Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
òndra , nf: onra Definitzione
cosa chi si faet o si narat de bonu de unu, coment'e a bàntidu
Sinònimos e contràrios
ondramentu,
onore
| ctr.
desonra
Frases
a sos píscamos prego ondras divinas, a sos cumpagnos piús altu gradu (P.Casu)◊ custa pubblicatzione at a dare unu pagu de ondra e de valore a s'ómine chi at chérfidu bene meda a sa Sardigna ◊ mi ant nadu chi as cantadu una moda in ondra mia
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
honneur,
vanterie
Ingresu
honour,
pride
Ispagnolu
honra
Italianu
onóre,
vanto,
orgóglio
Tedescu
Ehre,
Verdienst,
Stolz.
onòre, onòri , nm: unore Definitzione
su bonu númene, fama bona chi unu tenet o podet tènnere in su cunsideru de sa gente o fintzes segundhu una régula de cumportamentu bista coment'e bona, giusta (nau de fémina, mescamente su èssere onesta de no andhare cun s'unu e cun s'àteru, de no si giare a ómines, de fàere sa séria); su chi si narat o chi si faet coment'e a bàntidu, ammiru e arrespetu po unu
Sinònimos e contràrios
ondra
/
dignidade
Maneras de nàrrere
csn:
èssere netu, puliu in s'o., èssere de o. = chi no s'est imbrutadu faghindhe cosas chi no si depent cun àter'ómine, o cun àtera fémina; torrai s'o. in crésia (a una fémina) = cojare sa fémina chi unu at ingannadu
Frases
pro che pèrdere su puntu de s'onore menzus cherio pèrdere milli benes! ◊ béndhidu ti as onore, ànima e carre! ◊ s'onore est una virtude (as. muntènnere sa peràula dada)◊ traitori fingiu, mi as ingannau, ma s'onori miu dhu depis pagai! ◊ faghes de s'onore pagu cura, ma si prima ’e brincare no misuras no istas meda a ti lu ninniare! (A.Puddu)◊ como tocat a bois a cantare: tocate, fachítebbos onore!
2.
naradhi chi dhu fais ponni in presoni si no ti torrat s'onori in crésia!(G.Podda)◊ mi acato pulia in s'onore
Sambenados e Provèrbios
prb:
no si agatat dinari pro pagare s'onore
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
honneur
Ingresu
honour
Ispagnolu
honor
Italianu
onóre
Tedescu
Ehre.