Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbacài, abbacàre , vrb: abbacuai, abbacuare, abbracare Definitzione fortzare prus pagu, menguare, abbasciare de calecuna cosa, nau mescamente de fortzas o de cosas chi faent fortza; tròchere e abbasciare sa parte prus arta, incrubare Sinònimos e contràrios abblandai, abbonantzai, allentai, ammellare, assebiai, assussegai, illebiare, imbacari / abbambiai 1 / abasciai, imbasciai, muciare | ctr. acadriare, afortiai, apretai, incrispai Frases testimonzas de isperas gallizant lieras pro sempre saidadas dae unu bentu chi niune at a poder abbacare (C.Puddu)◊ su ventu at abbacatu ◊ abbacare su dolore ◊ su temporali est abbacau ◊ abbàcala sa barra! ◊ sos boes ant abbacau su passu ◊ abbacuit su fogu! ◊ che li fut morta sa muzere e pro abbracare su dispiaghere corcaiat cun sa teraca 2. abbaca sa fune! 3. fuit abbacanne sa conca po saludu ◊ colanne at abbacadu sa bannera pro saludu a sas autoridades ◊ prus ti abbacas e prus su culu si paret! Tradutziones Frantzesu calmer, ralentir, diminuer Ingresu to calm, to slow down, to diminish Ispagnolu calmar, reducir, bajar Italianu calmare, rallentare, scemare Tedescu beruhigen, abnehmen.

allenàre , vrb: alleniare Definitzione fàere prus lena una cosa forte, mescamente una suferéntzia; lassare lasca una cosa tirada, una cosa càdria / a. sa voche = abbasciai sa boxi; a. s’andhera = andai prus abbellu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, allebiae, allenire, apachiare, apasaogare, asselenare, assussegai, illebiare, illenare / abbambiai 1, aflusciai, allentai, iscanzare | ctr. acadriare, apretai, incrispai Frases nàdeli goi ca li allenat su dolore! ◊ pro cantu podes su patire allena! ◊ su sole allenat sa calura a s'intirinada ◊ gasi isciopesit pro tantu penare isfoghendhe in piantos e lamentos chi sa boghe deveit allenare ◊ cun custa cura sos dolores mi ant allenadu 2. a boltas mi alleno sa chintolza ◊ si lis allenas aizu sa fune frazant totu! ◊ a pagu a pagu si allenat s'andhonzu (P.Casu) 3. allena sa gianna! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu adoucir, apaiser, affaiblir Ingresu to diminish, to soothe Ispagnolu mitigar, aliviar Italianu mitigare, lenire, affievolire Tedescu mildern, lindern, schwächen.

amenguài , vrb: ammenguai, amminguare, menguai* Definitzione fàere prus pagu, fàere torrare sa cantidade o sa mannària de una cosa, minimare sa fortza de calecuna cosa, bènnere mancu, fàere prus brandhu Sinònimos e contràrios abasciai, allatzicare, arreduire, emenguare, ilminorigare, immeltzare, menguanare, miminare, minorai, scimai, torrae / abblandai | ctr. ammanniae, annúnghere, crèschere Frases seus amenguendu su passu de sa vida ◊ sestadore sestat e cosidore ammínguat ◊ su frius est ammenguendi ◊ at própiu cincu minutus, pustis at ammenguau ◊ su matedu aménguat sa basca in s'istadi ◊ si fiat acatau ca su binu fiat ammenguendidhi 2. dhi tocat de ammenguai su passu ca no nci dha fait Tradutziones Frantzesu réduire Ingresu to diminish Ispagnolu menguar Italianu ridurre, diminuire Tedescu kürzen, vermindern.

immenguàre , vrb: irmenguai, irminguare, ismenguare, smenguai Definitzione torrare a prus pagu, miminare, bogare, fàere de cantidade prus paga Sinònimos e contràrios abasciai, amenguai, arreduire, emenguare, ilminorigare, immeltzare, impagai, irminèscere, menguanare, miminare, mendigai, scimai, torrae | ctr. crèschere Frases sa zente fit meda, ma fit immenguandhe ◊ soi meledendu de irmenguai is crabas (P.Pillonca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu diminuer Ingresu to diminish Ispagnolu disminuir, menguar Italianu diminuire Tedescu vermindern.

irminèscere , vrb Definitzione impiticare, torrare a prus pagu Sinònimos e contràrios ilminorigare, immeltzare, immenguare, menguai, miminare Frases in s'ierru irminescent is dies ◊ a issu dhi ant irminésciu s'istipéndhiu ◊ no crescet e no irminescet Tradutziones Frantzesu réduire, diminuer Ingresu to diminish Ispagnolu menguar, disminuir Italianu decurtare Tedescu kürzen.

menguanàre , vrb Definitzione torrare a prus pagu Sinònimos e contràrios allatzicare, amenguai, immenguare, miminare | ctr. crèschere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu diminuer, baisser Ingresu to diminish Ispagnolu menguar, disminuir Italianu scemare Tedescu abnehmen.