Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cartàda , nf Definitzione su cartare; fintzes su pònnere cosa acostia a un'àtera a usu de cartzamenta po fortilesa o àteru, acónciu Sinònimos e contràrios caltadura Tradutziones Frantzesu cale Ingresu earthing up Ispagnolu recalce Italianu rincalzatura, rincalzo Tedescu Stützen.

còta 1 , nf: cossa 1, cotza 1 Definitzione orrugu de cosa laditu (linna, ferru, àteru), fine a una parte e grussu a s'àtera, de intrare a corpadura po isperrare truncos grussos de linna, pedra, o fintzes (e prus piticu) po mantènnere firmu o in istrintu (cartzai) ferramentas (sa màniga) o àteru / is cotzas de sa prentza = duos orrugos grussos e curtzos ma lados de ferru segaos unu tretu a ischeadura a punta (in diagonale in su sensu de sa largària) intraos in verticale in d-un'incàsciu precisu e a manera de intrare solu cun sa punta in is istampos de s'orroda chi faent girare asuta, indipendhente ma in su sensu determinau de su betu de s'ischeadura: postos ambos duos de unu betu faent pressione e prentzant sa binatza aintru de sa prentza, postos a betu contràriu illascant Sinònimos e contràrios acossa, cótiga Maneras de nàrrere csn: intrare cota, o in cota, a unu = andai contras a unu, circai de dhu scotzai isciusciendidhu su giogu, ponendidhu is àterus contras o a bòlliri ccn. cosa chi no torrat paris; betare cotas a (+ vrb.) = pònnere manu, betare pódhighes a…, inghitzai a…; pònnere sas cotas càdrias a ccn. = obbrigàrelu a fàghere su chi depet, cumbíncherelu fintzas cun sas malas; intriscare sas cotzas a una màniga = incracare is cotzas po chi sa ferramenta abbarret bene firma in sa màniga Frases su truncu nodosu l'amus isperradu totu a cotas e a mazu ◊ a sa cuba li cheret postu cotas a cada ala pro arreare frimma ◊ a sa màniga de su tzapu li cheret una cota e no moet prus ◊ zami una pariga de cotzas ca tenzo su marrone iscumentau! ◊ si li daes pagas cotas e una matza ti chimentat calesisiat roca, cussu! 2. si benint a ischire chi cherimus andhare nois nos intrant in cota e andhant sos àteros ◊ cussu cane de isterzu si est arrogantadu avantzandhe carchi peràula male nada e Bainzu de su fele li at betadu cotas sestàndheli paritzas isbatuladas ◊ giaja li at betadu cotas a nàrrere… nos at contadu contos de bios e de mortos Sambenados e Provèrbios smb: Cotta, Cotza, Cozza Tradutziones Frantzesu cale Ingresu wedge Ispagnolu cuña Italianu biétta, zéppa Tedescu Keil.

cótzu , nm Definitzione orrugu de linna chi si ponet po mantènnere firmas is carradas Sinònimos e contràrios acotu, cota 1 Ètimu itl. coccio Tradutziones Frantzesu cale, chantier Ingresu wedge Ispagnolu combo, poíno Italianu zéppa, calastra Tedescu Keil.

giavèta , nf: ciaveta*, gioveta, graveta Definitzione genia de cotza, cantighedhu de linna o de ferru a punta ladita e prus fine po firmare calecuna cosa, mescamente sa chi si ponet in d-unu fusu de carru po no ndh'essire s’orroda Tradutziones Frantzesu clavette, cale Ingresu spline Ispagnolu cuña, llave Italianu chiavétta, biétta Tedescu Keil.