arríede, arríere , vrb: arriri, errídere, irríere, rídere* Definitzione apèrrere unu pagu is lavras o fintzes apèrrere sa buca meda faendho intèndhere sa boghe a iscracàliu po cuntentesa, alligria, ca si agatat una cosa o una essia coriosa, befandho, abbaidandho ispetàculu / pps. arrísidu Sinònimos e contràrios arríara | ctr. piànghere Maneras de nàrrere csn: èssiri arrí arrí = iscanzendhe de laras, fàghere un'iscanzada de laras pro ríere; arriri a iscracàllius, a buca prena, a boxi arta; arriri po befa = befare; schiringiaisí a arriri = iscanzare sas laras coment'e pro ríere, risitare, itl. sorrìdere; arriri a rúmbulu = èssere a tróulu de risu, ríere gai meda de si rúere Frases s'ómini chi portat ciorbedhu depit castiai e arriri de totu, puita isceti aici porit bivi in custu mundu ◊ si dh'iat nau arrí arrí ◊ Angiullina no arrít giai mai a buca aberta ◊ tui ti arrís, ma dèu no mi arriu, no! Tradutziones Frantzesu rire Ingresu to smile Ispagnolu reír Italianu rìdere Tedescu lachen.
arrísu , nm: errísiu, irrisu, risu* Definitzione alligria chi si paret aperindho is lavras o fintzes faendho una genia de boghe a iscracàlliu, a bortas po cuntentesa, po cosas curiosas, a bortas a befa / min. arrisixedhu Sinònimos e contràrios befa, bischíglia | ctr. piantu Maneras de nàrrere csn: ischiríngiu de a. = risitu; poderai s'a. = no ríere, istaresindhe de ríere; mòrriri, crepai, isbarraisí, pisciaisí de s'a. = ríere meda, itl. sbellicarsi dalle risa; faisí una passada de a. = fàgheresi una bentre o una pasta de risu; a. sen'e pisu = a fortza, chentza bi àere de ríere; a. grogu, cun croxolu = risu de malàidu (de malària), risu marigosu (pro cosas chi… bi ndh'at de prànghere); s'arrisu de is crabitus de Pasca (chi parent rindhe candho sunt mortos)= pro cosa chi dispiàghet, pro dannu; s'a. de is carrus furriaus = risu chi própiu no bi deghet, ríere pro dannu anzenu; s'a. de s'arenada arruta a terra e iscuartarada! = zenia de frastimu; èssiri s'a. de totus = èssere leados a befe de totugantos; fai una cosa candu su muenti est mortu de s’a. = tropu a irmasionu, a distempus; èssiri s'arrisu de sa genti = unu chi totugantos leant a befe, a risu Frases no si podiat poderai a s'arrisu ◊ e benimindi arrisu candu dha bint cun su bistiri de ortigu! ◊ tui ses s'arrisu de sa genti! 2. de innòi a ti movi tui su cuadhu est mortu de s'arrisu 3. s'arrisu de tzia Bacuca, chi iat lassau is barras in sa fruca! Tradutziones Frantzesu sourire, rire Ingresu smile Ispagnolu risa, sonrisa Italianu sorriso, riso Tedescu Lächeln, Lachen.
