Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cancarròne, cancarròni , nm Definitzione aina fata cun sa punta atrotigada (a manera de arresurtare un'àngulu prus istrintu de 90 grados); gànciu po aconciare su fogu Sinònimos e contràrios ancarone, ancrúgiu, cancaritu, gànciu, unchinu 2. s'apu a biri a bacedhus, fatus a cancarroni morendu me in sa bia! Terminologia iscientìfica ans Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croc Ingresu hook Ispagnolu gancho, garfio Italianu rampino Tedescu Haken.

cròco , nm: crocu Definitzione puncione o crau po acapiare is barcas apare; genia de unchinu o cancarrone intrau in màniga po piscare arritzones; genia de gànciu po mantènnere o assegurare una genna de no si ndhe apèrrere, fatu a bisura de triàngulu Sinònimos e contràrios àncara, badhadori, càncara 1, grafale, grifone Tradutziones Frantzesu crochet, gond, harpon Ingresu hook Ispagnolu gancho, arpón Italianu gàncio, arpióne Tedescu Haken.

gànciu , nm, agt: aggànciu, cànciu 1, gantzu Definitzione orrugu de cosa (mescamente de ferru) fatu cun punta a unchinu, acancarronau a una parte a manera de intrare in calecuna lóriga, de arrèschere o mantènnere una cosa (es. is gennas): su gànciu de unu bestimentu podet èssere mascu o fémina (duas partes chi s’intrant apare); ferru o àteru fatu a cancarrone po apicare cosa; nau de unu, ómine chi bolet fémina (ma no tanti sériu, in crica de aprofitare); su pl. a logos est una genia de tapeto cun disegnu totu a gàncios / min. gancixedhu, gantzitu / genias de gànciu: de apicai, de gisterra, de sa porta, de su frenu, de àncora, de giminera Sinònimos e contràrios amu, cancaritu, cancarroni, carabatu, unchinu Maneras de nàrrere csn: fai a gànciu = indortigare a gantzu, unchinare; ghetai su gànciu = furare; o segat, o fait gantzus = depet andhare o a bonas o a malas, comente andhat andhat; corra gància = corramenta unchinada a gantzu; gantzu marinu = cussu de is navis, (in cobertantza, nau de ccn.) susuncu spaciau; gànciu de tragu = gantzu ue s'intrat cosa de leare a trazu, a tira (fintzas in màchinas e càmios); èssere a unu gantzu de su fritu = atitirighendi de su frius Frases tzocat sa gianna e nudha: tandho che catzat su gantzu e intrat a sa domo ◊ mi ant arrogau su gànciu de tragu, in sa màchina mia 2. a unu gantzu sas manos o, sinono, a trudha: nachi no furades nudha tratendhe a nois che macos! ◊ tra fàmine e fritu, allorigadu a unu gantzitu at a mòrrere che sórighe in sa tana Sambenados e Provèrbios smb: Ganciu, Ganzittu, Ganzu Tradutziones Frantzesu crochet, croc, harpon, grappin Ingresu hook, harpoon Ispagnolu gancho, arpón Italianu gàncio, arpióne, rampino Tedescu Haken.

gancixédhu , nm Definitzione min. de gànciu Sinònimos e contràrios àghimu, assabedhu, gancitu Tradutziones Frantzesu petit croc Ingresu little harpoon Ispagnolu gancho pequeño Italianu arpioncino Tedescu kleiner Haken, Häkchen.

incujàre , vrb Definitzione fàere calecuna cosa a un'ancuju, a unu gànciu Sinònimos e contràrios ancujare*, aunchinare, incruai, indrúchere, tròdhiri | ctr. istirare Frases sa zente isulana no incujat s’ischina a s'ocupatzione romana Tradutziones Frantzesu baisser, courber Ingresu to bend Ispagnolu doblar en forma de gancho Italianu piegare ad uncino, curvare Tedescu biegen.

rócu , nm Definitzione orrugu de linna puntudu cravau (o de cravare) in terra po acapiare animale o, prus piticu, in su muru po apicare cosa, orrugu de nae curtzu chi abbarrat in sa mata de una nae immuciurrada, cantighedhu de linna puntudu po fàere fossu in terra a pònnere prantàgia, sèmene / min. rochitu Sinònimos e contràrios brocu*, fuste Maneras de nàrrere csn: semenare, prantare cosa a r. = faghindhe unu fossitedhu cun d-unu rocu e betendhe su ranu o ponindhe sa prantaza; téteru che rocu = (nadu de ccn.) téteru che fuste, intreu, chi si creit meda; rocu de arxola = postubbariu, puntellu ficadu in mesu de s'arzola pro bi prèndhere sos cadhos triulendhe; manigare erba de rocu = nudha (ca s'animali acapiau no podit andai) Frases prèndhere un'animale a su rocu ◊ faghe sa regulada a sos faedhos malos, o ti as a bídere presu sentza rocos! ◊ pro ordire ponent sos rocos in terra 2. sa prantaza (latuca, chibudha, e gai), candho est de pònnere si prantat a rocu Sambenados e Provèrbios smb: Roccu Tradutziones Frantzesu pieu, piquet Ingresu pin (wooden ) Ispagnolu gancho, plantador Italianu pïòlo, cavìcchio Tedescu Pflock, Bolzen.

travèdha , nf Definitzione orrugu de linna, de tàula o de àteru materiale, chi si ponet a istúturu (es. in is iscalas, is gecas, is sedhatzos e àteru) po poderare impare duas cosas o fintzes po serru, pòdere pònnere su pei o àteru Sinònimos e contràrios reja 1, traessa / pedarzu Frases sa cradea zughet sas travedhas ◊ s'iscala de linna de su mastru de muru est a travedhas Tradutziones Frantzesu pieu, traverse, barreau Ingresu peg, transom Ispagnolu gancho, travesaño Italianu pïòlo, travèrsa Tedescu Pflock.