Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

àlchida , nf, nm: àlchidu, àrchidu, àrchita, àschida, àschidu Definitzione fortza o fintzes abbilesa de fàere cosa, de cumandhare, de s'impònnere a is àteros, de si fàere arrespetare Sinònimos e contràrios acru 1, archete, arpados, folteléntzia Frases no apesit àschidos de andhare ◊ a ndhe tenet de àrchidos, cuss'ómine! ◊ torreit in ànimos bonos e de bon'àschidu a che congruire s'òbera de sa die (A.Canalis)◊ a solu no mi abbastant sos àschidos pro ti fàghere leare cussas camineras ◊ cussu no at àteras àrchitas ◊ no apeint sos àschidos de li frimmare sas peràulas in buca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu énergie, vigueur, autorité, prestige Ingresu authority, power, vigourprestige, arrogance Ispagnolu autoridad, poder Italianu autorità, potére, prestìgio Tedescu Macht, Ansehen.

ardúriu , nm: ardurzu, artória, artóriu, artúriu Definitzione sa fortza, mescamente in sa carena, chi unu si paret de tènnere e chi tenet de fàere cosa, o fintzes su coràgiu, sa face; arremu de sa carena, sa carena etotu Sinònimos e contràrios abbrétiu, ardura, balia, bidória, fiamore / ardile / melmu Frases li est dófidu cussu corpu, li at leadu totu sos artórios ◊ sa morte de sa muzere li at leadu totu sos artúrios ◊ so chentza artúrios nudha de cantu so débbile ◊ si si fit cojada si aiat catzadu cuss'ardurzu! 2. no aiat ardúrios de escire pro no èssere arrestadu ◊ no aiat ardúrios de ndhe artziare sos ojos dai sa birgonza 3. s'animalatzu mi abbaidaiat cun ogros de fiamas e sa rúnzida chi li essiat dai corpus mi atraessaiat sos artúrios (G.Ruju) Tradutziones Frantzesu vigueur, ardeur Ingresu ardour Ispagnolu vigor Italianu vigóre, ardóre Tedescu Kraft, Leidenschaft.

bríu , nm Definitzione fortza e fintzes capacidade de fàere cosa / èssere chentza brios de nudha = chentza fortzas, sentíresi débbile Sinònimos e contràrios balia Frases addolumannu meu, apo pérdidu sos brios ◊ candho ti lasso, Sardigna istimada, mi truncat donzi àschidu, onzi briu ◊ su binu de Olíana est de cudhu chi mintet briu! 2. deo so su chi in brios l'apo posta e àtere si ndh'est aprofetendhe! Tradutziones Frantzesu force, vigueur Ingresu vigour Ispagnolu vigor, energía Italianu vigóre Tedescu Stärke.

calentèsa , nf Sinònimos e contràrios prospore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vigueur, prospérité Ingresu vigour Ispagnolu vigor Italianu vigóre, prosperità Tedescu Kraft.

russària , nf: grussària* Definitzione su èssere grussu de is cosas, sa distàntzia de una parte a s'àtera Sinònimos e contràrios grussesa / ttrs. grussétzia | ctr. finària Frases za ndhe zughet de russària cussu truncu de chercu!… Tradutziones Frantzesu robustesse, force, vigueur Ingresu sturdiness Ispagnolu grosor Italianu robustézza Tedescu Stärke.