atramudài, atramudàre , vrb: tramudai* Definitzione
cambiare bestimentu, logu, cunditziones
Sinònimos e contràrios
cambiai,
mudai,
stramudai
/
trubare
2.
che ant atramudau su bestiàmine a un'àtera cussorja
Tradutziones
Frantzesu
changer
Ingresu
to change
Ispagnolu
cambiar
Italianu
cambiare
Tedescu
wechseln.
cambiài , vrb: cambiare,
cammiare,
ciambare,
giambare Definitzione
giare, nàrrere, fàere àteru, cosa diferente a càmbiu, una cosa in parte de un'àtera, fintzes in su sensu de pònnere bestimentu diferente, pigare àtera abbitúdine, un'àtera filada (e àteru mezu), crèdere in àteru; andhare de unu logu a un'àteru po istare / cambiare dinari = dare moneda russa in càmbiu de minudos, assignos cun moneda currente, fintzas una moneda cun àtera de istadu diferente
Sinònimos e contràrios
furriai,
mudai,
tramudai
Frases
seo semper sa própia e no apo cammiau ◊ no bi càmbiat mai cussu: dortu fit e dortu si che morit! ◊ tui puru depis cambiai, ca no ndi potzu prus de sa strolichéntzia cosa tua! ◊ su tempus a bortas càmbiat de una die a s'àtera ◊ carchi cosa ciambavat peri dae unu vichinadu a s'àteru ◊ e ite n'iscit mamma tua ci càmmias istrada?◊ immoi andaus a si acabbai de cambiai, ca parit chi portu s'inghisciadura!
2.
no teniast duus annus candu ndi seus cambiaus a innòi ◊ su pastore ch'est ciambendhe su bestiàmine a s'àtera pastura ◊ apenas chi podimus noche cambiamus a sa domo noa ◊ a Fulanu che l'ant cambiadu a triballare in àtera bidha ◊ bae e càmbiadi ca essimus a cumandhu! ◊ innanti mi sàmuno e apustis mi che càmbio ◊ andhendhe a Núoro in trenu, in Macumere si càmbiat
3.
candu dh'apu nau de aici at cambiau de idea
Sambenados e Provèrbios
prb:
marxani càmbiat a pilu ma no a trassas
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
changer
Ingresu
to change
Ispagnolu
cambiar,
trasladar
Italianu
cambiare,
sostituire,
trasferire
Tedescu
wechseln,
versetzen.
ibbortàre , vrb: ilvoltare,
ilvortare,
irbortae,
irbortai,
irbortare,
irvortare,
irvostare,
irvotare,
isboltare,
isbortare,
isvoltare,
isvostare,
ivoltare Definitzione
dare borta, cambiare bandha de un’andhóngiu, nau in su sensu de fàere una furriada, cambiare o fàere cambiare idea, decisione, cunditziones; giare istrobbu, fàere pèrdere tempus
Sinònimos e contràrios
istorrai,
istransire
/
conchinare
/
furriai,
tramudai
| ctr.
cumbínchede
Frases
cun promissas de pònnere indústrias sont ilvoltendhe sa zente dae campagna ◊ fit cojuendhe cun d-una bella giòvana ma sos parentes l'ant isboltadu ◊ innanti at detzisu e apustis si est isboltadu ◊ sa morte ebbia mi podet isboltare de mi cojare cun tegus! ◊ mi iais nau ca beniais ma bosi seis irbortaos ◊ su pitzinnu si est irvortatu e at cambiau in malu ◊ unu carabbineri at irvortau unu dellitu ◊ nche li fit incassatu in conca d'essire a bannitare e nessune fit reséssitu a l'irvortare
2.
cussos chi leant a isvilu sos líbberos oe o cras s'isvoltant a àinos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
détourner,
dissuader
Ingresu
to dissuade,
to change one's mind
Ispagnolu
cambiar de idea,
disuadir
Italianu
cambiare idèa,
distògliere,
dissuadére
Tedescu
abbringen,
ablenken,
abraten.
istorrài, istorràre , vrb: storrai Definitzione
torrare o fàere torrare agoa, torrare a pentzare a una decisione pigada o idea e decídere de àtera manera, cambiare idea, cambiare abbitúdine, bogare de cabu a calecuna cosa fintzes decídia; fintzes menguare, torrare a prus pagu / picioca istorrada = fidantzada chi si est lassada cun su fidantzadu
Sinònimos e contràrios
ibbortare,
ilfurriare,
stolli,
tonchinare
| ctr.
cumbínchede
Frases
su bentu aiat istorradu sas naves de su viàgiu insoro ◊ andhamus candho cherimus, no nos at a istorrare s'ite de fàchere! ◊ sos coros istorrant de dolore ◊ che fia in sa de sorre mia pro ndhe l'istorrare de fàghere cussa lassapia a sa crésia (G.Ruju)
2.
bòcali de capu, mira chi babbu at resone de no lu chèrrere e de t'istorrare! ◊ tue no as a istorrare de is paràulas chi as ispesu!
