Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acarragiài, acarralzàre , vrb: acarrarjare, acarraxai, acarrexai, acarrazare Definitzione ammontare cun calecuna cosa (trastu, terra, àteru) siat po su fritu, o po cuare, difèndhere, po tudare o àteru, fintzes a unu mortu: acarrazare a logos fintzes po ammuntonare cosa a brétiu tanti po dha tènnere Sinònimos e contràrios acuguzare, ammantai, assacarrare, carragiare, cratzai, imbusciae, incarralzare | ctr. iscarragliare, iscucuzare Frases poita no ti acarràgias asuta de terra, ègua de is seti pratzas?! 2. ancu ti acarrarjent! 3. ómine asuriu e cagasutzu, est totu sa vida acarrazandhe dinare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couvrir Ingresu to cover Ispagnolu cubrir, tapar Italianu coprire Tedescu bedecken.

ammontàre 1 , vrb: ammuntai, ammuntare, ammutare Definitzione pònnere cosa apitzu po carragiare; nau de su sole, fintzes intrare o cuare in s’orizonte / ammuntare su chelu a trudha = bolli fai una cosa chi… no fait! Sinònimos e contràrios ammantai, cuguzare, imbusciae, neulare / covacare | ctr. iscucuzare, iscugudhai, ismuntare Frases custa losa ammuntat sos restos de unu frade ◊ fit totu ammuntau in su mantedhu ◊ daghi faghiat fritu si ammuntiat una manta in codhos ◊ sa domita est ammuntada cun téula ◊ sa lughe no si atzendhet pro l'ammuntare! ◊ los at ammuntados s'umbra de una nue ◊ tia Maria si che ammontat s'isciallu e ch'essit ◊ su nie ammontat sa pastura 2. si nchi ammuntat su soi ◊ s'aera si ammuntat de nues ◊ su runzone fuit ammuntadu de s'assunzighedha ◊ apo a bènnere a ti ammuntare de carignos ◊ una lughe los at ammuntados Tradutziones Frantzesu couvrir Ingresu to cover Ispagnolu cubrir, tapar Italianu coprire Tedescu bedecken.

carragiài, carragiàre, carragliàre , vrb: carrajare, carralzare, carrargiare, carrarjare, carrarzare, carraxai, carrazae Definitzione ammontare cun calecuna cosa (trastu, orrobba, terra, àteru chi si ponet o arresurtat in pitzu) siat po su fritu, po cuare, po aprigu, difesa, po tudare e àteru Sinònimos e contràrios acarragiai, acuguzare, ammantai, assacarrare, cratzai, imbusciae, incarralzare | ctr. iscarragiare, iscuguzare Frases su pàrracu intregat su letzolu a su giàcanu e custe carràgliat a Santu Bainzu ◊ su trainu in sa badhe si est drommidu intro de su letu carralzadu de nie ◊ sa leada est totu carrarzada de romasinu, almidha e àteras erbas fiagosas 2. si aiat carragliatu sas oricras e si aiat tentu sa conca chin sas manos ◊ iscummitu ca ti carraxant is fémmias a usu de musca! ◊ pro carrarzare a isse mi so postu deo in pregiudíssios mannos ◊ aiant carragiau púncias in mesu a s'orruga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couvrir Ingresu to cover Ispagnolu tapar, cubrir Italianu coprire, sommèrgere Tedescu bedecken.

cobèrrede, cobèrrere, cobèrri , vrb: cobèrriri, copèrrere, cuberri Definitzione pònnere cosa in pitzu de un'àtera chi no si biat; nau de mascu, de ómine, artzare a pitzu o pònnere in pitzu de sa fémina po dh'improssimare o àteru (e foedhandho de sa fémina si manígiat su matessi vrb.)/ cobèrriri is faltas de un'àteru = cuare sas neghes de s'àteru Sinònimos e contràrios acarragiai, acuguzare, cuai, imbusciae / cadhicare, saltiare, zúchere | ctr. iscuguzare Frases si coberzant sos chelos de niedhore e pàsidos comintzent sos butios! (G.Ruju)◊ si fiat furriada coberrendusí sa faci ◊ su sèmini dhu coberint de terra cun s'arau o a marra ◊ sa terra si est coberta de erba 2. su bandhidore brullanu betaiat su bandhu: Totu cudhas chi cherent cobertas andhent a piata!…◊ po cobèrrede a tie mi seo orrovinau! Terminologia iscientìfica ssl Ètimu ltn. cooperire Tradutziones Frantzesu monter, saillir Ingresu to cover, to leap Ispagnolu tapar, cubrir, montar, cubrir, acaballar Italianu coprire, montare Tedescu decken, decken.

cucuciàre , vrb: acuguzare, cucutare, cucutzare, cucuzare, cuguciare, cugugiare, cugutzare, cuguzare Definitzione betare a pitzu a cugudhu, po ammontu, pònnere ammontu; foedhandho de sonos fortes, cuare e no lassat intèndhere àteru / cuguzare cosa a unu, a carchi cosa = pònnere ammontu in pitzu Sinònimos e contràrios acarragiai, acavacai, afianzare, ammantai, assacarrare, cobèrrere, cutzicare, imbusciae | ctr. iscuguzare Frases una néula carca at cuguzadu su campu ◊ in domo bi aiat una fressada de lana pro si cuguzare su note ◊ su nie at cuguzadu onzi logu ◊ sa pinneta fit totu cuguzada a perrones d'élighe ◊ cugúzali una cobertedha a su pitzinnu, no tenzat fritu! 2. s'uraganu che cuguzat sas boghes de dolore ◊ depent àere àpidu un’impudu lébiu chi però luego aiant cuguzadu cun carchi iscusa (N.Falconi) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couvrir Ingresu to cover Ispagnolu cubrir, tapar Italianu coprire Tedescu decken.

tapài , vrb: tapare, tapari, tupai, tupare Definitzione pònnere su tapu, su tupone (ma fintzes su covecu, àteru a istúturu o ananti chi no lassat passare, bíere), pònnere o ammuntonare cosa chi in is cundhutos no lassat passare àteru / tupai sa buca = callare, istàresi mudos, citire Sinònimos e contràrios tuponare / tancai / arribbiri / citire | ctr. istapare, istuponai Frases si mi tupu is ogus, ti biu coment'e una borta ◊ si depit èssi tupau su tubbu! ◊ ma ti dha tupas sa buca?! ◊ tancaiat sos ocros e si tupaiat sas uricras chin sas manos ◊ ci is àturus no bolent iscurtai si podent peri tupari is origas! 2. ses sempri fuedhendi, no tupas mai! ◊ tupadí e teni arriguardu, sbregungiu! ◊ e tupadidha sa buca, scimpra!◊ ge ses tupau… chistiona, ca no apu cumpréndiu! Tradutziones Frantzesu boucher, obstruer Ingresu to plug, to block (up) Ispagnolu tapar, obstruir Italianu tappare, tamponare, turare, otturare, ostruire Tedescu stopfen, abschließen, verstopfen.

«« Torra a chircare