agliagài , vrb: (a-gli-a-ga-i) alliagai gliagai*, liagai Definizione fàere a freaduras, totu a liagas Sinonimi e contrari apiagare, apragastare, friai 2. dh'at fata flagellai ispollada po chi su corpus siat alliagau Traduzioni Francese blesser, ulcérer Inglese to wound, to ulcerate Spagnolo llagar, ulcerar Italiano piagare, ulcerare Tedesco verwunden, ein Geschwür erzeugen in.

ammestadài , vrb: ammistadai, ammisterai Definizione fai ammistadi o tenni un'ammistadi, nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o àter'ómine (ma si narat fintzes in su sensu de amighéntzia cun chiesiògiat) Sinonimi e contrari afancedhae, afantare, amicare, amicitziare Frasi Micheli abbetiosu, no mi bollu ammistadai…◊ su tali, mancai béciu e babbu de tantis fillus, si est ammistadau cun d-una piciochedha 2. is duas famíglias fiant ammistaradas e biviant totus impari Etimo srd. Traduzioni Francese vivre en état de concubinage Inglese to maintain an illicit affair (love) Spagnolo amistarse, amancebarse Italiano intrattenére una relazióne amorósa illécita Tedesco ein außereheliches Verhältnis unterhalten.

ammoràre , vrb: amorai, amurai Definizione totu su chi duos faent de bonu s'unu po s'àteru, ómine e fémina, candho funt isposos e s'istimant cun s'idea de si cojuare; betare istima a unu, a una, cricare, èssere sèmpere impare Sinonimi e contrari fastigiai / abbaradhare, abbelare, imbelare, inamorai, indeosare, ingeniai Frasi oe comente fato a ti amorare? ◊ no ses menzus tue de sa chi so amorandhe ◊ sos tempos bellos si che sunt colados umpare chin su tempus de ammorare! ◊ bastat chi dh'amorit po dh'isposai, cussa dhu càrrigat de dinai puru! 2. totu sos chi la bident si ndhe ammorant de cantu atraet s'ermosura sua ◊ prite ti amoras, ca no cherjo a tie?! Terminologia scientifica ssl Etimo srd. Traduzioni Francese être fiancés, s'engager par une promesse de mariage Inglese to be connected with Spagnolo ser novios, llevarse bien con alguien Italiano avére una relazióne d'amóre, èssere fidanzati Tedesco ein Liebesverhältnis unterhalten, verlobt sein.

atzironàre , vrb Definizione pònnere o apicigare tzirones, ligas Etimo srd. Traduzioni Francese panser Inglese to stick a plaster on Spagnolo poner un esparadrapo Italiano incerottare Tedesco ein Pflaster aufkleben.

chintàna , nf Definizione genia de mamutzone, ómine de linna chi is giostradores cricant de fèrrere Traduzioni Francese quintaine Inglese quintain Spagnolo estafermo, pandorga Italiano quintana Tedesco ein Ritterspiel.

desbaratàre , vrb: disbaratai, disbaratare Definizione fàere vida irregulada, fàere s'isperditziau, ispèrdere o perdimentare sa cosa, pesare a bolare sa cosa, ispaciare a tropu; nàrrere o fàere ispropósitos / disbaratai un'animali = pònnerelu a tropu a triballare Sinonimi e contrari aperdimentare, distrúere, isbaire, ispazetare, ispèldere, ispeldisciare, istravuciare / desatinai | ctr. avitare Etimo spn. Traduzioni Francese mener une vie déréglée Inglese to lead a dissolute life Spagnolo desbaratar Italiano menare una vita sregolata Tedesco ein unsittliches Leben führen.

ghiòne , nm: ghioni Definizione su cabadhante chi aperit sa currera de is cuadhos; genia de pandhera; a logos est su canàrgiu / su ghione imperiale = sa pandhera de s'imperadore Sinonimi e contrari ghiadore, ghionarzu / pignoni Etimo spn. guión Traduzioni Francese étendard Inglese starter, standard Spagnolo guión Italiano colui che apre la córsa dei cavalli, stendardo Tedesco Reiter der ein Pferderennen beginnt, Standarte, Banner.

