albítriu , nm: arbítiu,
arbítriu,
arvítiu Definitzione
sa capacidade chi unu tenet de decídere, de fàere una cosa chentza dipèndhere de nemos e de nudha si no de sa volontade personale; capacidade de si pònnere a solos, desesi, a fàere faina, òperas, capacidade de cumprèndhere, a bortas nau fintzes po sa prontesa chi unu tenet de si mediare candho si presentat sa dificurtade
Sinònimos e contràrios
afrinzu,
atuamentu,
capatzidade,
intiga,
intílliu
/
abbrétiu
2.
fui istronada, no cumprendia prus nudha e no isciu comenti apu tentu sa fortza e s'arbítiu de ndi dhu istudai! ◊ candu si chistionat de custas cosas depis tenni s'arbítiu de no dha nomenai nimancu, a sa bonànima de mamma! ◊ is istrupiaus no tenint s'arbítriu de portai unu sodhu a domu (G.Cossu)◊ is arbítrius de su logu nostu si redusint a sa laurera e a sa pastoria
Tradutziones
Frantzesu
volonté
Ingresu
will
Ispagnolu
albedrío,
iniciativa
Italianu
arbìtrio,
intraprendènza,
capacità di iniziativa
Tedescu
Ermessen,
Unternehmungslust.
bitízu , nm Sinònimos e contràrios
desizu,
gana,
idea
Tradutziones
Frantzesu
volonté,
désir,
aspiration
Ingresu
will
Ispagnolu
deseo,
anhelo,
aspiración
Italianu
volontà,
desidèrio,
aspirazióne
Tedescu
Wille,
Lust,
Streben.
coràle, coràli , agt, nm: coriale Definitzione
de su coro; nau de ccn., de coro, chi adduit luego, chi si ammostat de bona volontade, chi est de coro bonu
Sinònimos e contràrios
amistantziosu,
coràbbili,
costrintu
/
abbideau,
bolenterosu
/
carrale
Maneras de nàrrere
csn:
frades coriales = frades de totuna mama e de totunu babbu; nebode c. = fizu de fizu o de fiza; connoschente, amigu, nemigu c. = chi istimat o chi ódiat forte
Frases
tzegos, tzopos e tulidos, fertos de guta corale ◊ rejones no mi contes a revessu si est beru chi m'istimas coriale (A.Dettori)◊ retzi un'istrinta de manu, ca ti la mandho forte e coriale! ◊ no ses istétiu bonu a mandai unu saludu a s'amigu corali! ◊ est prangendu e su prantu est corali!
2.
custu pisedhu za est coriale a su cumandhu, mih: bastat de bi lu nàrrere chi andhat deretu! ◊ in su tribàgliu est forte, coriale, no tzedit mai pro istrachidúdine ◊ mancu lu présies a ti fàghere custu piaghere: tantu za l'agatas gai, coriale coriale!…
3.
l'ant piantu e atitadu che corales
Ètimu
itl.
corale
Tradutziones
Frantzesu
cardiaque,
cordial,
affectueux,
plein de bonne volonté
Ingresu
cardia,
cordial
Ispagnolu
cardiaco,
cordial,
dócil
Italianu
cardìaco,
cordiale,
affettüóso,
volenteróso,
dòcile
Tedescu
Herz…,
liebenswürdig,
willig.
volontàde, volontàdi , nf: bolontade,
voluntade,
voluntadi,
voluntate Definitzione
genia de fortza de sa mente: su bòllere, sa gana de bòllere o de decídere ccn. cosa donniunu de ditu o abbrítiu suo / leare sa v. a unu = isponnerendhelu de fàere su chi tenet in s'idea, su dhi fàere passare sa gana
Sinònimos e contràrios
voléssia
/
gana
Frases
sos chi crent de àere in punzu s'anzena volontade sunt che píberas ◊ lessidimidhu amai, a su chi seu amendi, chi est volontadi mia! ◊ nisciunu li at pótidu leare sa volontade de zirare mundhu e tucadu est ◊ a issu totus dhu torrant a circai poita est de bona volontadi e at imparau luegus su trabballu de fai ◊ precaia a Deus a fàchere sa voluntate sua santa
Tradutziones
Frantzesu
volonté
Ingresu
will
Ispagnolu
voluntad
Italianu
volontà
Tedescu
Wille.