achèndhere , vrb Definizione pònnere o pigare fogu a manera chi calecuna cosa abbruxet Sinonimi e contrari allúere, allumae, atzèndhere, impampidhare, incèndhere | ctr. irmòrrere, istudai Frasi achendho sa candhela e miro s'istàntzia ◊ achèndhere sos fogarones ◊ sétzidu in su bancu de cuchina si fit achendhindhe su sigarru Etimo ltn. accendere Traduzioni Francese allumer Inglese to light Spagnolo encender Italiano accèndere Tedesco anzünden.

afocazàre , vrb: afochizare, afoghigiai, afoghigliai, afoghizare, foghitzare Definizione abbruxare, pònnere fogu fatuvatu, in medas tretos abbruxandho malesa po illimpiare is terrenos (po no fàere dannu unu fogu fuiu), o apostadamente po fàere male; iscallentare meda Sinonimi e contrari abbrugiai, achighinare, afogae, infogai, sfoghigiai Frasi custu suelzu est totu afoghizadu, fràzigu e pienu de niedhore ◊ za la tenent sa berza, afoghizendhe donzi istiu!…◊ mira chi tue etotu ti afoghizas sas alas! ◊ pro fàchere sa carchina poniant a còchere petra bianca bàtoro dies e bàtoro notes sèmpere afochizandhe ◊ si depeus afoghigliai po limpiai tocat a donai crobba de no fai dannu Etimo srd. Traduzioni Francese incendier Inglese to set on fire Spagnolo incendiar, pegar fuego Italiano incendiare Tedesco anzünden, verbrennen.

allúere , vrb: allúghere, allui, allúiri, alluri, allúxiri Definizione fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (una lampadina): nau de ccn., chi luego si leat arrennegu / pps. allúghidu, allutu Sinonimi e contrari achèndhere, allumae, atzèndhere, incèndhere | ctr. bochire, studai Modi di dire csn: allúghere sa fatza a iscavanadas = pigai a bussinadas a faci; allúiri a unu = bogai fogu, nàrrere male de unu, bogàreli cosas chi no sunt Frasi allughe sa lampadina ca semus a s'iscuru! ◊ su manzanu in zerru sa prima cosa est de allúghere su fogu ◊ su fogu no alluit, no pigat pampa ◊ depis alluri su fogu po cori sa cosa 2. ti allugo sa fatza a iscavanadas, si no mi l'agabbas! ◊ chi volet in s'aera su chisinu, sas molas allughídebbos in focu! 3. issa fiat su masedúmini fatu a persona, su pobidhu si alluiat po dónnia cositedha Etimo srd. Traduzioni Francese allumer Inglese to light (up) Spagnolo encender Italiano accèndere Tedesco anzünden, einschalten.

allughidúra , nf: alluidura Definizione su allúghere Sinonimi e contrari alluimentu / allughinzada, allumera, allummadura, alluta | ctr. irmorimentu Etimo srd. Traduzioni Francese allumage Inglese lighting Spagnolo encendido Italiano accensióne Tedesco Anzünden.

allughinzàda , nf Definizione su allughinzare, nau prus che àteru de su fogu cumenciandho a tènnere e fàere fràmula Sinonimi e contrari allughidura, alluimentu, alluminzada, alluta Etimo srd. Traduzioni Francese allumage Inglese lighting Spagnolo encendido Italiano accensióne Tedesco Anzünden.

allumàe , vrb: allumai, allumare, allumiai, allummare Definizione fàere cumenciare a tènnere (su fogu), a giare lughe (luma), fràmula; fàere o giare lughe / allumare fogu a ccn. = isparai Sinonimi e contrari achèndhere, allúere, allupiare, atzèndhere, imbièscere, incèndhere, tènnere / allugare, illucherare Frasi si at allumadu sa pipa ◊ at allumadu e istudadu su fogu ◊ sos lampos, fatuvatu, in tantu iscurigore allumant de fiama s'orizonte (A.Spano) 2. bidiat sa luna annadendi in su mari e is piscis allumiendi su celu logu de is istedhus 3. ista sériu, mighi ti allumo a iscantarzada! ◊ sos Sardos cumandhantes avisados su fogu lis allumant de manera chi, sendhe s'atomosfera oscuressida, s'est a s'isparu insoro isclaressida (R.Congiu) Etimo itl. allumare Traduzioni Francese allumer Inglese to light (up) Spagnolo encender Italiano accèndere Tedesco anzünden, einschalten.

incèndhere, incènnere , vrb: inchèndhere, inchènnere Definizione allúere su fogu, pruschetotu foedhandho de su forru; nau de s'ànimu, de sa mente, provare unu sentidu forte, biu / pps. inchesu Sinonimi e contrari achèndhere, allúere, allumae, atzèndhere, impampidhare | ctr. istudare Modi di dire csn: linna de i. = linnixedha fini po allumai fogu; inchèndhere frammas a… = tzacare, pònnere fogu Frasi mentras tziu Missente fit inchendhendhe su focu, deo ascurtabo in mesu a sa cuzicura ◊ inchendhide su fogu! ◊ a cussa vidha li aviant inchesu frammas 2. s'inchendhides s'ispera ant a lúghere torra custas cortes ◊ sos pitzinnos s'inchendhent iscurtandhe su contu (A.Mura)◊ a vinti annos cudha fiama m'inchendhiat totu ◊ de poeta sas peràulas cheria candho sa mente inchesa est de amore! ◊ si li est inchesa sa cara candho l'ant dimandhata ◊ su tzocu de s'istuturrada inchendhiat s'istànsia Etimo ltn. incendere Traduzioni Francese incendier, enflammer Inglese to set on fire, to fire Spagnolo incendiar, inflamar Italiano incendiare, entusiasmarsi Tedesco anzünden, sich begeistern.

infogài , vrb Definizione tènnere, pigare fogu, fàere fràmula Sinonimi e contrari achighinare, afocazare, impampidhare | ctr. studai Traduzioni Francese enflammer Inglese to kindle Spagnolo inflamar Italiano infuocare, infiammare Tedesco anzünden, entflammen.

«« Cerca di nuovo