rídere , vrb: arríere, errídere, irríere, ríede, ríere, ríghere, riri Definitzione apèrrere pagu pagu is lavras o fintzes apèrrere sa buca meda faendho intèndhere sa boghe po cuntentesa, alligria, ca si agatat una cosa o una essia coriosa, befandho, abbaidandho ispetàculu o àteru / ger. riendhe, rindhe, ridindhe; pps. rísidu, rísiu, ríghiu Sinònimos e contràrios | ctr. piànghere Maneras de nàrrere csn: rídere a gúrpinu = ríere cun malíssia, a befe, gorpeggorpe; ríere a cuscusinu = a s'iscúsia, chentza si fàghere a intèndhere; mi ndhe rio si… = mi ndi arriu (ma mi dispraxit etotu!); rídere a fiacu = arriri poita is àterus funt arriendi, ma sentza de cumprendi bèni ita dhus at fatus a arriri; dónnia pilu li ridet! = (nau de ccn.) est prexau che una pasca Frases umpare amus rísidu e giogadu ◊ si capatze no est unu de ríere de sa própia persone, no est in cunditzione de si ríere de neunu ◊ cussu zogante faghet a ríere sas predas ◊ su contu de Giuanne est contu ’e ríere: no tenet giuu e no ischit a iscríere! (M.Murenu)◊ candho avio intesu cussas allegas, no ischio prus si ríghere o mi assustare Ètimu ltn. ridere Tradutziones Frantzesu rire Ingresu to smile Ispagnolu reír Italianu rìdere Tedescu lachen.
risichédhu , nm: arrisixedhu, risighedhu Definitzione min. de risu, genia de errisu, ischiríngiu de errisu, apertura pagu pagu de is lavras erriendho; segundhu comente est nau, errisu meda Sinònimos e contràrios risitu Frases isse est de bonumore, sempre cun su risighedhu in laras ◊ risighedhu su chi s'at fatu, candho li apo contadu su contu… pro che troulare a terra! Tradutziones Frantzesu sourire Ingresu smile Ispagnolu sonrisa Italianu sorriso Tedescu Lächeln.
rísidu , pps, agt: errísiu, rísiu Definitzione de rídere; nau de ccn., chi est de bona ispétzia, chi aperit unu pagu is lavras coment'e po erríere, alligru Sinònimos e contràrios risu 2 / errisu / allegru, rísinu | ctr. pirmatu, tristu Frases candho at intesu gai si ndh'est rísidu ◊ nos ndhe semus totu rísidos bidindhe comente at fatu sa cosa ◊ custa cheret rísita! ◊ su peus fit passadu e bi amus fena rísidu 2. isse fit sempre rísidu, cun cudhos ojos totu bonumore ◊ eo m'istao, rísidu, apartadu a mirare ballos e càntigos ◊ mi pares rísidu e cuntentu Tradutziones Frantzesu ri, souriant Ingresu smile, smiling Ispagnolu risa, sonriente, risueño Italianu riso, sorridènte Tedescu gelacht, lächelnd.
risitàre , vrb Definitzione apèrrere unu pagu is lavras po erríere, èssere alligru, coment'e erriendho Sinònimos e contràrios arriri, risulare 2. risitat a su sole su beranu, s'isparghent sos fiores in s'arzola (L.Mudadu)◊ Paret chi no - narzeit sa Giana, risitendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sourire Ingresu to smile Ispagnolu sonreír Italianu sorrìdere Tedescu lächeln.
risítu , nm Definitzione ischiríngiu de errisu, errisighedhu Sinònimos e contràrios risichedhu / cdh. risaredha Frases sas laras coradhinas apenas torradas isganzant unu risitu ◊ sa mere at rispostu totu tosta, ma cun d-unu risitu ca sa pisedha aiat cumpresu sa briga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sourire Ingresu smile Ispagnolu sonrisa Italianu sorriso Tedescu Lächeln.
scaríngiu , nm: ischiríngiu, schiríngiu, schirríngiu, sciríngiu Definitzione illargada de lavras po erríere (fintzes po befa) Sinònimos e contràrios arrisixedhu, scaràngiu, schirighíngiu Frases cun su schiríngiu in lavras, pigamindi cun tui e mi siat tébidu su sinu de sa terra chi mi arricit! ◊ iat atuau is pentzamentus suus chen'e sciríngius de arrisu me is larbas (G.P.Mura) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sourire, ricanement Ingresu smile, sneer Ispagnolu sonrisa, sarcástica Italianu sorriso, sogghigno Tedescu Lächeln, Hohnlachen.