ildeossàre , vrb: ildiossare, irdaossare, irdegossare, irdeossare Definizione bogare de pare o iscosciare unu trastu, fàere a orrugos; nau de ccn., immarrire meda de ndhe sentire dolore / i. una cradea, unu bancu, unu banchitu Sinonimi e contrari iddoare, isconsiminzare, istracassare | ctr. aconciai Frasi chie fit istrampadu a manca, chie imboladu a dresta, chie irdeossendhe unu banchitu…◊ bides piantas seculares fatas a carvone: ndhe faghent sa piedade, ildeossadas ◊ petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ leademilu, sinono l'ildiosso! 2. oe so totu irdeossadu cun cussu triballu de deris! Traduzioni Francese démolir, traumatiser, se casser les os Inglese to smash, to traumatize, to thrash s.o Spagnolo destrozar, tener los huesos molidos Italiano sfasciare, traumatizzare, rómpere le òssa Tedesco zerbrechen, ein Trauma bewirken, zerschlagen.

imbaltzài, imbaltzàre , vrb: imbartzare 1, imbratzare Definizione pònnere in sa bartza, nau mescamente de sa crachina rude chi si ammesturat cun s’abba po dha pòdere impreare po impastu o àteru; pònnere a modhe in abba in bartza o fintzes in paule / i. sos pes de sa robba = fai passai is brebeis in sa bàrcia cun sa mexina po dhas curai de su mali a is peis Sinonimi e contrari imputare 2, impogiare Etimo srd. Traduzioni Francese empoter Inglese to pot Spagnolo poner en un pilón Italiano invasare Tedesco in ein Gefäß tun.

imbirbantài , vrb Definizione fàere o essire birbante Traduzioni Francese devenir polisson Inglese to become rascal Spagnolo volverse bribón Italiano infurfantire Tedesco ein Schurke werden.

imbotàre , vrb: impotai Definizione pònnere in is botos sa cosa de chistire Etimo ctl. empotar Traduzioni Francese mettre dans un pot Inglese to pot Spagnolo envasar Italiano méttere in vaso, in baràttolo Tedesco in ein Gefäß tun.

inchigiàre , vrb: inchizare Definizione fàere o essire coment'e in cara trista, o fintzes arrennegada; nau de s'aera, annuare Sinonimi e contrari achizare, acristai, inchizire, incilliri 2. sas boghes de su bentu inchizant s'ària che lamentos de atitadora ◊ s'aera oe si ch'est inchizendhe Etimo srd. Traduzioni Francese froncer le sourcil (s) Inglese to frown Spagnolo fruncir el ceño Italiano accigliarsi Tedesco ein finsteres Gesicht machen.

incillíri , vrb: incixie, incixiri Definizione ammostare o fàere cara de inchietu istringhendho is chígios; pònnere pentzamentu Sinonimi e contrari achizare, acristai, inchigiare, inchizire, increstare, ingrispire Frasi candu nant cancuna cosa po issa s'incillit e s'inchietat, ma est pronta a perdonai Etimo srd. Traduzioni Francese froncer le sourcil (s) Inglese to frown Spagnolo fruncir el ceño Italiano accigliare Tedesco ein finsteres Gesicht machen.

ingrodhíre , vrb Definizione fàere o essire coment'e unu margiane, de cumportamentos, essire trasseri, marfusu Sinonimi e contrari ammargianae Etimo srd. Traduzioni Francese ruser Inglese to become wily Spagnolo hacerse astuto Italiano involpire Tedesco schlau wie ein Fuchs werden.

machisóngiu, machisónzu , agt, nm: machixognu Definizione chi o chie est unu pagu macu, ma nau in cunfidàntzia Sinonimi e contrari machedhu, machillotu, macotu, sabiotu, trantziu Frasi machisonzu, e tue cres de abberu a cosas gai?! ◊ a cussa vista tenzo un'amaronza undha de fele chi mi annegat totu e mi paso e li grido: Machisonza! Etimo srd. Traduzioni Francese farceur, loustic Inglese joker Spagnolo chiflado Italiano mattacchióne Tedesco ein bißchen verrückt, Spaßvogel, Spaßmacher.