3.
a bias tocat de istorrare sa fiama torrèndhela a iscaldire a fogu lentu pro li acontzare sa tèmpera ◊ su frumi in s’istadi istorrat a coreta
Sambenados e Provèrbios
prb:
mellus a s'istorrai de s'àcua pagu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dissuader,
changer d'avis
Ingresu
to dissuade,
to change one's mind
Ispagnolu
disuadir,
cambiar de idea
Italianu
dissuadére,
ripensare,
recèdere,
cambiare idèa
Tedescu
abbringen,
seine Meinung ändern.
mudài , vrb: ammudai,
mudare,
mutare Definitzione
cambiare, fintzes cambiare de logu, de istrégiu, ma mescamente in su sensu de fàere o de si fàere bellu, galanu, postu bene de bestimentu, alligru / mudàresi chei sa Luna = abarrai sempri a su càmbia càmbia, èssiri chentza firmesa; mudare su binu = itl. travasare, betare límpiu a un'àteru istrégiu lassandho sa feghe
Sinònimos e contràrios
addegiare,
atramudai,
cambiai,
cuncodrai
/
iscolomare
Frases
at mudadu de prontu opinione ◊ dogni annu in beranu ti mudas, rica d'ervas e fiores ◊ tia mudare sa tristura in allegria ◊ issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu ◊ sa famíglia gei fiat arrica, ma su destinu at mudau totu!
2.
ma càstia custus froris acomenti mudant su logu! ◊ su bonu fàghere mudat sa pessone ◊ su pudhedru fit mudadu cun fiocos e collanas ◊ su beranu mudat a festa s'universu intreu (R.Bechere)◊ ricamus indoraus totu a filus de òru mudant a nou s'altari…◊ mudas sa cambarara candu arriis e fuedhas!
3.
cheret mudadu su binu, gai abbarrat prus netu e no si guastat
Ètimu
ltn.
mutare
Tradutziones
Frantzesu
changer,
parer,
orner
Ingresu
to change,
to adorn
Ispagnolu
mudar,
acicalar,
adornar
Italianu
mutare,
addobbare,
adornare
Tedescu
verändern,
wechseln,
verschönern,
verzieren.
storrài , vrb: istorrai* Definitzione
torrare o fàere torrare agoa, su si torrare a pentzare e decídere de àtera manera, cambiare idea, segare un'acórdiu, bogare de càbudu a calecuna cosa fintzes decídia / isposus storraus = fidantzados chi si sunt lassados ca no si cherent prus; storrai sa brenti = irromasire
Sinònimos e contràrios
disviare,
ilfurriare,
ilviare,
ispònnere,
istòdhere
Frases
at fatu su mòri storra storra cun sa màchina ca no podiat furriai ◊ mellus a si storrai de is àcuas bàscias chi no de is altas ◊ sa mulleri ndi at storrau su maridu tontu de messai ca su trigu fiat a mesu ingranidura ◊ storrandi is brebeis candu nci sàrtiant foras de is làcanas!
2.
no mi storru de su fuedhu ◊ àcua de fragus no mi ndi ghetu: no mi storrit sa fémina, puru!…◊ dh'emu posta a menti timendi chi s'incràs no si storressit ◊ gravellu miu, timu chi no ti storris! ◊ custus fiant tant'annus isposus epuru si funt storraus ◊ Perdu s'est storrau de Gesús candu una serbidora dh'at connotu
Tradutziones
Frantzesu
dissuader,
changer d'avis,
rétracter
Ingresu
to dissuade,
to change one's mind,
to take back
Ispagnolu
disuadir,
cambiar de idea
Italianu
dissuadére,
distògliere,
ripensare,
cambiare idèa,
ritrattare
Tedescu
abraten,
abbringen,
seine Meinung ändern,
widerrufen.
stramudài , vrb Definitzione
cambiare su bestimentu chi si portat bestiu
Sinònimos e contràrios
atramudai,
cambiai,
mudai,
tramudai
Frases
bandu a mi stramudai, ca seu totu isciustu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
changer de vêtement
Ingresu
to change one's dress
Ispagnolu
cambiarse,
mudarse
Italianu
cambiare vestito
Tedescu
sich umziehen.
tramudài , vrb: atramudai,
tramudare,
tramulare,
tramunare,
tramurai Definitzione
cambiare, mescamente bestimentu, logu, cunditziones; fintzes traduire o furriare un'iscritura de una limba a s'àtera
Sinònimos e contràrios
cambiai,
mudaciare,
mudai,
stramudai,
tramuxulare
Frases
bi at cosas chi tràmunant in fele sos chervedhos ◊ si passas in logu chi potzas arrui, su mellus chi fatzas tramura caminu! (D.Bernardini)◊ cussos butios de suore si sunt tramulados in prellas ◊ po chi apas su pilu cambiau tramudai no podis sa natura ◊ su sole bellu si tràmunat in chimera ◊ sos pastores tramudant a sartu cajente a iverrare ◊ po Santu Zuanni cadhos e cadheris, tramudaos a festa, current a inghíriu de sa crésia
2.
su pastore setziat s'ebba e faliat a bidha a si tramunare ◊ mi tràmuno ca esso a foraidha
Ètimu
ltn.
tra(n)smutare
Tradutziones
Frantzesu
changer,
déménager
Ingresu
to change,
to move
Ispagnolu
mudar,
cambiar,
mudarse
Italianu
mutare,
cambiare,
traslocare
Tedescu
ändern,
versetzen.