candíle, candíli, candíliu, candílliu , nm Definizione làmpada a ógiu, ma fintzes a bisura de candhelobbre Frasi su lampaluxi de unu candili ◊ a su mortu dhi poniant sos candiles de ozuermanu allutos, ma commo ponent bàtero candhelas ◊ fait luxi s'istiàrica posta in su candílliu Etimo spn. Traduzioni Francese lampe à huile Inglese oil lamp Spagnolo candil Italiano lucèrna ad òlio Tedesco Öllampe.

luchèra , nf: lughera, lugherra, luxerra Definizione istugighedhu cun ógiu e loghíngiu po allúere a fàere lughe, genia de làmpana; lughe etotu Sinonimi e contrari candeba, lutzera / luche 2. lugheras rujas intrant dae sa fentana: no ant a èssere cosa mala? Etimo ltn. lucerna Traduzioni Francese lampe à huile Inglese oil lamp Spagnolo candil Italiano lucèrna Tedesco Öllampe.

óciu 1 , nm: ógiu 1, ógliu 1, ólgiu, ollu, otzu, oxu 1, ozu Definizione su grassu chi portat e bogat su frutu de unas cantu linnas o chi portant totu is petzas (e fintzes su late, su casu)/ genias de ógiu: ozu de olia (ogiuermanu), de sèmenes, de àbiles o de istentinas, de porcu (ógiu porchinu), de laru, de linu, de lana, de listínchinu (ollestincu), de méndhula, de merulutzu (ozu merulutzu), de mutúturu, de níbbaru, ollu de cagamèngia (ollearrici), olluseu (ogiuambu), ozu rudau (meighina fata cun ruda), ollu de perda (ispétzia de bitúmini) Sinonimi e contrari grassu Modi di dire csn: dare a ozu (nadu in suspu de sacrifítzios, dispiagheres e gai) = no fàghere bene própiu, a sa carena, a su saludu; pàrrere ozu e mele = crere chi carchi cosa siat bona meda; èssere a ozu e mele = muntènneresi a cosas bonas, manigare cosas bonas; pàrrere ozu (nadu de su mare) = èssere pàsidu pàsidu; castiai a unu che ollu bessau in terra = cun meraviza, cun ispantu; pònnere a pasare che ozu nobu = lassai a pèrdiri, acoment'e unu chi no dhu circat nemus; ispaciau s'oll'e procu!… = agabbada sa cosa bona!, agabbada sa cucagna!, su bonu fit totu cue!; calai is òlgius santus = oliare; isfumiare s'ozu = ifúndhere pane carasau in s'ozu arghentadu comintzendhe a fumare pro che li bogare s'agriore Frasi fustis in coghina a lughe de candhela de ógiu de lestínchinu ibertandho s'ora de andhare a si crocare ◊ tziu Chichinu teniat s'autocarru po su cumérciu de s'ollu girendu de una parti a s'atra de sa Sardigna ◊ chie non pesat su valore anzenu si ponet chei s'ozu a part'e susu (A.Dettori)◊ s'ógiu de su procu s'iscàgiat in su chedhargiolu e si ponet in sa busciuca 2. su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos ◊ lassadhu prangi, no at a prangi ollu!… 3. dh'est andau che ollu in petza làngia 4. seus bennius po cicai is ollus santus Etimo ltn. oleum Traduzioni Francese huile Inglese oil Spagnolo aceite Italiano òlio Tedesco Öl.

ogiuermànu , nm: olliarmanu, olliremanu, olluermanu, oziamanu, ozualmanu, ozuemmanu, ozuermanu Definizione s'ógiu de s'olia Sinonimi e contrari cdh. ociulmanu Frasi s'ozuermanu est su menzus de sos ozos ◊ po fàere su chibudhau dhue cheret oziamanu 2. sa divisione no est andhada límpia chei s'ozuemmanu e sunt a briga Terminologia scientifica mng Traduzioni Francese huile d'olive Inglese olive oil Spagnolo aceite de oliva Italiano òlio di oliva Tedesco Olivenöl.

ogiusàntu , nm pl: ollusantu, ozusantu Definizione (ollus santus) ógiu, fatu de s'oliedhu ma ammesturau cun bràssamu, chi su píscamu beneighet in sa missa de sa gióbia santa po dh'impreare coment'e símbulu a únghere su cristianu giaendhodhi unos cantu sacramentos (e po cussu funt tres: po batiare, cresimare e po is malàidos; is primos dhos ponent ambos po cunsacrare su preide) Sinonimi e contrari óbiu 1, pernúliu Modi di dire csn: àere o tènnere s'ozusantu cun ccn. = èssere compares o comares de batísimu, de crésuma (compares e comares de o.); bènnere a puntu de ozu santu = bènnere a puntu de mortu, malàidu grave Frasi s'ozusantu cunfortat su cristianu pro sa morte ◊ su predi dhi donat is ollusantus a su malàidu 2. cun isse bi tenimus s'ozusantu e no li sego su rispetu! ◊ no s'at fide mancu in s'ozusantu! ◊ chin sa malària so bénnida a puntu de ozusantu ◊ candho bi est s'ozusantu s'ómine est obbricau a fàchere puru imperjos delicaos! Terminologia scientifica prdc Traduzioni Francese huile sainte Inglese holy oil Spagnolo santo óleo (s), crisma Italiano òlio sacro Tedesco Salböl.

ollerícinu, ollerícitu , nm: olleurrícinu, ozuarritzi, ozuerici, ozuerízine, ozuorrízinu, ozurítziu, ozuritzu Definizione s'ógiu chi si faet de sa cagamèngia, ma fintzes sa linna etotu Sinonimi e contrari cagamèngia, ollarrégiu Frasi po ti prugai comporadí s'olleurrícinu ◊ bufa ca ti faet bene, ca no est mancu ozuorrízinu, no! Traduzioni Francese huile de ricin Inglese castor-oil Spagnolo aceite de ricino, carapato Italiano òlio di rícino Tedesco Rizinusöl.

úntu , pps, agt Definizione de únghere; chi dhi ant frigau ógiu, chi est totu brutu de ógiu Sinonimi e contrari ingrassadu, luntu, untinadu Traduzioni Francese huilé, graisseux Inglese oily, oiled Spagnolo grasiento Italiano unto Tedesco geschmiert.

«« Cerca di nuovo