fermentàrzu, fermentàzu , nm: frammentalzu,
frammentarzu,
frammentazu,
frementalzu,
fremmentarzu,
frommentarzu Definitzione
pane lassau cruo, fatu aghedare, de ammodhigare in abba tébia po fàere s’impastu de un'àtera cota
Sinònimos e contràrios
ammentarzu,
chimentarzu,
fermentorzu,
fermentu,
madria
2.
sas laras tuas parent frammentarzu daghi est totu isperradu imbischidendhe (P.Senes)◊ custu frammentarzu 'e sos ammentos chi tenet in cheghentu su passadu cheret manuidu e contivizadu! (S.Are)
Terminologia iscientìfica
pne
Ètimu
ltn.
fermentum + arium
Tradutziones
Frantzesu
levure
Ingresu
yeast
Ispagnolu
levadura
Italianu
lièvito
Tedescu
Hefe,
Germ (austr.).
ferméntu , nm: formentu,
framentu,
frammentu,
frementu,
fromentu,
frommentu,
frumentu,
frummentu Definitzione
pane lassau cruo, fatu aghedare, de ammodhigare in abba tébia po fàere s’impastu de un'àtera cota / candu acutzat sa figu, formentu a mindigu! = in tempus caente bi cheret pagu frommentarzu pro fàghere pesare su pane
Sinònimos e contràrios
ammentarzu,
chimentarzu,
fermentarzu,
fermentorzu,
madria,
premmentu
Frases
po fai su pani, su mericedhu innantis si poniat su frammentu, s'incràs a chitzi si callentàt s'àcua cundia de sali e si faiat s'impastadura de sa farra in sa scivedha ◊ dhi at ghetau unu lómburu de fromentu: dèu nau chi at a axedai!
Ètimu
ltn.
fermentum
Tradutziones
Frantzesu
levure
Ingresu
ferment
Ispagnolu
levadura
Italianu
lièvito
Tedescu
Hefe,
Germ (austr.).
madría, màdria , nf: madriche,
màdriche,
madriga,
madrighe,
màdrighe,
madrija,
màrdiga,
mardighe,
matrica,
matriche,
màtriche Definitzione
frammentu bíschidu (aghedu, pane lassau cruo de sa cota passada) iscagiau in abba caente e sale e unu pagu de farra e lassau pesare, de ammesturare impastandho po fàere totu sa cota noa de su pane; late imbischidau, aghedu, cagiau aghedu po fàere giodhu, o fintzes giodhu etotu chi si lassat a frammentu po ndhe fàere àteru
Sinònimos e contràrios
ammentarzu,
fermentarzu
Maneras de nàrrere
csn:
betare sa madrighe: sòrbere su frammentarzu in abba caente e sale, impastèndhelu cun paga farina de meschiare a totu s'àtera cumassendhe, candho sa madrighe est pesada; madrighe de aghedu = su fiore de su binu, zenia de mufa chi lu faghet aghedare; lassare sa madrighe (nadu in suspu) = fàghere una cosa chentza che la finire totu; boe de madrighe = boe mannu, betzu; pònnere sa madrighe in ccn. logu (nadu de unu)= istentàresi a tropu; no pesare sa màdriche a ccn. (ómine) = no podet fàghere fizos
Frases
sa suetora ponet in su pane sa madrighe ◊ sa madrija faghet pesare su pane ◊ est andhata a petire unu cantedhu de matrica ◊ videndhe sezis comente devet èssere sa màtriche vona? ◊ fetzet su piaghere de mi zare unu talighedhu de frammentazu ca depo preparare sa mardighe!
2.
li aiant illepiatu s'istaca e in cuile no bi li aiant lassatu mancu sa matriche de su late víschidu
3.
oe za dh'at posta sa madrighe in su tzilleri, frade tou!…
Terminologia iscientìfica
pne
Ètimu
ltn.
matrice(m)
Tradutziones
Frantzesu
ferment,
levain,
enzyme
Ingresu
ferment
Ispagnolu
levadura,
fermento,
diastasa,
enzyma
Italianu
ferménto,
enzima
Tedescu
Ferment,
Enzym,
Gärungserreger,
Hefe,
Germ.