Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrecatài 1 , vrb rfl: arrechetai, recatai Definitzione fàere su giuditziosu Sinònimos e contràrios refrenai Ètimu spn. recatarse Tradutziones Frantzesu se retenir, se moderer, garder une prudente réserve Ingresu to show reluctance Ispagnolu ser juicioso Italianu usare ritégno Tedescu sich scheuen.

dimustrài, dimustràre , vrb: addimostrai Definitzione fàere a bíere, ammostare una cosa o una chistione própriu comente est, bogare a campu o provare sa beridade Sinònimos e contràrios cumproare Frases custas immàginis de gherreris natzionalis dimustrant unu sentidu de interessus e de connoscimentu chi si addatant a una vera natzioni a su tempus de sa libbertadi (G.Lilliu)◊ in dogni tempus bastante eroismu ant dimustradu custos abbitantes, veras figuras de patriotismu (S.Mura)◊ tue bae e dimustra chi no est gai! Tradutziones Frantzesu démontrer Ingresu to show Ispagnolu demostrar Italianu dimostrare Tedescu erklären, beweisen.

incarài, incaràre , vrb rfl: incorare 1 Definitzione coment'e bogare sa cara, essire in calecunu logu (es. genna, fentana, muru), andhare a bíere / èssiri a incaracua = a su cua cua, faghíndhesi bídere, incarèndhesi, e torrèndhesi a cuare, apartare Sinònimos e contràrios acarare, acerare, acontrare, acrarare, afaciai, imbraconare, inciarare, infaciai, ingiarare, iscampiare | ctr. cuai Frases caminu caminu totus s'incarant in su portale cun su pratu prenu de trigu po is isposos e augurare vida bella e errichesa ◊ candu passat tzerriendu, totus s'incarant a castiai ◊ unu pilloni si est incarau in su niu ◊ sa spaciada de mammai no mi lassàt incarai mancu in s'oru de s'enna ◊ sa luna si est incarada in su celu ◊ incaraisidhoi a biri ita est cussu chi s'intendit!◊ apo pichiadu e si est incorada a sa ventana 2. donadhi unu cimingionedhu de pani ammodhiau pagu pagu incarau in su tzúcuru! 4. Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se montrer Ingresu to show oneself Ispagnolu asomarse Italianu affacciarsi Tedescu sich zeigen.

isfartzàre , vrb: sfartzai Definitzione fàere o ammostare lussu meda Sinònimos e contràrios isciorai Ètimu itl. sfarzare Tradutziones Frantzesu étaler, exhiber Ingresu to show off Ispagnolu lucir, exhibir Italianu sfoggiare, ostentare Tedescu prunken mit, auskramen.

ispagiàre, ispagliài , vrb: ispazare, ispaxae, spalgiai Definitzione bogare sa pàgia, chèrrere sa pàgia de mesu de su laore po dhu chistire límpiu; nau de ccn. su si giare a bíere prus de su chi est, unu, fàere braga, fàere su pageri Sinònimos e contràrios abentuai, irghinitiare, spalligai / abantai, bragai, ispallerai, pazesare Frases si che ispazat s'arzola iss'etotu: no cheret azudu ◊ a dedie fimus ispazendhe, a denote carruzendhe ◊ su laore in s'argiola ispagiavas si fut bentu in favore 2. tandho, ca as oliàriu, ite ispazas si de su chi produit no ndh'assazas? ◊ sunt ispazendhe pro sos milliardos chi nachi tenent ◊ sos catziadores ispazant narandhe chi cun issos cunillos e sirvones ant pacu vida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dépailler Ingresu to separate wheat from straw, to show off Ispagnolu aventar, jactarse Italianu spagliare, brezzare Tedescu das Stroh entfernen von.

ispetàculu , nm Definitzione genia de funtzione chi si faet po divertire, ispassiare sa gente Sinònimos e contràrios ciogu Tradutziones Frantzesu spectacle Ingresu show Ispagnolu espectáculo Italianu spettàcolo Tedescu Schauspiel.

mostrài , vrb: ammostai, multrare, mustrare Definitzione fàere a bíere, pònnere po bíere; inditare, fàere abbaidare a calecunu logu o a calecuna cosa chi s'àteru dha potzat bíere; nau de mata, cumenciare a bogare frutu Sinònimos e contràrios inditai, voliare | ctr. cuai Frases mustras su pecu tou finas s'istas cua cua ◊ at mustrau su chi balet una massaja nugoresa in cuss'apretu ◊ no bos mustredas contularzos! 3. ocannu custu fundhu ndhe at mustradu, de frutu Ètimu ltn. mo(n)strare Tradutziones Frantzesu montrer, indiquer Ingresu to show Ispagnolu mostrar, enseñar Italianu mostrare, esibire Tedescu weisen, zeigen, vorzeigen.

mustrànscia , nf Definitzione mustras, ingestos a giogu, po ispetàculu; fintzes mustra, cosa chi si portat ananti po dha castiare Frases cantas bellas mustrànscias apo bidu: betzos chi torraiant a pisedhos ballendhe e tzacotendhe, ricos chi ndhe faghiant sos chelvedhos bombitendhe… ◊ sas baxanas acudiant a piata a bídere cudha mustrànscia de Zorzi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu scène, spectacle Ingresu scene, show Ispagnolu escena, espectáculo Italianu scèna, spettàcolo Tedescu Szene, Schauspiel.

sciorài , vrb: isciorai* Definitzione fàere braga, fàere a bíere sa cosa chi si tenet, bantandhosindhe Sinònimos e contràrios abantai, bagianai, isfartzare Frases sétzius in su friscu, sighint a arrexonai sciorendi de contus de pisca mera ◊ donniunu sciorat su mellus chi tenit! ◊ cussas féminas portant petzus de visoni, po sciorai! ◊ sciorant is piciocas a passillu in s'arruga Tradutziones Frantzesu afficher, étaler Ingresu to show off Ispagnolu ostentar Italianu ostentare Tedescu zur Schau tragen.

scióru , nm: iscioru* Definitzione su sciorai, su fàere a bíere totu su chi unu tenet o at fatu de bellu, a braga, lussu o cosa meda chi si giaet a bíere Sinònimos e contràrios scioria Frases scàvula làmbrigas de scioru, allebiadí sa cuscéntzia de su malu scinitzu e scrivida, scrivida cun gana! ◊ ocannu si est afestau sant'Efis cun grandu scioru de genti lómpia de dogna logu ◊ lassadhus fai, ca gei dhis passat su scioru! ◊ nant chi su scioru de cudha domu siat totu unu scioru prenu de dépirus… Tradutziones Frantzesu ostentation, faste Ingresu show off, pomp Ispagnolu ostentación, fasto Italianu sfòggio, ostentazióne, fasto, fastosità Tedescu Prunk, Prahlen, Prunkhaftigeit.