bandòne, bandòni, bandóu , nm: bannone, brendoni Definitzione fógliu de metallu, làuna de ferru; istúgiu (botighedhu), istrégiu mannu de làuna, bidone mannu de pastore fintzes de 25. l. po pigare late / pàrrere segadu de su matessi b. = fatu de sa matessi linna, tènniri is matessi calidadis de ccn. Sinònimos e contràrios bote, tambulana / lamedha Frases de bandone faghent sas mesinas pro carrare su late 2. dh'at ghetau aintru de unu bandoni de àliga ◊ ndi at torrau a bogai discus, cardaxus, mussòrgius e bandonis ◊ bendit brendonis, sícias e màrigas ◊ apu pediu agiudu po iscarriai is bandous de su lati Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. bandone Tradutziones Frantzesu boîte Ingresu can, tin Ispagnolu bote, lata Italianu lattina Tedescu Dose.
bòte , nm: botu, boto Definitzione istúgiu no tanti mannu (de làuna, de imbidru, prus che àteru serrau e a fundhu tundhu) po pònnere cosa; in calecunu logu dhu narant in cobertantza a sa natura de sa fémina / min. botaredhu, botedhu, botichedhu Sinònimos e contràrios boeta, lamedha, potu, tolla / testu Maneras de nàrrere csn: genti de bòtu = zente metzana; èssere a cara de boto = légiu?; segai su bòtu = (in cobertantza) irverzinare a una; sonare sos botes a ccn. = leàrelu a befe faghindhe burdellu sonendhe botes; sonare su bote a ccn. = donai una surra Frases s'olia cufetada l'amus posta in botes de bidru ◊ est unu bòtu sena de cobercu ◊ passada su serghestanu cun d-unu bòtu chi ugiat un'istampu e incui sa genti nci betada su dinai ◊ a sa britzicreta si aiat ligatu botedhos meta chi fachiant unu degógliu niedhu ◊ su botighedhu de su tzúcuru dhu tenia prenu prenu 2. cussu est una persona de riguardu e tocat a fai aici, sinuncas porit pentzai chi seus genti de bòtu ◊ malu de vista, fit a cara de boto, però si renniat simpàticu chin totu e aiat amicos meta Sambenados e Provèrbios smb: Botte, Botto Terminologia iscientìfica stz Ètimu spn. bote Tradutziones Frantzesu boîte Ingresu tin Ispagnolu bote, lata Italianu baràttolo di latta Tedescu Dose.
credhécu , agt Definitzione nau de unu, chi si apicigat, chi istat aifatu de s'àteru giaendho ifadu Sinònimos e contràrios alliadu, genosu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cancanier Ingresu tattler Ispagnolu pesado, lata Italianu ciancióso Tedescu geschwätzig.
lamèdha , nf Definitzione min. de lama: istrégiu, boto piticu fatu de làuna, pruschetotu de is chi ponent sigillaos e de diferente forma po chistire e bèndhere papares prontos (es. sardina) Sinònimos e contràrios bote, launedha, tolla Frases bendhent sa birra in lamedhas Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu boîte Ingresu small tin Ispagnolu lata Italianu scatolétta Tedescu kleine Dose.
secaméntu , nm: segamentu Definitzione su secare, segare / èssere unu segamentu, s. de matza, de conca = dare istrobbu, pònnere dificurtades, chircare tropu cosas, dare ifadu Sinònimos e contràrios orrugamentu, ruciadura, secadura, segognu / gena, ifadu, ifestu, impelegu, impéltinu, segori 2. ndi tengu de segamentus de conca in su trabballu e fintzas in domu!…◊ dhu tenint iscapu, cussu cani: est unu segamentu de conca! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu embêtement Ingresu bother Ispagnolu lata, fastidio Italianu seccatura Tedescu Belästigung.
tambèdha , nf, nm: tambedhu Definitzione genia de moida, prus che àteru de boghes chi giaent ifadu Sinònimos e contràrios impelegu, secamentu, tzorobedhu Frases inie mi pasà sentza degógliu subra sas pedras d'una semidedha chi a crabas tiat aer dadu imbrógliu, subr'àter'adhe e àtera tambedha (P.Casu)◊ sa malasorte mi at assaltiadu e continu mi tenet in tambedhu ◊ intronaiat piús su tamburu e fit tambedhu su carrasegare ◊ sa zente est martirizada dae sos tambedhos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu embêtement Ingresu bother Ispagnolu lata, fastidio Italianu seccatura, nòia contìnua Tedescu Belästigung.