colpàdu , pps, agt, nm: corpadu, corpau Definitzione de colpare; guastu po calecuna maladia, nau mescamente de frutuàriu chi s'intostat e sicat in calecunu tretu de su pígiu de fora, a marcu, coment'e chi apat leau cropu; nau solu de ccn., chi no est tanti giustu de conca Sinònimos e contràrios arropau, scutu / feltu, gastu 1 Maneras de nàrrere csn: corpadu a mortu = de ndhe mòrrere; corpadu dai sos mortos = tocadu, chi lu at curpidu carchi mortu, chi lu at tocadu zente morta; èssere corpadu a… (cragu, sèmene, machine, àteru) = chi bi ndhe ant postu tropu, tantu meda de nòghere 2. custa pira, ocannu, est totu corpada ◊ sa néspula de s'ortu meu est totu corpada, no bi ndh'at una bella ◊ de cantu ses colpadu ses ridículu! (Piras) 3. custu laore est corpadu a sèmene: tropu carcu e no bi faghet bonu! ◊ già che ndh'at colpados, legos e mandrones! Tradutziones Frantzesu frappé, tavelé Ingresu rotten Ispagnolu golpeado, podrido Italianu colpito, guasto, ticchiolato Tedescu geschlagen, verdorben, fleckig.

féltu , pps, agt: fertu Definitzione de fèrrere; nau de unu, chi pecat a conca, chi no est tanti giustu; nau de laore o frutuàriu, chi est guastu, abboau, mantzau; nau de cosa semenada, chi dhue ant postu tropu sèmene (tropu craca e po cussu no faet bona); nau de ccn., fintzes oféndhiu Sinònimos e contràrios colpadu, feridu, ibbecau / istoladu / magangiau / imbàtidu Maneras de nàrrere csn: alivertu = fertu a s'ala (e, in cobertantza, pagu giustu de ciorbedhu, fertu); fertu a sale = salidu tropu; fertu a binu = imbriagu; laore fertu a sèmene = seminau tropu cracu Frases mi so fertu seghendhe linna ◊ at próidu ma de abba no ndhe li at fertu a custa cosa ca zughiat sa domo imbia ◊ che li at iscutu una nae a cambarinu ma no l'at fertu ◊ un'arroghedhu de linna mi est fertu a trempas! 2. est coment'e unu gurtúgliu fertu a morte ◊ custu lori est fertu ◊ custa mela est ferta meda e no est bella a papai ◊ fut fertu a una camba, non podiat prus caminare e perdiat sàmbene 3. a cussu fertu de frade tou no lu podiant lassare in manincómiu?!…◊ ses male fertu peus de unu médiu ca non sentis vilesa ne mancàntzia (V.Congias) 4. custa pedhe est ferta a sale ◊ custu laore est fertu a sèmene ◊ so pensendhe chi tes èssere istadu fertu a binu su mi faedhare gai! ◊ su pipiu mi dh'ant fertu de ogu malu! 5. sa mamma dha difendhet isteressandho unu discursu de difesa in pitzu de is piciocas fertas de is limbas malas Sambenados e Provèrbios prb: chini cantat in mesa o in letu o est macu o est fertu ◊ menzus fertu a balla chi no a machine Tradutziones Frantzesu blessé Ingresu hit, wounded Ispagnolu herido, chiflado, pasado Italianu ferito, colpito Tedescu verletzt.

incimiàu , agt: intzimiau Definitzione chi portat intzimia, neghe, cuménciu de unu male, de maladia; chi at tentu dannu, cumenciau de male Sinònimos e contràrios sentinau, simiau, tacadu, temadu, temósigu, temosu, tunconidu, tzimiadu / scanniu 2. sa làtia, própiu cussa a follas mannas, est sa prus incimiara de s'incuinamentu ◊ torru, o Sardigna intzimiara, a sa tita tua múllia, istancu e arreulau (E.Collu)◊ su corpus dh'allogu intzimiau in d-unu siléntziu fatu de arrinnegu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu maladif Ingresu affected, damaged Ispagnolu enfermizo, lesionado Italianu colpito, lesionato Tedescu ungesund, beschädigt.

indemàu , agt Definitzione chi at ingortu atema, temiadu, chi tenet calecuna mància in sa salude: si narat de is animales magangiaos o malesanos Sinònimos e contràrios demadu, incimiau, tacadu, temósigu, temosu, tunconidu | ctr. sanu, líaru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu malsain, maladif Ingresu unhealthy, affected Ispagnolu enfermo, enfermizo Italianu malsano, colpito Tedescu ungesund.

lantàdu , pps, agt: lantau, latadu, latzadu Definitzione de lantare; chi est fertu, chi giughet ferida; nau de chie at bufau, inciariu, chi est alligru a binu Maneras de nàrrere csn: lantadu a conca = fertu a machine, scimpru; trigu l. = corpadu a sèmene, semenadu tropu afissu 2. as a bissionare sonnos malos de atzufos, mortos, ómines latzados ◊ su maleadadu si ndhe peseit ritzu a iscufidas che unu silvone lantadu ◊ no est nudha si est mortu cussu, tantu fit un'ómine lantadu ◊ cun su coro lantadu pianghides Tradutziones Frantzesu blessé Ingresu wounded, affected Ispagnolu herido Italianu ferito, colpito Tedescu verletzt.

«« Torra a chircare