Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
cundhíre , vrb: cundiri Definizione
pònnere su cundhimentu, giare sabore a su papare, aconciare papares; ispainare una maladia, un'infetu o cosa chi faet male; ispainare cosa in dónnia logu (nau de unu, chi si faet intèndhere ca dhu'est, fintzes faendho istrobbu); comporare a unu faendhodhi fàere cosa chi no andhat bene in càmbiu de dinare o àteru / cundhire su piatu a unu = fàghereli male, dannu meda; casu cunnitu = fatitu, fatu, casu martzu; sa pira, su pirastru si cundhit = si faghet
Sinonimi e contrari
connire*,
cufetare
/
abbelenare,
alluae,
atoscai,
atosicai
Frasi
su piberonedhu cundhit meda: bastat paghitzedhu pro dare su sabore a su mànigu ◊ su mànigu si no est cundhidu no essit bonu ◊ su casu si ponet a cundhire sos macarrones ◊ su casu betzu cundhit prus meda de su nou
2.
sciacu mannu dha cundat! ◊ arrori mau dhu cundat! ◊ ndhe at cundhidu su logu cun cussa maladia chi teniat ◊ ndi eis cundiu sa bidha cun centumilla maneras, de disonestadi ◊ pro su tempus chi dureit sa pidémia sos mannos poniant atentzione pro no cundhire sa pisedhina
3.
a duas e a tres a boghes postas, prus de chentu ne cunnint cussu logu, sas corrogas ◊ cussu piciochedhu gei cundit: no fait a dhu cumbati! ◊ is maistrus, aprimus, funta severus, cundenta diarerus!
4.
nos lu sezis faghindhe su regalu, nos lu sezis cundhindhe su piatu: gai mancu si esserat unu macu barrosu fartzu che dinari malu!
Traduzioni
Francese
assaisonner,
contaminer
Inglese
to be infected,
to spice
Spagnolo
condimentar,
cundir
Italiano
condire,
contagiare
Tedesco
würzen,
anstecken.
impestài , vrb: impestare Definizione
ispainare o apicigare s'apesta, o fintzes css. maladia (infetu); prènnere su logu o sa cosa de calecunu male
Sinonimi e contrari
alluae,
apestai,
impestulare
2.
si impestamos sa terra cun plàsticas, àtzidos e prumu depimos pònnere in su computu unu costu ◊ cussas fàbbricas ant impestadu su campu de fumàdigu e de carravore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
infecter,
polluer
Inglese
to pollute
Spagnolo
infectar,
contaminar
Italiano
infettare,
contagiare,
inquinare,
ammorbare
Tedesco
verseuchen,
anstecken,
verpesten