Annunóu , nm Definitzione sa prima die de s'annu Tradutziones Frantzesu nouvel an, le jour de l'an, le premier de l'an Ingresu new year's day Ispagnolu Año Nuevo Italianu Capodanno Tedescu Neujahr.

muscionàlla , nf Definitzione noedhus, sa cria de su pische, pischighedhu de naschidórgiu; in cobertantza, cambarada de piciochedhos Sinònimos e contràrios piciocalla, pitzinnàglia Terminologia iscientìfica psc Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu alevin Ingresu new fishes Ispagnolu alevín Italianu novellame dei pésci Tedescu junge Fische (Pl.).

noàle , agt: nobale Definitzione chi tenet pagu tempus, chi est nou, chi est essiu o fatu de pagu / binza n. = pàstinu, bíngia noedha; terra n. = chentza prena, mai arada e semenada Sinònimos e contràrios noàdile, nobedhu, nobu 1, noiciolu, núvulu Frases brillendhe che cometa in s'oriente, bidas de oro sa tua era noale! ◊ aperide su coro a su bentu de froghedhas nobales! Sambenados e Provèrbios smb: Noale Ètimu ltn. novalis, -e Tradutziones Frantzesu nouveau Ingresu new Ispagnolu recién hecho, nuevo Italianu novèllo Tedescu neu, jung.

nóbu , agt, nm: nou 1, novu Definitzione chi o cosa chi est fata de pagu, est un'àtera diferente de su chi si teniat o chi dhue fut innanti; chi no tenet perunu guastu, peruna neghe (nau de ccn., chi est un'àteru, chi dhu'est de pagu): pl. nobos, noos (nr. nos); f. noa, noba, nòua Sinònimos e contràrios bonu, càmbiu, giòvunu | ctr. béciu, consumidu, malandhadu Maneras de nàrrere csn: avb.: annu nou (Annunou) = prima dí de annu; Luna noa = sa luna candu si bit cummentzendi a crèsciri torra; èssere nou de... = no connòschere su…; a nobas = tempus ainnantis, s'annu chi benit; cojada noa, cojadu nou, cojados noos = cojaus de pagu; torrare una cosa a noa = arranzàrela, acontzàrela de pàrrere noa; (pagare, torrare cosa) a su nou = a s'iscunzada Frases sa cosa noa piaghet a totugantos ◊ custa tzacheta la tenzo unu muntone de annos, ma est noa noa ◊ domo noa, trastes noos! ◊ at àpiu pitzinnu nobu: fit isposada tres annos ◊ sa zente est totu cuntenta de su preíderu nou! ◊ modas nòuas in terras bècias ◊ dhoi fut un'ómini chi dhi fut morta sa mulleri, si fut torrau a cojai e sa mulleri noba teniat unu fillu mascu ◊ custu est su síndhigu nou 2. su betzu nachi fit menzus de su nou 3. so nou de su logu e tocat chi calicunu mi acumpanzet ◊ a nobas as a falare a sa festa ◊ chie l'ischit chi a nobas tue no ti ndhe ridas de totu custu? ◊ custa est moda chi ant vocadu como a novu Ètimu ltn. novus Tradutziones Frantzesu neuf Ingresu new Ispagnolu nuevo Italianu nuòvo Tedescu neu.

pastinónzu , nm Definitzione su prantare o pònnere bíngia noa, logu e die chi si prantat (e si faet festa puru ca agiudant a cambarada) Sinònimos e contràrios pastinadura Frases callàdebbos, custas boghes, parides in pastinonzu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plantation de nouveau vignoble Ingresu new vineyard plant Ispagnolu plantación de una viña Italianu impianto di nuòvo vignéto Tedescu Anbau neuen Weinberges.

«« Torra a chircare