agiogulàre , vrb: azogulare,
giogulare,
zoculare Definitzione
abbituare a istare giogandho comente faent is pipios ca no ischint fàere àteru: dhu narant de is animales puru
Sinònimos e contràrios
abbrengulare,
agiogatzare,
giochitare,
ingiogaciai
2.
si l'azógulas, su catedhu no essit cane bonu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
jouer
Ingresu
to take gambling
Ispagnolu
juguetear
Italianu
darsi al giòco
Tedescu
tändeln.
giógu , nm: ciogu,
zocu Definitzione
cosa chi si faet po passare ora, po gustu, divertimentu, po istràviu e, in cobertantza, fintzes àteru in css. sensu; cosa po giogare; cosa fàcile, bona a fàere, chi praghet; cosa mala chi leat a unu coment'e a trassa, fintzes su dillíriu de sa callentura, genia de illuinamentu / min. gioghitu, gioghitedhu; genias de giogu: tzacamanedha, serra serra, custu est su procu, durudduru, a cuadhu a cuadhu, babbajola babbajola, a mammacua, sedatzedhu, cavaglieri in porta, a gatu tzurpa, a gruxis e crastus
Sinònimos e contràrios
abbentu 1
/
abbrédhulu,
bellei,
ischértiu,
ispetàculu
/
brulla
/
spàssiu
| ctr.
trabàgiu
Maneras de nàrrere
csn:
giogu de fuedhus, de manus = zogu cantu de fàghere a ríere, fàghere ispetàculu; unu giogu de tzícheras = una tuzina de tzícheras; unu giogu de ogus = duos ogros
Frases
custu pipiu est totu pigau de su giogu ◊ is giogus dhus imbentant is pipius etotu ◊ in iscola de giogos ndh'aus a fàere? ◊ is cumpàngias si atopant po fari giogos e passari is festas
2.
nannai ti còmporat unu gioghitu! ◊ su pipiu, de bona índula, passàt de unu a s'àturu coment'e unu gioghitu ◊ tiu Bustianu fut ammungiau po aprontare a su piciochedhu is giogos chi serbiant po chida santa
3.
sa vida mi pariat unu giogu: aia apena giómpidu sos vint'annos!
4.
arratza de giogu chi dhi at fatu sa callentura, a su pipiu! ◊ lah ca su binu ti fait giogu malu, a tui! ◊ pustis fatu su giogu, at fatu noi mesis de maladia…, cussa picioca
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie no bàjulat brullas no intret in giogu!
Ètimu
ltn.
jocus
Tradutziones
Frantzesu
jeu,
jouet
Ingresu
play,
toy
Ispagnolu
juego,
juguete
Italianu
giòco,
giocàttolo
Tedescu
Spiel,
Spielzeug.
gioguànu , agt: giogulanu,
zoculanu Definitzione
chi est giau a su giogu; chi est pagu sériu de conca, o fintzes brullanu
Sinònimos e contràrios
agiogatzadu,
bagianu 1,
marietadore,
marietosu,
piberudu
/
brulleri
Frases
cussa giòvuna gioguana est gioghendu cun su fogu, no pentzat chi si abbruxat fendi sa disonesta! ◊ nemmancu sa calchina de Siniscola ti bastat a pulire sa brutesa, ca sempre, giogulana pro profitu, cantos ndhe as connotu ndhe as traitu (M.Sanna)
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui s'adonne au jeu,
coquet
Ingresu
coquettish,
light-hearted
Ispagnolu
aficionado al juego,
coquetón
Italianu
dèdito al giòco,
civettuòlo
Tedescu
verspielt,
frivol,
spaßig.
mèrtza , nf Definitzione
sinnu de is cartas po giogare: si narat fintzes a disprétziu in su sensu de genia, arratza
Maneras de nàrrere
csn:
èssiri totus de una m. = de sa matessi zenia, de sa matessi calidade; s'assu de mertzas (in suspu) = su… sirile de s'ómine
Frases
is mertzas de is cartas sunt orus, cupas, bastus e ispadas
2.
est una mertza de medianeris chi at traíxiu e béndiu sa Sardigna a is prus gavàcius de is istràngius (A.Cannas)◊ de giogus in is negótzius ndi agatas de dónnia mertza
3.
a carrasecare cudhu fit chene mudannas, si artziaiat sa funnedha e fachiat a bíere s'assu de mertzas
Ètimu
itl.p
mersa
Tradutziones
Frantzesu
couleur
Ingresu
suit
Ispagnolu
palo
Italianu
séme delle carte da giòco
Tedescu
Farbe.
rebbusàre , vrb: arrebbusai,
rebusai,
rebusare,
rebussare Definitzione
fàere rebbuserias, pruschetotu in su giogu
Sinònimos e contràrios
abbovai,
abbuvonare,
coglionai,
coluvronare,
imbusterai,
improsae,
ingannai,
ingregai,
piocai,
scafai,
trampai
Frases
in su zogu de sas cartas a rebussare fit prus àbbile de un'imboligosu
Ètimu
spn.
rebozar
Tradutziones
Frantzesu
tricher au jeu
Ingresu
to cheat
Ispagnolu
hacer trampa
Italianu
barare al giòco
Tedescu
mogeln.
súta 1 , nf Definitzione
una de is figuras de s cartas: contat oto
Sinònimos e contràrios
mutza
Frases
zuto suta, cadhu e re de oros
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
valet
Ingresu
jack
Ispagnolu
sota
Italianu
fante (nel giòco delle carte)
Tedescu
Bube (im Kartenspiel).
zócu , nm: ciogu,
giogu*,
zogu Definitzione
cosa chi si faet po passare ora, po gustu, po ispàssiu; cosa po giogare; cosa fàcile, bella a fàere / genias de giogu: a lantziamuru, a pramma in terra, a pramma a muru, a s'imbréstia, a pilí-pilò, a s'in gallita, a bacheta andhendhe, a s'imbusciconademilu, a s'iscabbu, a unolamonta, a su ciafu; genias de giogos (cosas po giogare): bíere totu is ggs.
Sinònimos e contràrios
abbentu 1
/
abbrédhulu,
bellei,
ischértiu,
ispetàculu
/
brulla
Maneras de nàrrere
csn:
leare sa cosa a zogu = pigai sa cosa sentza de seriedadi, coment'e chi siat de giogai; zúghere sa conca leada o manigada dae su zogu = pentzai a giogai isceti; fàghere bàtoro de zogu (zoghendhe a iscoba)= totu sos puntos, foras sas iscobas (lillu, primera, oros e cartas); zogu zogu, pódhighe in s'ogu = zoga zoghendhe s'ogru boghendhe, ca nachi est brullendhe ma ofendhet etotu!
Frases
sos pisedhos no ndhe zughent de imprastu: pessant a su zogu! ◊ sos pisedhos istant sempre ordiminzendhe zogos ◊ su zogu piaghet fintzas a sos mannos, balla!
2.
una cosa gai no mi est colada in conca mancu a zocu
3.
su pisedhu si los faghet isse etotu sos zogos ◊ a su pitzinnu li ant batidu unu zogu
4.
assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere, ma cumintzau chi apamus est unu zocu
5.
si no abberit a crae, custu friscu, li faghimus unu zogu
Tradutziones
Frantzesu
jeu,
jouet
Ingresu
play,
toy
Ispagnolu
juego,
juguete
Italianu
giòco,
giocàttolo
Tedescu
Spiel,
Spielzeug.