cabícia , nf: cabissa, cabitza 1 Definizione sa conca de su trigu, e de àteru chi dhi assimbígiat, fintzes sa conca de su cristianu; in is pitariolos a súlidu (es. launedhas) est su bicu o punta chi s'intrat in lavras Sinonimi e contrari ispiga Frasi benniat avatu incrua incrua ispighendi cabitza ◊ su messaju bisat cabitzas de òru ◊ in beranu su soli at a cumpriri cabitzas barracocas ◊ s'intendit unu frúscinu de seda de is cabitzas ◊ su sèmene nasset, bogat su cammitedhu, posca sa cabícia e in custa su trigu Cognomi e Proverbi smb: Cabitza, Cabizza Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. capitia Traduzioni Francese épi Inglese ear Spagnolo espiga Italiano spiga Tedesco Ähre.

cozorótu , nm Definizione s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau Sinonimi e contrari burrichedhu, cucuta, pannucra, tulatzu, trúturi 1, tutuàciu Terminologia scientifica rbr Traduzioni Francese épi de maïs Inglese maizecob Spagnolo mazorca Italiano pannòcchia del granturco Tedesco Maiskolben.

cucúta , nf Definizione s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia, pipiedha de cixiniau Sinonimi e contrari burrichedhu, cozorotu, pannucra, tulatzu, trúturi 1, tutuàciu Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. *cucutia Traduzioni Francese épi de maïs Inglese maizecob Spagnolo mazorca Italiano pannòcchia del granturco Tedesco Maiskolben.

ispíca , nf: ispiga, spiga Definizione (upm puru) sa conca o cabitza de su trigu, de s'órgiu o fintzes de àteras erbas chi faent su granu a sa matessi manera, postu a fileras in punta; si narat fintzes de su moriscu: cust'i. est tundha, grussa, manna meda e imbodhigada in sa terga a tantos pígios, su granu est cracu, chentza camisa, fichiu in s'ossu a tantas fileras deretas o fintzes unu pagu a caragolu / s'ispiga de su trigu portat is naus (granos), is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista (o braba, genia de filu longu e arrasposu); impróscimu de s'ispiga = ingrussadura in punta faghindhe s'ispiga; candho s'ispiga essit = iscabidhadura / min. ispichichedha, ispighita; a ispichinu = a zisa de ispiga, èssere a ispigas (es. tessinzu) Frasi si messaiat cun sa messadoza e si faghiant sas ipigas a mannujos ◊ cussa est ispiga chena ranu ◊ in s'istula, comente che messant sos laores, bi abbarrat ispiga ◊ su trigu est inchibberendhe in sas ispigas ◊ candu messànt ndi bodhemus s'ispiga e in domu dha pistamus cun su mallu Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. spica Traduzioni Francese épi Inglese ear (of wheat) Spagnolo espiga Italiano spiga Tedesco Ähre.

ispicàre , vrb: ispigai, ispigare, spigai Definizione bogare o fàere s'ispiga (nau de erbas e laores); cricare e arregòllere (in terras angenas) ispiga e fintzes olia o àteru, de su chi abarrat coigiau in terra de un'incúngia apustis chi che dh'ant arregorta is meres Sinonimi e contrari iscabidhai, iscabissare, ispighire / irrestujare Frasi custu laore no bi at ispigadu ◊ s'erba a úrtimos de beranu est totu ispighendhe ◊ su labore est cumintzandhe a ispicare ◊ in veranu ispicant sos lavores, istojat su triozu fioriu 2. puzones s'isparghiant in sa terra messada a ispigare ◊ minnannu no perdoneit mai a sas puzones e ne a sas pòveras de ispigare a fura ◊ pustis collida s'olia, bi colat zente ispighendhe ca bi ndhe torrat a rúere ◊ dèu a piciochedhu seu andau a ispigai, a bodhí tomàtigas Cognomi e Proverbi prb: chini no podit messai ispigat Etimo ltn. spicare Traduzioni Francese épier, monter en épi, glaner Inglese to glean Spagnolo to glean espigar Italiano spigare, spigolare Tedesco Ähren aussetzen, Ähren auflesen.

ispighíre , vrb Definizione bogare o fàere s'ispiga, nau de unas cantu erbas e laores Sinonimi e contrari iscabidhai, iscabissare, ispicare* Traduzioni Francese épier, monter en épi Inglese to glean Spagnolo espigar Italiano spigare Tedesco Ähren aussetzen.

pannúcra , nf, nm: pannuga, pannuglu, prannuca Definizione s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau; pannuga dhu narant fintzes a su frore de sa nughe, de sa castàngia, de s'olia, de su modhitzi, de sa nenciola, de su crecu, ca funt a bisura de gurdone; pintirighinu de diferente colore in sa pedhe, mescamente candho dhue ndh'at medas, cracos / p. de didu = pizighedhu de carre chi si ndhe arritzat acurtzu a s'ungra Sinonimi e contrari burrichedhu, cozorotu, cucuta, tulatzu, tutuàciu / càmula / pibirinu, piga, pintirina Frasi su trigumoriscu est cumentzendi a fai sa pannuga 2. prannucas de chessa, prudones de tandha ◊ sa chessa, mama de listíncanu, ponet prannuca ◊ cussa chessa giuchiat prannuca de listincu coment'e prudones de coradhu maduru 3. sa pipia portat sa facixedha prena prena de pannugas Terminologia scientifica rbr Etimo ltn. panuc(u)la Traduzioni Francese épi, inflorescence Inglese maize cob, spike Spagnolo panoja, panícula Italiano pannòcchia, infiorescènza Tedesco Rispe, Maiskolben.

scabidhài , vrb: iscabidhai* Definizione bogare sa cabitza de sa canna, fàere s'ispiga, nau de is laores chi ispigant; lòmpere, nau fintzes de persona Sinonimi e contrari iscabissare, ispicare, ispighire Frasi candu su trigu iat scabidhau e si fut drimpiu fut cumparta fintzas s'erba mala ◊ sa terra etotu fait cresci su lori: prima su cambu, apustis scabidhat e infinis si drimpit s'ispiga Traduzioni Francese monter en épi Inglese to ear Spagnolo espigar Italiano spigare Tedesco Ähren ansetzen.

tutuàciu , nm: tuturatzu Definizione s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau Sinonimi e contrari burrichedhu, cozorotu, cucuta, pannucra, tulatzu, trúturi 1 Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese épi de maïs Inglese maize-cob Spagnolo mazorca Italiano pannòcchia del granturco Tedesco Maiskolben.

«« Cerca di nuovo