coglionài, coglionàre , vrb: cogliunai, colgiunai, collonare, collunai, cugliunai, cugliunare, culiunai, cullionare, cullonare, cullunai, culunnai Definitzione pigare a ingannu, a imbrógliu, giare a bíere o a crèdere una cosa po un'àtera, prus che àteru a brulla; prnl., befare de ccn. Sinònimos e contràrios abbovai, colovrinare, imbaucare, imbelecare, imbusterai, improsae, ingannai, ingregai, istusciare, piocai, scafai, trampai, transare Frases collonendhe mi ses o abberu mi ses nendhe?◊ cudhu lu mutiat, ma isse no bi rispondhiat ca ischiat chi fit a lu collonare ◊ de su disgratziau no ti ndi cugliunis! ◊ cantu cogliono a tie apa dannu! ◊ abarras cugliunau si creis a totu su chi ti narant!◊ oe mi at collonadu su sonnu: depia pesare a sas ses e mi ndhe so ischidadu a sas sete! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu duper, tromper Ingresu to piss out of s.o Ispagnolu mofar Italianu coglionare Tedescu betrügen.

colovrinàre , vrb Definitzione giare a bíere o a cumprèndhere una cosa po un'àtera, a ingannia Sinònimos e contràrios abbovai, abbuvonare, coglionai, coluvronare, corogliare, furcare 1, imbusterai, imbuvonare, ingannai, ingrangugliare, ingregai, istusciare, mariolare, mariotare, piocai, scafai, trampai Frases si firmat finghindhe assustu tantu chi su maresciallu faghet a cumprèndhere chi est persuasu chi s'ómine no colovrinat pro nudha Tradutziones Frantzesu tromper, duper Ingresu to cheat Ispagnolu engañar Italianu ingannare Tedescu betrügen.

contrasinnàre , vrb Definitzione cambiare is sinnos (mescamente de is animales po dhos cunfúndhere, si funt furaos) Tradutziones Frantzesu modifier la marque du bétail pour tromper Ingresu to falsify the signs Ispagnolu cambiar la marca de las reses Italianu falsare i ségni Tedescu die Zeichen entstellen.

corogliàre , vrb Definitzione giare a bíere, a crèdere una cosa po un'àtera, pigare a ingannu Sinònimos e contràrios abbovai, abbuvonare, coglionai, colovrinare, imbaucare, imbelecare, imbusterai, improsae, ingannai, ingrangugliare, ingregai, istusciare, piocai, scafai, trampai, transare Frases no s'ischit ite àteru li nesit cussa mariola pro la corogliare ◊ a sos duos amantes si los corogliesit su dimóniu e fatesint su progetu de bochire sa muzere de isse ◊ ma como chi bos isco cuss'astrúscia, su de mi corogliare est corogliadu! (P.Mossa) Tradutziones Frantzesu rouler, tromper Ingresu to make fun of Ispagnolu engañar Italianu corbellare, trarre in inganno Tedescu täuschen.

fadhíe , vrb: fadhire, fadhiri Definitzione ibballiare, crèdere chi est una cosa candho est un'àtera, pigare una cosa, o a ccn., po un'àtera o un'àteru (intrs. aus. èssere; trans. aus. àere) Sinònimos e contràrios confúndhere, faltai, ibbagliare, ifartire, infadhire, irbagiare, sfadhiri | ctr. ingertai Maneras de nàrrere csn: fadhire a ccn. cun… = leare a unu creíndhelu un'àteru, cufúndhere s'unu cun s'àteru; fadhíresi mesu mesu = isbagliai in prenu, deunudotu Frases seo timenno ca siat fadhinnosi ◊ at leadu sa mira a l'isparare ma si l'at fadhidu ◊ a fadhiri nci bollit pagu ◊ no mi seu fadhia: tenemu arraxoni dèu ◊ o intzertu o fadhu ◊ est cassadore bonu: no si ndhe fadhit una ◊ as fadhidu su logu: no ti orizontas piús! ◊ si no mi fadhit sa memória est goi ◊ chi no fadhit sa càriga, intendu arrastu de arracatu! ◊ no vochei sos polcrabos ca mi so fadhidu! ◊ mai mi est fadhitu s'archibbusu ◊ parit chi no fadhat mai su díciu 2. cussu no est Bodale: lu sezis fadhindhe! ◊ pagu surpu: si fadhiat su macitu po trèmini! ◊ fadhidhu cun frade totu ti apo! Sambenados e Provèrbios prb: si fadhit limba no fadhit coro Ètimu ltn. *fallire Tradutziones Frantzesu se tromper Ingresu to mistake Ispagnolu equivocar Italianu sbagliare, fallare, sgarrare Tedescu verwechseln, irren.

