afutàre , vrb Definizione pigare (o fintzes giare) afuta, arrennegu Sinonimi e contrari achibberare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare Frasi su pitzinnu l'istrochet pro l'afutare, ma cudhu li daet un'iscabessu ◊ s'assessore faedhanne àltziat sa boghe, si afutat, iscudet punzos a sa mesa (A.Cossu)◊ mi afuto inchietu pro chi tentu no ndhe apo de profetu (B.R.Carbone)◊ si mi afuto est rejone, ca so ispiantadu! 2. sas pedidorias isfatzidas de sos profitadores ant afutadu a babbu (G.Ruju) Etimo srd. Traduzioni Francese s'irriter Inglese to lose one's temper Spagnolo amoscarse Italiano stizzirsi Tedesco sich ärgern.

alvuràre , vrb: arborare, arberare, arbulare, arburai, arburare, arvurare, arvuriare Definizione pònnere o prantare a àrbures, a matas; foedhandho de gente, pigaresidha deretu, su si pesare a boghes po cosighedhas, oféndhios o tzacaos: arburai dhu narant fintzes po pesare o fàere a mannu, arburare fintzes in su sensu de pònnere prantau, istrantagiau (a bisura de àrbure) Sinonimi e contrari arburire / artzisare, inchietae Modi di dire csn: arburàresi (nadu de sos cadhos) = pesàresi comente e ritzos, cun sos pes de dainanti in artu; arburai ccn. cosa = pònnere ritza, istantargiare 2. s'achetu est semper marritanne, isconchinanne, annigranne e cricanne de si arburare 3. ti àlvuras de crítica mania sentza ti intendher ne de birde e ne de sicu (G.A.Cossu)◊ su venenu mi àrborat sos nérbios!◊ si m'arvúriat su sàmbene in s'intèndhere cudhu!◊ si àrbulat su cadhu e che betat su mere! 4. su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e pensà ca no ndi dh'arburamu (A.Murru)◊ in pratza sunt arburandhe sa tuva po su fogulone Traduzioni Francese border d'arbres, se fâcher Inglese to plant with trees, to lose one's temper Spagnolo arborecer, enarbolar Italiano alberare, inalberarsi Tedesco mit Bäumen bepflanzen, sich aufbäumen.

artzisàre , vrb Definizione su si arrennegare, su si ofèndhere Sinonimi e contrari alvurare, inchietae Frasi issu, solu a intèndhere cussu zistru, artzisau si est deretu Etimo srd. Traduzioni Francese se mettre en colère, se fâcher Inglese to lose one's temper Spagnolo enfadarse Italiano inalberarsi Tedesco sich aufbäumen.

caràtere , nm: caràtile, caràtili, caràtiri Definizione prus che àteru su naturale o naturalesa de su cristianu, ma fintzes arresurtau de educatzione e de imparu, bistu coment'e cumportamentu, maneras de fàere e de pentzare sérias, coment'e firmesa e seguresa de cumportamentu, naturale forte e síncheru / caràteres de istampa = líteras po iscritura de tipografia o de css. màchina, de bisura e genias diferentes Sinonimi e contrari naturale / firmesa Frasi cussu disonestu si at béndhidu onore e caràtere ◊ cussos sunt chentza caràtere: bae e fídadi, ti narant una cosa oe un'àtera cras! ◊ custa est fémina de caràtere e de sentidu ◊ su travàgliu li aiat acraritu su caràtile de s'ómine: unu cantu de pane! ◊ mi azis imparadu a no timire, a tènnere caràtere in donzi situassione e a mi ribbellare a sas cosas dortas (G.B.Fressura)◊ ti faint su bellu bellu ananti e sunt de caràtiri fraitzu prenus de ingannus! Traduzioni Francese caractère bien trempé Inglese temper Spagnolo fortaleza de alma Italiano caràttere morale, fermézza nel pròprio comportaménto Tedesco Charakterstärke.

índula , nf, nm: índule, índuli, índulu Definizione calidades naturales de unu, genia de passione, de manera de fàere o de pentzare chi tenet a solu e no po dh'àere imparada Sinonimi e contrari brè, incrina, iscarpentu, naturale, uta Frasi Bobbore Cambosu fit ómine de índula líbbera e ladina ◊ tziu Bore fit de índule umorista ◊ a los crere fizos mios mi retenzo ca no tenent sas índulas chi tenzo ◊ in tzellas feas sa vida finida meritas pro sos índulos chi as (B.Truddaju)◊ medas funt de índuli ferina ◊ de índulas fut abarrau sempri su própiu Traduzioni Francese naturel, tempérament Inglese temper Spagnolo índole Italiano índole Tedesco Wesen.

nechidàu , pps, agt: nichidadu, nichidau Definizione de nechidare; chi est tristu, ammurrionau po calecuna ofesa chi dhi ant fatu Sinonimi e contrari annicadu, annoxau, arrennegadu, inchietu, pirmatu | ctr. allegru, pregiosu 2. nichidau chin mimme ses? ◊ fit nechidau ca murghendhe no fit reséssiu a istrabiare in tempus una cacada de sa crapa ◊ Deus nechidau at nau ca si arrepentiat de àere fatu s'ómine! 3. sunt ghiraos dae sa gherra totu male fraganaos, imbetzaos chentza su tempus, nechidaos in totu sas cosas Traduzioni Francese fâché Inglese disturbed, out of temper Spagnolo airado, furioso Italiano adirato, inquïèto Tedesco ärgerlich, böse sein, zornig sein.

úta , nf Definizione manera de èssere de s'ànimu, genia de mota chi unu tenet prus che àteru coment'e naturale / giúghere mala, bona u., èssere de mala, de bona u. = su istare primmau, oféndhiu, o su istare alligru, su lassare pèrdere ofesas e iscórrios Sinonimi e contrari corina, ingrigna, iscarpentu / ghigna Frasi as in bona uta ricamadu rimas ladinas ◊ giughet una uta… no faghet a li nàrrere nudha! ◊ cussu est pisedhu de mala uta: si ofendhet deretu Etimo ltn. ducta Traduzioni Francese naturel, tempérament Inglese temper Spagnolo índole Italiano ìndole Tedesco Wesen.

«« Cerca di nuovo