bertéru , agt: verteri Definizione chi est própiu deasi, de abberu, chi est veru Sinonimi e contrari berdaderu, beridadosu, sentzigliu, síncaru, verale | ctr. falsu Frasi cussu est unu frade berteru! ◊ cherimus sòrbere cussos códules de malíssia chin sa luche bertera de s'intelletu (F.Satta)◊ sos Sardos pichent solu su caminu berteru de s'onestade! Etimo itl. veritiero Traduzioni Francese vrai Inglese truthful, true Spagnolo veraz, sincero Italiano verace, autèntico, sincèro Tedesco wahrhaftig aufrichtig.

fràncu , agt Definizione nau de su nàrrere o fàere chentza cuare sa cosa, chi est ladinu, craru; fintzes chi no at tentu dannu, efetu malu o àteru deasi Sinonimi e contrari afranchidu, iscabbúlliu, ladinu, líbberu, sàligu, sentzillu | ctr. falsu, fingidu Modi di dire csn: pàschere o èssere a pàsculu f. = in pàsculu tentu in donu, chi no si depit pagai, sentza pagai nudha; mesa franca = mànigu, pastu in donu; fàghere a manu franca = cun totu sa libbertade; zona franca = logu inue no si pagat dàtzios, impostas; essire f. = essírendhe chentza dannu de una dificurtade; balla franca = no isparada apostadamente pro chie li ferit o est in perígulu de li fèrrere Frasi sas giòvanas passizendhe mustrant francu su sinu ◊ faedhas cun su risu de sas laras o cun s'ojada franca ◊ mezus faedha francu e naramilu dae prima ◊ prus francu ti dhu nau un'àtera dí a chini ses ◊ canno mi apo intesu sa balla franca fruschinànnemi a costatzu mi ne so totu brutatu 2. mancu nois semus francos de mennegas e tzerras (P.Palimodde) 3. in sas zonas francas no si pagant tzertas tassas Traduzioni Francese franc, sincère Inglese frank Spagnolo franco Italiano franco, immune, indènne Tedesco offen, aufrichtig.

létzitu , agt, avb: lícitu, lítzidu, líntzitu, lítzitu Definizione chi no est furau, chi est fatu o badangiau in manera onesta; nau de ccn., chi est síncheru, bonu, límpiu de cusciéntzia, de cumportamentu Sinonimi e contrari legítimu / sentzígliu | ctr. illítzitu, mostrengu Frasi lea, za est peta lítzida, custa, chi deo a ndhe furare no bi andho! ◊ no est lítzitu chi tue ti tenzas sa muzere de frade tou! 2. comente as campadu, líntzitu e netu, andhadu ti che ses ◊ amighéntzias lítzitas e veras ◊ ite bellu chi fit cudhu risu chi essiat lítzitu dae su coro! ◊ cussa est zente acasazajola e lítzita ◊ non contaiat fàulas, fit tropu lítzita pro las contare 3. gioga lítzitu, forasgai! Etimo ltn.e licitus Traduzioni Francese légitime, sincère, honnête Inglese licit, honest Spagnolo legítimo, sincero, honesto Italiano lécito, legìttimo, sincèro, onèsto Tedesco legitim, aufrichtig, ehrlich.

onéltu , agt, nm: onestu Definizione chi o chie faet su giustu, no ofendhet, no portat ingannia, no furat, faet su bene Sinonimi e contrari bonu, létzitu | ctr. disonestu, malafatore, malu Frasi s'ómini onestu, sentza de malítzia, assimbillat a su giustu fendi a ogu puru! (Urru)◊ abbarrent artos sos òcios límpios e si peset arta sa voche onesta! ◊ làssala a mama sentza fentomada ca fit onesta, sàbia e grasciosa! (Gv.Piredda)◊ cussu est ómine zustu, de richesa rara de valores onestos 2. fàchelos allegare in sardu, vonos e malos, chin neche e chentza neche, sos onestos e sos disonestos! Traduzioni Francese honnête Inglese honest Spagnolo honesto Italiano onèsto Tedesco ehrlich, aufrichtig, anständig.

sentzígliu, sentzíllu , agt: signillu, singillu, sintzillu, sinzillu Definizione nau de ccn., chi est comenti mi bis m'iscrís, chi giaet a bíere giustu su chi sentit, chi no cuat a s'àteru su chi dhi sentit e dhue at de si fidare; nau de cosa, chi est bona, chentza pecu, sana / signillu che pesa = chi si paret bene chi est s. Sinonimi e contrari francu, ispontziau, santzeru, singillosu | ctr. alevosu, falsu, fraíciu, ifidau, traitore Frasi in su bene fitianu ses onestu e signillu ◊ fillu miu, no síasta batraxeri ma sintzillu cun sa terra chi ti poderat (S.Medved)◊ is maneras mias sunt sintzillas o de apariéntzia? (G.Solinas)◊ ita ndi naras, Coitedhu at a abarrai sintzillu cun nosu? ◊ unu coro frassu no cuncordat cun unu sintzillu! 2. si sunt muntesos semper cun usos e costúmenes singillos Cognomi e Proverbi prb: a linna sinzilla no dh'intrat bremi Terminologia scientifica ntl Etimo spn. sencillo Traduzioni Francese loyal, intègre Inglese sincere, integral Spagnolo sincero, leal, íntegro Italiano sincèro, leale, ìntegro Tedesco ehrlich, aufrichtig, unversehrt.

«« Cerca di nuovo