Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
caciòla , nf: cartzola,
cassola 1,
catola,
catzoba,
catzola,
craciola,
cratzoba,
cratzola,
cratzolla Definitzione
cartzamenta, genia de cosíngiu, prus che àteru sabbata chentza carcangile de pònnere in domo comente usant is féminas (podet èssere fintzes de linna), ma a logos fintzes cosíngiu grussu, de orropu; segundhu is animales mannos (es. boes, crabas, cuadhos, porcos), s'unghedha, pígiu grussu de corru chi dhis ammontat is pódhighes (e po cussu a logos est fintzes su semu, pigiolu tostau chi creschet in is feridas sanandho); genia de animale de mare (sepia officinalis); s'orrugu grussu de linna chi, ispintu contra a su cricu de s'orroda, serbit a frenare su carru cun sa mecànica
Sinònimos e contràrios
babbúcia,
cantrofa,
patita,
sabbata,
sàndhalu
/
ugna,
unghedha
/
babbucedha,
sélpia
/
croghedha
Maneras de nàrrere
csn:
catzola ferrada = iscarpa a fundhu bullitadu; sa caciola de sa lanne = cocotu, croghedha, su covecu, chi si ndhe ispítzigat, ue sa landhe est atacada a su rampu; craciola de segada, de guroni = semu, pizu de sàmbene sicu; catola de mola = taulita chi tupat s'abbertura de fundhu de su lacu; sa terra fait a caciola = sa terra a ludu o tropu gàrriga si apítzigat a sas iscarpas; a catolinu = a zisa de catolas, de sabbatas
Frases
tocai, lassaimí andai a mi ponni is crapitas, ca cun totu custu carraxu seu ancora a cratzollas! ◊ fut a colare comente potiamus: candho boliamus, peri cassolas nosi faiamus! ◊ sa mama a cratzoledhas, sa filla a capellina! ◊ portant cartzolas in s'istadi e botinus in s'ierru ◊ su pastore fut a cambales e a catzolas ferradas ◊ chie trebballat in campagna bollet catzolas pesantes, de orropu
2.
a su porcu che li cherent catzadas sas catolas uscrendhe, candho sunt budhidas
3.
iat incarrerau a proi… iat cumintzau a fai cratzoba e nd'iat fatu aici meda!…
Sambenados e Provèrbios
smb:
Catzola, Cazzola
Terminologia iscientìfica
bst
Ètimu
ltn.
calceola
Tradutziones
Frantzesu
pantoufle
Ingresu
slipper
Ispagnolu
babucha,
chinela
Italianu
pianèlla,
ciabatta
Tedescu
Schlappen.
sabbàta , nf: ciabbata,
sapata Definitzione
genia de cartzamenta de pagu contu, prus che àteru po istare in domo (ma fintzes catzola prus de imprastu)/ partes de sa sabbata: s'impena, su carcangili, is solas, su taconi, is origas (cun is istampos po intrare sa feta o codriola po dhas acapiare), su bruncaretu, su capígliu (in sa punta a parte de aintru), sa plantella
Sinònimos e contràrios
babbúcia,
caciola,
patita
Maneras de nàrrere
csn:
s. iscarcangilada = cun su carcanzu cossumidu, manigadu, abbatigadu; sabbatas discansadas = chi su pè bi istat bene; camminai cun sabbatas de plumbu = andharebbei abbellu, in carchi chistione; butega de sabbatas = butega de catolaju
Ètimu
ctl.
sabata
Tradutziones
Frantzesu
pantoufle,
savate
Ingresu
slipper
Ispagnolu
zapatilla,
pantufla
Italianu
ciabatta
Tedescu
Pantoffel,
Hausschuh.