alamaràre , vrb Definitzione
pònnere o fàere alamaros, pònnere o aciúngere ccn. cosa po bellesa / a. su pane = pintai, picai su pani
Sinònimos e contràrios
bordai,
obrare,
orizare
2.
alamarendhe milli pensamentos apo intramadu litos de suore (L.Mudadu)◊ sunt fozas alamaradas a perlas de lughe ◊ sa fatzada de sa chéxia est alamarada cun colunnas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
orner
Ingresu
to adorn
Ispagnolu
ornar
Italianu
ornare
Tedescu
schmücken.
arromalletài , vrb Definitzione
pònnere romaglietes, frores e cambos po bellesa
Sinònimos e contràrios
aflorigiai,
florèssiri,
infiorizare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
orner
Ingresu
to deck with flowers
Ispagnolu
poner ramilletes,
flores
Italianu
infiorare
Tedescu
mit Blumen schmücken.
imbelleitàre, imbelletài , vrb Definitzione
giare o pònnere su belletu; pònnere belleis, prendhas, carrigare de belleis, ammontare cun arte ccn. cosa po dhi giare un’àtera apariéntzia
Sinònimos e contràrios
arrossetai
2.
sacrificada note e die che teraca, pagos mamentos li restaiat pro si pòdere imbelleitare
Tradutziones
Frantzesu
farder,
orner de clinquant
Ingresu
to make up
Ispagnolu
maquillar,
engalanar
Italianu
imbellettare,
inorpellare
Tedescu
schminken,
beschönigen.
imperelàre , vrb: imperlai,
imprellare,
imprelleare Definitzione
pònnere is prellas po bellesa o istídhigos lughentes che prellas
Frases
ealla sa grina imprelleada de lentore a prima lughe! ◊ s'erva est imperelada de bidhia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
orner de perles
Ingresu
to bead
Ispagnolu
adornar con perlas
Italianu
imperlare
Tedescu
mit Perlen schmücken.
infloríre, infloríri , vrb: infrorí,
infroriri Definitzione
nau de is matas, bogare o fàere su frore; pònnere frores po bellesa, fàere bella una cosa coment'e ponendhodhi frores
Sinònimos e contràrios
fiorire
/
aflorigiai,
infiorare,
florèssiri
Frases
cussu at a benni candu infrorit sa figu ◊ est circhendi in sa tenta messada umbras de babaoi infroriu ◊ is campuras funt infrorendi ◊ ocannu sa castàngia, candu s'arritzoni fiat crescendu, at torrau a infrorí
2.
su mutetu ti dh'infrorit ma bèni, lah!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fleurir,
orner (fig.)
Ingresu
to decorate with flowers,
to bloom
Ispagnolu
florecer,
florear
Italianu
fiorire,
infiorare
Tedescu
blühen,
mit Blumen schmücken.
mudài , vrb: ammudai,
mudare,
mutare Definitzione
cambiare, fintzes cambiare de logu, de istrégiu, ma mescamente in su sensu de fàere o de si fàere bellu, galanu, postu bene de bestimentu, alligru / mudàresi chei sa Luna = abarrai sempri a su càmbia càmbia, èssiri chentza firmesa; mudare su binu = itl. travasare, betare límpiu a un'àteru istrégiu lassandho sa feghe
Sinònimos e contràrios
addegiare,
atramudai,
cambiai,
cuncodrai
/
iscolomare
Frases
at mudadu de prontu opinione ◊ dogni annu in beranu ti mudas, rica d'ervas e fiores ◊ tia mudare sa tristura in allegria ◊ issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu ◊ sa famíglia gei fiat arrica, ma su destinu at mudau totu!
2.
ma càstia custus froris acomenti mudant su logu! ◊ su bonu fàghere mudat sa pessone ◊ su pudhedru fit mudadu cun fiocos e collanas ◊ su beranu mudat a festa s'universu intreu (R.Bechere)◊ ricamus indoraus totu a filus de òru mudant a nou s'altari…◊ mudas sa cambarara candu arriis e fuedhas!
3.
cheret mudadu su binu, gai abbarrat prus netu e no si guastat
Ètimu
ltn.
mutare
Tradutziones
Frantzesu
changer,
parer,
orner
Ingresu
to change,
to adorn
Ispagnolu
mudar,
acicalar,
adornar
Italianu
mutare,
addobbare,
adornare
Tedescu
verändern,
wechseln,
verschönern,
verzieren.
tarassiài , vrb Definitzione
pònnere mustras o figuras coment'e placa, apitzu de àtera cosa po dha fàere prus bella
Sinònimos e contràrios
placai
Tradutziones
Frantzesu
marqueter,
orner
Ingresu
to inlay
Ispagnolu
taracear
Italianu
intarsiare
Tedescu
einlegen.