abbacài, abbacàre , vrb: abbacuai, abbacuare, abbracare Definitzione fortzare prus pagu, menguare, abbasciare de calecuna cosa, nau mescamente de fortzas o de cosas chi faent fortza; tròchere e abbasciare sa parte prus arta, incrubare Sinònimos e contràrios abblandai, abbonantzai, allentai, ammellare, assebiai, assussegai, illebiare, imbacari / abbambiai 1 / abasciai, imbasciai, muciare | ctr. acadriare, afortiai, apretai, incrispai Frases testimonzas de isperas gallizant lieras pro sempre saidadas dae unu bentu chi niune at a poder abbacare (C.Puddu)◊ su ventu at abbacatu ◊ abbacare su dolore ◊ su temporali est abbacau ◊ abbàcala sa barra! ◊ sos boes ant abbacau su passu ◊ abbacuit su fogu! ◊ che li fut morta sa muzere e pro abbracare su dispiaghere corcaiat cun sa teraca 2. abbaca sa fune! 3. fuit abbacanne sa conca po saludu ◊ colanne at abbacadu sa bannera pro saludu a sas autoridades ◊ prus ti abbacas e prus su culu si paret! Tradutziones Frantzesu calmer, ralentir, diminuer Ingresu to calm, to slow down, to diminish Ispagnolu calmar, reducir, bajar Italianu calmare, rallentare, scemare Tedescu beruhigen, abnehmen.

adasiàu , pps, agt: addaxadu, addasiau Definitzione de adasiai; nau de ccn., chi si dha leat tropu addàsiu, abbellu, chentza presse nudha; chi est fàcile o bonu a fàere, chi no ponet presse o pentzamentos / a s'addasiada = abbellu, in manera pàsida Sinònimos e contràrios cagallente, dasianu, immajonadu | ctr. coidadosu, fúliu, impressidu, lestru 2. candu proit totu adasiau parit chi no prengat is piscinas ◊ no s'intendhet piús s'addajadu passu de su tzapu ◊ sa tzonca fit cantendhe addasiada su lamentu sou ◊ fiat caminendu cun passu lébiu, aguali, addasiau 3. innoghe za si faghet vida addasiada! 4. mi seu acostiau a su torradroxu a s’addasiada po no trumbullai su bestiàmini Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu lent Ingresu slow Ispagnolu tardado, lento, tardo Italianu indugiato, lènto, pòco sollécito Tedescu sich verbreitet, langsam.

allentài , vrb: allentare Definitzione abbacare una cosa tropu càdria, tropu tirada, fàere prus lentu, prus lenu, prus pagu forte Sinònimos e contràrios abbambiai 1, aflusciai, afrincai, allenare, illebiare, illenare | ctr. acadriare, apretai, incrispiai Frases ant allentau su passu e si sunt firmadas ◊ a mie faghet dannu su lentore ca mi allentat piús de su fenu 2. de coro Ti pregamus, o Signore: allenta su rigore! Tradutziones Frantzesu ralentir Ingresu to slow down Ispagnolu ralentizar, disminuir Italianu rallentare Tedescu lockern.

coàinu , agt, avb: coanu, coinu, cuàinu, cuainu Definitzione chi istat a coa, chi benit a úrtimu, a trigadiu, chi istentat / gàrrigu coanu = postu tropu apalas (in mezu chi portat arrodas in mesu) Sinònimos e contràrios coaxu, redadiu, sagotzianu, tricadibu, taldiu / immajonadu, cojanesu | ctr. cabidraxu, premediu Frases andat a missa resada a ora coàina ◊ cussu est pillonedhu cuàinu ◊ su cíxiri e sa gentilla dhus séminant prus coàinus 2. s'àxina ocannu coit a cuainu Sambenados e Provèrbios smb: Coinu, Coino, Cuinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lent, tardif Ingresu slow Ispagnolu atrasado Italianu tardo, lènto, tardivo Tedescu langsam, spät.

cojanésu , agt Definitzione chi costumat a tirare agoa, a ibertare, a lassare a pustis pruschetotu po mandronia Sinònimos e contràrios cagallente, coizosu, dasianu, immajonadu, isandhaladu, mandrone Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lent, paresseux Ingresu slow, lazy Ispagnolu atrasado Italianu tardo, lènto, poltróne, procrastinatóre Tedescu träg, langsam, faul.

isandhalàdu , agt Definitzione chi andhat o istat tropu abbellu faendho sa cosa Sinònimos e contràrios cagallente, cojanesu, dasianu, immajonadu, présiru, trajanu | ctr. coidadosu, lestru Tradutziones Frantzesu paresseux, lent Ingresu lazy, slow Ispagnolu perezoso, lento Italianu pigro, tardo, lènto Tedescu faul, träg, langsam.

«« Torra a chircare