bèrza , nf: gherza Definitzione cosa, faina, trebballu de fàere, o chi si faet Sinònimos e contràrios faina, impreu, mungíliu, trabàgiu Frases za las connoschimus sas berzas suas: a fàghere male, eallu a ite est bonu! ◊ cussu faghet sa berza de su macu e in su bisonzu est de orija tosta! ◊ cussu ispilibudhas petzi faghet sa berza de prèndhere s'imbíligu a totus! ◊ si no tenes àtera berza, azua a mie! Tradutziones Frantzesu occupation, affaire Ingresu occupation, job, matter Ispagnolu ocupación Italianu occupazióne, faccènda Tedescu Beschäftigung.
chestiòne , nf: chiltione, chistione, chistioni, cristione, cristioni Definitzione s'argumentu de unu chistionu; motivu de briga, fintzes dificurtade, cosa chi tocat a cumprèndhere po dh'arrangiare, po ischire comente fàere Sinònimos e contràrios chistionu, fatzienna, tema 1 / certu, perrica Maneras de nàrrere csn: intrai in cristioni, iscúrrere chistiones = intrare in chistionu, leare su chistionu de carchi cosa, fintzas bodhetai; isciòlliri, istèrriri sa chistioni = comintzare unu chistionu, fàghere sa presentada de unu chistionu, de un'argumentu; fàghere o passai chistione de una cosa cun ccn. = murrungiai, chesciaisí po ccn. cosa, chistionàrendhe; segare una chistione = aparixai un'iscórriu, pònniri de acordu duus Frases sa cristioni de is lambicus… unu remédiu si at a agatai! ◊ toca, isciolli sa chistioni, abbuidandi is serchetus! ◊ toca, isterridhi sa chistioni, aici iscít poita seus innòi! ◊ tui passandi chistioni cun don Vincentzu e intendi a issu 2. a bagadius estus tentu una chistioni manna cun Billoi ◊ proite tantu forroju chi cun ciúncios a toroju ndhe faghides chistiones? ◊ de unu nudha ndhe at fatu una chistione manna! ◊ bisontzat de nche la secare dereta cussa chestione metzana! ◊ e it'est sa chistione, chi sezis a murrunzu? 3. donzi borta chi l'agatas in domo, a custu pisedhu, ndhe faghes chistione! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu question, problème Ingresu question Ispagnolu cuestión, pleito Italianu questióne, faccènda, discussióne, controvèrsia, problèma Tedescu Auseinandersetzung.
facènda , nf: afatzendha, fatzendha, fatzienna Definitzione chistione, cosa chi si faet o chi si depet fàere (o fintzes chi no si depet fàere, cosa pagu de bonu), chi si giughet in chistionu; fatzienna est fintzes faimentu Sinònimos e contràrios berza, chestione, faina / faimentu 2. za dh'at averadu chi donzi bolta faghiat cussa fatzienna (Z.Porcu) 3. sos pitzinnos abbàidant incantados totu sa fazienna de su casizolu ◊ arratz'e fatzienna sa binnenna!… Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu affaire Ingresu matter Ispagnolu asunto (m) Italianu faccènda Tedescu Angelegenheit.
faína , nf Definitzione css. cosa o trebballu chi si faet, abberu o a giogu, in bonu o in malu, pentzau prus coment'e atividade útile, su fàere, bistu fintzes coment'e arresurtau, prodotu, òpera Sinònimos e contràrios afainu, afare, afatzendha, berza, fainamentu, impreu, mungíliu, òbera, tarea, trabàgiu | ctr. chistionu, ciarra Maneras de nàrrere csn: f. a ischina de pisci = zenia de triballu fatu de pàrrere un'ischina de pische; donai, intregai f., pònniri in f. = dare triballu, pònnere a triballare, a fàghere; f. de màniga = isterzu de terra cun asas (brocas, frascus, istangiadas, brúnias, còngius); f. oberta = isterzu de terra largu (scifedhas, discus); f. istangiada = isterzu prus bonu, de colore birde, prus che àteru pro bellesa (brocas pintadas); fai fuedhu e f. = sa nada sa fata; maistru de f. fata = bantaxeri chi fait crei cosa sua su trabballu de is àterus Frases isse traballat s'oro e sa prata e campat dae cussa faina ◊ sa faina tua est a istudiare! ◊ fadei bosatrus, pighedhu, no est faina mia: dèu mi nd'isciacu is manus! ◊ sa faina issoro est s'annúntziu de su regnu de Deus ◊ sos disocupados sunt chentza faina 2. za l'as fata sa faina, a segare cudha broca!… Sambenados e Provèrbios prb: faina a su noti bregúngia a dedí ◊ faina de pisedhos alzola de catedhos ◊ is ainas faint is fainas Ètimu ctl. faina Tradutziones Frantzesu activité, action, travail Ingresu activity, work, action, function Ispagnolu faena, trabajo, tarea, obra Italianu attività, azióne, lavorìo, faccènda, funzióne, cómpito, òpera Tedescu Tätigkeit, Angelegenheit Funktion, Rolle, Arbeit, Werk.