altudhíre , vrb rfl: altzudhire, artudhire, artzudhire, astudhire, atudhire Definizione atzutzudhire, pònnere sa tzudha, inteterare su pilu de su fritu, de s'assíchidu o de sa timoria, de s'isprama Sinonimi e contrari aciuciudhae, altudhare, assunciudhai, aturtudhire, atzudhai Frasi sos pilos mi si fint altzudhidos ca mi pariat de intèndhere ispisinzu de pessones ◊ unu cane orulendhe ti astudhit sas palas de ispreu ◊ bastat solu un'umbra dai tesu chi bos faghet altudhire onzi tudha ◊ s'assuconu l'aiat fatu atudhire cantos pilos giughiat ◊ solu a bi pessare si mi artzudhint sas palas! Etimo srd. Traduzioni Francese en avoir la chair de poule Inglese to get goose-flesh Spagnolo espeluznar Italiano accapponare Tedesco schauern.

cragarístas , nf pl Definizione braba o sutabbraba de caboni, genia de nàcaras chi portant pudhas e pudhos asuta de sa conca Sinonimi e contrari gangalustas Terminologia scientifica crn Traduzioni Francese barbillons de la poule Inglese wattles Spagnolo barbas Italiano bargigli delle galline Tedesco Lappen des Hahnes.

irpilíre , vrb Definizione pònnere sa tzudha, fàere inteterare su pilu in sa pedhe, intrare su fritu de s'assíchidu, de sa timoria Sinonimi e contrari aciuciudhae, altudhire, arpilare, assunciudhai, aturtudhire, atzultzudhare, impriutzai Traduzioni Francese donner la chair de poule Inglese to give s.o. the creeps Spagnolo erizarse el pelo Italiano far venire la pèlle d'òca Tedesco eine Gänsehaut bekommen.

pidràxu , nm Definizione genia de pigione mannu, pudha càmpina Sinonimi e contrari pitarra Frasi at a èssi pidraxu, o marragau, o tzarpadheri? ◊ funt cabendi bentruxus e pidraxus Terminologia scientifica pzn, otrix tetrax orientalis Etimo srd. Traduzioni Francese poule (champêtre) Inglese little bustard Spagnolo sisón Italiano gallina prataiòla Tedesco Zwergtrappe.

púdha , nf Definizione genia de pigione mannu, grussatzu, a pinnias mannas, pesau meda po sa petza e po is oos (a/c.: a sa sossinca, ma solu su pl., dha faent a mascu: sos pudhos = is/sas pudhas)/ min. pudhichina; su mascu: pudhu, caboni; su minore de naschidórgiu: pudhighinu, pillonedhu (e, si est fémina de calecun'annu, pudhighina, pillonedha); p. matre = sa pudha chi at frochiu; p. putzonata, pillonada = chi portat is pillonedhus, p. frucera Modi di dire csn: sa pudha, pudhighina est bennia in ou = est a tretu de criare, at comintzadu a criare; p. arrufada (cun sa pinnia totu allorigada), cucuruciana (cun tzufu de pinnias in conca), nanita (de ratza minuda), criangiana (chi criat meda), flori de fà (de colore biscacadu, randhinada); brutesa de p. = merda pudhina; p. de mudeju = caboni de murdegu, pudha média, itl. beccàccia; p. mudreghina o de mata = perdixi; p. de santa Lughia = pilloni de santa Luxia, genia de arrúndili; p. càmpina = pidraxu; pudhighina de abba = pudhixedha de àcua ("porzana porzana", itl. voltolino), zenia de pzn. solu in passera in Sardinna; no ischire betare pedra a p. = no èssere bonu a fàghere male, ma fintzas no èssere bonu a nudha; su fizu de sa p. bianca = su ciciu de domu, su fizighedhu prus bene chérfidu, parpadu, e gai (ma nadu fintzas de unu bastus chi siat ma leadu a preferu); àere fintzas late de p. = àere donzi cuntentu, donzi ingúlumu; portai is pudhas a piscai = (nadu de unu) chi cheret fàghere totu isse; fidai is pudhas a margiani = pònnere su grodhe a tentare anzones, lassare cosa in manos de chie si che la furat; tocai is pudhas = compidare sas p. pro ischire si criant; corrovai su cú a is pudhas = chircare tropu cosas, su chi no si depet, unu fàghere de chie no tenet àteru de prus importu; faedhare candho píssiat sa p. = mai, abarrai citius; èssere culu de pudha = culivala, chi iscóviat totu; papai a pudhas = manigare totugantos in su matessi pratu Frasi sa pudha criat, cantat, crochit o frucit o tzotzit, bichitat, forrogat o iscarràfiat ◊ sas pudhas sunt criendhe ◊ pisedhos e pudhas imbrutant su logu ◊ duos pudhones no podent istare in mesu a sas pudhas 2. beni a mamedha tua, frorichedhu meu, pudhichinedha irmarinada! 3. est girendi che una pudha chi non iscít aundi fai s'ou ◊ tue mudu, faedha candho píssiat sa pudha! ◊ Chírigu no betat pedra a pudha ◊ muzere mia no ischit fàghere nudha, no ischit mancu betare pedra a pudha! Cognomi e Proverbi smb: Pudda Terminologia scientifica anall, gallus gallus Etimo ltn. pulla Traduzioni Francese poule Inglese hen Spagnolo gallina Italiano gallina Tedesco Henne.

pudhòne , nm: pudhoni Definizione genia de pigione chi faet e nidat in logos de istagnu; fintzes pudhu, su mascu de sa pudha Sinonimi e contrari pudhu 2. duos pudhones no podent istare in mesu a sas pudhas Cognomi e Proverbi smb: Puddone, Puddoni Terminologia scientifica pzn, porphyrio porphyrio Etimo srd. Traduzioni Francese poule sultane Inglese sultan Spagnolo calamón común Italiano póllo sultano Tedesco Purpurhuhn.

tzòtza , nf: ciòcia* Definizione sa pudha chi frochit, frochindho / èssere in tz. = èssere in gnogna, istare ibertandho Sinonimi e contrari croca 1 / ttrs. tzotza Frasi tzotzas e pudhighinos istaiant raspendhe in giru ◊ bi aiat tzotzas e pudhighinos Traduzioni Francese poule couveuse Inglese brood-hen Spagnolo clueca Italiano chiòccia Tedesco Glucke.

«« Cerca di nuovo