maicàntu , agt, avb, prn: maigantu Definizione mai + cantu, nau in su sensu de unos cantu, meda, medas Sinonimi e contrari chimai, meda, meditu Frasi maiganta zente faghiat chilòmetros de caminu ◊ de Pedru Casu si connoschent maigantas poesias ◊ atraessados maigantos giassos, bussat a una gianna ◊ sa cota de su pane bastat maigantu tempus 2. pesso chi isse si siat fadhidu de maigantu ◊ si mudadu mi agatas maicantu, cal'est s'impressione chi ti do? ◊ cust'avréschida l'amus isetada maicantu! ◊ fit maicantu afochissadu ◊ onzi cosa chi faghiat issa, dae maigantu a cust'ala, no fit zusta 3. maigantos, maigantas faghent gai Traduzioni Francese un certain, une certaine quantité de (adj.), une certaine quantité (pron.), quelque peu, assez, sensiblement (adv.) Inglese several Spagnolo bastante, algo Italiano alquanto Tedesco : etwas (Adj.), ein wenig, einige, : ziemlich (Adv.), : etwas (Pron.), ein wenig.

marrósu , agt Definizione chi portat dentímine bellu, dentes bellas, bonas / gatu m. = batu areste; tilipirche m. = genia de pibitziri mannu chi portat is cambas longas a serracu Frasi beni, mucitu marrosu, e papadindhedhu! Cognomi e Proverbi smb: Marrosu Etimo srd. Traduzioni Francese qui a une belle denture Inglese the one who has good teeth Spagnolo que tiene una buena dentadura Italiano che ha dentatura buòna Tedesco ein gesundes schönes Gebiß besitzend.

pachitzédhu , agt, nm: paghighedhu, paghitzedhu, pazichedhu Definizione min. de pachitzu: chi est in cantidade pitichedha, de pagu contu, chi est cosa de pagu contu Sinonimi e contrari acantedhu, agigu, aizaredhu, apenighedhu, izedhu, pachedhu, pagaredhu, pibidedhu, pódhixi, talighedhu, tzúniu / paghitu, paghitzedhedhu | ctr. meda Frasi abbarrae galu unu patzichedhu inoche! ◊ cun cudhu paghighedhu s'ingrassat e si campat mes'annu Traduzioni Francese assez peu Inglese not much Spagnolo poquito Italiano pochino Tedesco wenig, ein klein wenig.

pibidédhu , nm: pipidedhu Definizione tipidiu, genia de lanighedha de su linu (o de sa lana etotu), sa parte prus fine de su linu; apen'apena, unu tanti paghedhedhu Sinonimi e contrari biculedhu, filchinida, palfaruza, pimpidalla, pimpirinalla, pitzuedhu, uchedhu Frasi a chie fut tepenandhe lana o pipidedhu, calicuna allatandhe, candho no fut isciapunandhe (A.Marceddu) Traduzioni Francese petit peu Inglese only a little Spagnolo poquito Italiano pochettino Tedesco ein bißchen.

pódhixi , nm Definizione su pódhighe mannu de sa manu; un'apenas de cosa, unu tanti pigau cun sa punta de duos o tres pódhighes: podhixedhu si narat fintzes po iscutighedha, apenas de ora Sinonimi e contrari didumannu, podhichemannu / gradixedhu, iscuta, pachitzedhu, talighedhu, tanchixedhu, podhicada 2. poboritu, mancu unu pódhixi de sabi in conca portat! ◊ seus che is mobentis in sa moba, girendu po unu podhixedhu de farra! ◊ dhi domandu de tenni unu podhixedhu de passiéntzia 3. mi setzu unu podhixedhu, no m'istentu ◊ aspetit unu podhixedhu! ◊ lassaminci essiri unu podhixedhu a foras! Traduzioni Francese assez peu, petit peu Inglese not much Spagnolo poquito Italiano pochino Tedesco Daumen, ein bißchen.

«« Cerca di nuovo