àglia , nf: alza, àrgia, arza, arxa, àrxara Definizione àrgia ispitzuladora o arza pinta, bobboi malu, arangiolu velenosu chi candho móssigat dolet meda e a tempus longu chi unu agiummai s’imbortighinat: cust'arangiolu faet su niu in terra, in mesu de s'erba, est iscuriosu de colore, portat tréighi marchighedhos orrúbios in sa parte de sa bentre (a parte de pitzu); in calecunu logu su matessi númene dhu narant a una genia de frommiga velenosa ma chi no faet deasi male; a logos narant àrgia a dónnia arangiolu e sa velenosa est ispitzuladora / s'àrgia est de tres arratzas: bagadia (froria, colore de orrosa), cojada (orrúbia), fiuda (niedha) Sinonimi e contrari acuasantera 1, assàrgia, bàrgia* Modi di dire csn: fàghere su ballu de s'arza a unu = fai su ballu pro unu chi dh'at ispitzuau s'àrgia; èssere ferenau che un'àrgia = crependhe de su fele Frasi arza niedha pinta fatesit fizos trinta ◊ mossu de arza, tocu de campana! ◊ s'est sadhiu pariat chi dh'iat puntu s'àrgia ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca ◊ sa puntura de s'àrgia mascu dolet de prus 2. su ballu de s'arza chi ti fetant! ◊ zai ses maseda… paret chi ti at mossigadu un'arza de ballos! Terminologia scientifica crp, latrodectus tredecim-guttatus, myrmilla erythrocephala Traduzioni Francese veuve noire méditerranéenne Inglese Mediterranean black widow Spagnolo araña sangrienta, viuda negra europea Italiano malmignatta Tedesco Mediterrane Schwarze Witwe.

niedhòre, niedhòri , nm: nighedhore Definizione su èssere niedhu, su èssere iscurosu; cosa niedha Sinonimi e contrari iscuricore, niedhura, nighedhúmene, tura / annuadura, fumu, titiedhu | ctr. biancura Frasi custu niedhore de sas aeras at a èssere chi faghet a dellúbbiu ◊ in su nighedhore de cussu disisperu che luchiant petzi sos ocros chi si moghiant intro de su concale istuvau ◊ si coberzant sos chelos de niedhore e comintzent sos butios! 2. de sos fumajolos de tzertas fàbbricas essit niedhore ◊ custu suelzu afoghizadu est pienu de niedhore ◊ su "Chi nono" de sa fémina li fit giómpidu che un'istuturrada e su coro si li pieneit de niedhore ◊ su niedhore est grae cantu su dolore meu! ◊ su niedhore de su fumu est malu a ndi andari de un'aposentu niedhu pixi! Etimo srd. Traduzioni Francese noirceur, obscurité Inglese blackness, obscurity Spagnolo negrura, oscuridad Italiano nerézza, oscurità Tedesco Schwärze, Dunkelheit.

niedhúra , nf: nighedhura Definizione su èssere niedhu de totu is cosas Sinonimi e contrari niedhore | ctr. biancura Frasi su carvonarzu est garriau de terra e niedhura: paret unu corritolu Etimo srd. Traduzioni Francese noirceur Inglese blackness Spagnolo negrura Italiano nerézza Tedesco Schwärze.

túra , nf Definizione su èssere de colore niedhu píghidu / niedhu che t. = niedhu pídigu Sinonimi e contrari niedhore, niedhura, trementu Frasi nues niedhas che tura si acadhant in s'aera (A.Spano)◊ umbras niedhas chei sa tura ◊ sas ànimas de s'iferru sunt prus niedhas de sa tura (cps) Etimo ltn. *atrura Traduzioni Francese noirceur Inglese blackness Spagnolo negrura Italiano nerézza Tedesco Schwärze.

«« Cerca di nuovo