bisógnu , nm: abbisognu, bisóngiu, bisonzu, bisunzu Definizione su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Sinonimi e contrari aprentu, mancànscia, netzessitu, poberesa, sia / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Modi di dire csn: bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu Frasi si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!… 2. solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu 3. nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe! 4. su tempus faghet bisonzu a nois puru! 5. li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu Cognomi e Proverbi prb: chie est ómine a su bisonzu si paret Etimo itl. Traduzioni Francese besoin, nécessité, gêne Inglese need, poverty Spagnolo necesitad Italiano bisógno, necessità, occorrènza, misèria Tedesco Bedürfnis, Notwendigkeit, Elend, Not, Armut.

foltzàdu , agt: fortzadu Definizione chi andhat desesi, chi est naturale deasi, chi tocat a fàere deasi, necessàriu, chi no dipendhet de sa decisione de unu ma de una fortza chi no si podet bínchere Frasi fortzadu mi benit chi bi andhe deo etotu: so solu! ◊ custa partida fortzada mi benit, bella Núgoro! (A.G.Solinas)◊ pro no dare a totu motivu de brigare, fortzadu istesit sufrire e cagliare (P.Pisurzi)◊ custu est foltzadu chi si diat a totus Traduzioni Francese nécessaire, obligé Inglese necessary, forced Spagnolo necesario, forzoso Italiano necessàrio, obbligato, giocofòrza Tedesco nötig, genötig, not sein.

maròlla , nf: ammaròglia* Definizione mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m. Sinonimi e contrari aprentu, bisognu, malaboza | ctr. bonaoza Frasi sa marolla fait sa bècia a curri Traduzioni Francese nécessité, besoin Inglese need Spagnolo mala gana Italiano necessità Tedesco Widerwille (mit), Not.

mendighéntzia , nf: mindighéntzia Definizione su èssere in bisóngiu, in poberesa manna, su èssere tropu pagu de sa cosa; su èssere atacaos a sa cosa, arrestigos, su èssere de malugoro Sinonimi e contrari atzicadura, atzicaria, mendhicu, mindighíngiu, poberesa, tzichignu | ctr. bundhàntzia Frasi sa sua fiat una mindighéntzia chi no fadiat a cuai nimmancu a unu tzurpu Etimo srd. Traduzioni Francese indigence, pénurie Inglese poverty, scarcity Spagnolo indigencia, avaricia Italiano indigènza, scarsità Tedesco Elend, Not.

«« Cerca di nuovo