furcàre 1 , vrb Definitzione pigare a ingannu, a trampa Sinònimos e contràrios coglionai, colovrinare, igabbare, imbusterai, imbuvonare, improsae, ingannai, trampai Frases za ses malu, ma bae ca no mi furcas tue! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tromper Ingresu to deceive Ispagnolu engañar Italianu ingannare Tedescu täuschen, betrügen.

ibbagliàre , vrb: ibballiare, ilballiare, imbagliare, imballiare 1, irbagliae, irbagliai, irbagliare, irballare, isbagliai, isbagliare, isballiai, isballiare, sbagliai Definitzione fàere sa cosa male, de no torrare paris cun sa beridade o cun su giustu o cun su chi andhat bene / mi so irballadu = mi so fadhidu, apo irballadu Sinònimos e contràrios fadhie, ifartire, irbagiare, isdeinare | ctr. ingertai Frases bae e chilca cantos annos si agatat custu letu: si no m'imbàglio fit de nonnumannu ◊ vi cheret pacu e nudha a s'irbagliare ◊ isbàgliat fintzas su predi nendi sa missa ◊ so cumbintu chi at imbagliadu caminu ◊ donzunu est suzetu a irballare ◊ mih chi as imballiadu domo! ◊ cussu si l'at irbagliata mannu e longu cantu est! ◊ apo ibballiau po no cumprènnede Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu se tromper Ingresu to mistake Ispagnolu equivocarse Italianu sbagliare Tedescu irren (sich).

improsàe, improsài, improsàre , vrb Definitzione pigare in giru, cullonare, fàere a crèdere una cosa po un'àtera, cricare de si fàere s'àteru a sa manu cun bellos foedhos, bàntidos, cricandho de dhi fàere praxere Sinònimos e contràrios abbovai, coglionai, coluvronare, imbaucare, imbusterai, imbuvonare, ingrangugliare, istusciare, scafai / allisai, allosingai, frandhigare, insabonai, lígnere Frases narat tantis bellus fuedhus po impiocai sa genti, ca est unu grandu imbrollioni e improsat a totus ◊ duas bortas mi at improsau, cussu remitanu!◊ cussu matzabbruta est improsendi sa genti cun promissas! Tradutziones Frantzesu illusionner, leurrer, tromper Ingresu to deceive Ispagnolu ilusionar, engatusar Italianu illúdere, imbonire Tedescu täuschen.

ingannài , vrb: ingannare, inganniare Definitzione pigare a ingannu, cun ingannia, faendho a crèdere una cosa po un'àtera; rfl. fadhire, ibballiare Sinònimos e contràrios abbovai, abbuvonare, arrebbusai, caramboliai, coglionai, colovrinare, corogliare, furcare 1, imbaucare, imbelecare, imbusterai, imbuvonare, impastociare, improsae, ingannisciare, istusciare, scafai, trampai, transare Maneras de nàrrere csn: i. una fémina = ingraidare e lassare sa fémina chentza isposada, impringiai una fémina e istorraisí; i. unu giuramentu = afartzare, zurare una cosa e fàgherendhe un'àtera Frases bido su frade ch'ingannat su frade, fide vera no pràticat niunu (S.Paulesu)◊ onzunu, mancari inganniendhe, chircaiat de si leare sa parte manna ◊ malaritus siais, óminis cantus seis… sa fémina ingannais sa mirara chi feis! 2. e si deo t'inganno, gioja mia, in s'ora chi lu giuro mortu sia! ◊ la depet àere ingannada unu furisteri, ca zente nostra candho fachet cussu passu bi abbarrat in mesu pro sèmpere ◊ apoi de tres annus isposus a claru de no m'ingannai dh'iast giurau! (Lai)◊ chi unu ingannat sa pitzoca no bandhat mai bene in su mundhu! 3. unu giuramentu pigau no si podit ingannai! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu tromper Ingresu to swindle Ispagnolu engañar Italianu ingannare, sedurre Tedescu täuschen, verführen.

