… e tou! ◊ cussa est fémina chi zughet atza, botu, si imponet ◊ as atza de los giamare "poesia" totu sos tzotzos chi tue impiastas! ◊ benemindi ómini de atza!…◊ unu petorriruju faghiat andhendhe e parendhe semper piús atza 2. solu a fortza de picu, palu e matza potei fagher logu de semenare: però mi ch'est fuida tota s'atza! 3. immoi iscapas a prangi puru, ma cun mei pigas atza po atza: tenis axiu tzerriendi!… (E.Olla)◊ cun megus is ladronis pigant atza po atza e chi mi segant sa matza mi dhus tocu de fogu! Sambenados e Provèrbios prb: chie at atza at parte Tradutziones Frantzesu audace Ingresu impudence, boldness Ispagnolu audacia Italianu audàcia, sfrontatézza Tedescu Mut, Frechheit.
atribída , nf: atrivia, atrivida Definitzione su si atrivire; fata de gente atrivia / fàghere s'a. = arriscai a fai cosa chi no si depit Sinònimos e contràrios atrevimentu, atribidura, atriviscione, tramesada Frases fizu meu, ista sèmpere onestu: mai a nisciunus fetas atrivida! 2. no ndhe fato de cussas atrividas! (Mura) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hardiesse Ingresu brave deed Ispagnolu atrevimiento Italianu atto di audàcia, di sfrontatézza Tedescu Kühnheit.
caragàra , avb Definitzione in cara, ananti, a face manna Frases mira ite atrivimentu su chi as tentu a mi abbèrrere su petus caragara! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrontément Ingresu impudently Ispagnolu descaradamente Italianu con sfrontatézza Tedescu unverschämt.
isfaciadúra , nf: sfacidura Definitzione su èssere isfacios, su tènnere atza o botu foedhandho o faendho chentza bregúngia peruna Sinònimos e contràrios àcia, atzilia, pronti | ctr. bergugna, duritu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effronterie Ingresu impudence Ispagnolu descaro Italianu sfacciatàggine, sfrontatézza Tedescu Frechheit, Unverschämheit.