istafàre , vrb: stafai 1 Definitzione fàere istafas, ingannos, trampas Sinònimos e contràrios abbovai, colovrinare, imbusterai, imbuvonare, ingannai, trambollai, trampai Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu escroquer, tromper Ingresu to defraud Ispagnolu estafar Italianu truffare Tedescu betrügen.

mariolàre , vrb: ammariolare Definitzione pigare a ingannu, cun ispedientes a manera de portare s'àteru a su chi si bolet / fàghere sa cosa mariolamariola = a trassa, a sa fraissina Sinònimos e contràrios abbovai, abbuvonare, coluvronare, imbaucare, imbusterai, improsae, ingannai, ingrangugliare, piocai, trampai Frases Pilatu timet mascamente sa traganza de sa piata mariolada dai sos inimigos de Gesús Ètimu itl. mariolare Tradutziones Frantzesu duper, tromper, corrompre Ingresu to cheat, to corrupt Ispagnolu engañar, estafar Italianu imbrogliare, corrómpere Tedescu betrügen, verderben.

trampài , vrb: trampare Definitzione odringiare o fàere trampas, pigare a ingannu Sinònimos e contràrios abbovai, coglionai, colovrinare, imbusterai, imbuvonare, ingannai, ingheniare, istusciare, mariolare, stafai 1, trambollai, trapulare / trampistare, tramputzare Maneras de nàrrere csn: trampare su tempus = chircare de che colare su tempus cun ispedientes, male comente si podet, o fintzas pretenindhe de fàghere su chi… no faghet!; genia de annomíngiu: Trampasusole Frases su malu pagadore tenet s'abbitúdine de trampare ◊ in su denuntziare trampant a mesapare servèndhesi de cifras piús minores ◊ no ti fides de cussu, mighi ti trampat! 2. cun sas provistas chi tenet che trampat su zerru ◊ a s'edade nostra, goi betzos, no s'ischit comente che trampare sa die ◊ oto séculos ritzu, custu castedhu trampat su tempus resistendhe ancora Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu escroquer, tromper Ingresu to trick Ispagnolu estafar Italianu truffare Tedescu betrügen.

transàre , vrb: trassai, trassare, tressai 2 Definitzione odrire o cuncordare trassas, ingannos, males, o fintzes calecuna cosa chi no si depet cumprèndhere bene o no si depet giare a bíere po no s'iscoviare Sinònimos e contràrios abbovai, arrebbusai, colovrinare, imbusterai, imbuvonare, ingannai, mariolare, scafai, trampai / cuncodrai Frases comente mi as trassau custa mi podias trassare sa morte ◊ funt tressendi de ndi portai sa rivolutzioni ◊ arrennegaus, funt tressendi su de fai po dhu bociri ◊ is aremigus funt sempri prontus a tressai ◊ cussus sunt trassendi isciacus e furas 2. cussa fiat sa primu coja chi no iat pótziu tressai, cosa chi no dhi fiat acuntéssia mai ◊ no podiat abbaliai de ai pérdiu sa fémina ch'istimàt e si ponit a tressai fainas lègias Ètimu ctl., spn. trassar, trazar Tradutziones Frantzesu tromper, intriguer, machiner Ingresu to deceive, to plot Ispagnolu engañar, intrigar, maquinar Italianu ingannare, intrigare, macchinare Tedescu betrügen, anstiften.

«« Torra a chircare