Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

apimpirinài , vrb Definitzione fàere a pimpirinus, a farinos Sinònimos e contràrios amminudare, filchinare, fratazare, ifrighinare, irfarfaruzare, scirfinai, sfiniallai, spamparinai, spimpirallai, spimpiridai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émietter Ingresu to crumble Ispagnolu desmigajar Italianu sbriciolare Tedescu zerbröckeln.

filchinàre , vrb: firchinare, frichinare Definitzione fàere a farinos, a orrughedhos; nau in cobertantza, su fai e fateriai, su si mòvere a meda e istare sèmpere faendho Sinònimos e contràrios apimpirinai, chimentare, ifriare, irfarfaruzare, irfrichinare, scirfinai, spimpirallai, spimpiridai / cadredhai Frases no ti lasses frichinare dae s'achéssida de pensare a su tragu chi as tentu! ◊ a su late mi bi apo firchinadu pane ◊ amus sichiu a fàchere su chi ischiabamus fàchere, frichinandhe tàulas e taulones (B.Murgia) 2. a sa patedha bi ghetaiat paja de rucros de lardu e canno fit mesu cotu nche impodhaiat aintro sas ervas mannicantinas frichinatas 3. fatendhe e firchinendhe fint un'annu e mesu ordendhe tramas a note e a die ◊ a ndhe tenet de fírchina fírchina cuss'àinu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émietter, couper en petits morceaux Ingresu to hash Ispagnolu desmenuzar Italianu sminuzzare Tedescu zerbröckeln.

fratazàre , vrb Definitzione fàere a frataza, segare a pitichedhedhu, a orrughedhos Sinònimos e contràrios amminudare, filchinare, ifrighinare, irfarfaruzare, scirfinai, sfiniallai, spamparinai, spimpirallai, spimpiridai / manigare 2. s'àinu batit paza e issu si la fratazat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émietter Ingresu to crumble Ispagnolu desmenuzar, desmigajar Italianu sbriciolare Tedescu zerbröckeln.

ifàghere , vrb: ilfàghere, irfàchere, irfàghere, isàchere, isciàere, isciai (i-scia-i) isfàghere, isfai, issàchere Definitzione isciusciare, distrúere sa cosa fata; nau de cosa de papare, còere tropu, èssere tropu lómpia / pps. isciatu, issatu (= sbisuriu, puru); pira, mela irfata = pira, mela passada, chi no est prus bona Sinònimos e contràrios derrúere, destrui, dirfàchere, idarrocai, isciasciai, isciusciai, isconciare, sciai, solivrinare | ctr. fàchere Frases sas domos s'ifaghent in sas bidhas chena zente ◊ est betendhe s'abba a cadinos: paret chi su mundhu s'isfatat in abba! ◊ sa gherra isfaghet totu, logu e zente ◊ s'istesseravat, s'isachiat, s'iscontzavat ◊ is pipius funt in s'arruga, fadendu e isciaendu giogus 2. si est isfatu in torojos de prantu ◊ in su tribàgliu m'isfato totu in suore ◊ sa linna betza s'isfaghet in piúere 3. sos ossos puru, apustis de tantu tempus, s'irfaghent ◊ funt timendu no si siat po isfai su mundu ◊ chi s'isfagat su mundhu totu intreu no mi rendhet dolore e ne ferida (Sassu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu défaire, décomposer Ingresu to undo, to decompose Ispagnolu deshacer Italianu disfare, decompórre, sgretolare, disintegrarsi, dissòlvere Tedescu zerstören, auseinandernehmen, sich zersetzen, zerbröckeln.

irfarfaruzàre , vrb: isfarfaruzare, isparfaruzare Definitzione fàere sa cosa a farinos, a farfaruza, a orrughedhedhos Sinònimos e contràrios afirinedhai, apimpirinai, fratazare, ifriare, ifrighinare, isfafarinare, scirfinai, sfiniallai, spamparinai, spimpirallai, spimpiridai, trisinai 1 Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émietter Ingresu to crumble Ispagnolu desmigajar Italianu sbriciolare Tedescu zerbröckeln.

irminujàre , vrb Definitzione segare a pitichedhedhu; pentzare una cosa o una chistione bene a fundhu, a fine a fine Sinònimos e contràrios amminudai, ispiculedhare / amminunciare, irminutziare, pilisae 2. irminujatilas custas cosas chi ti apo nau, ca a bi pessare tocat a tibe! ◊ su de s'irminujare a fundhu sos fatos umanos l'aiat ispintu a s'irbortare de fàchere su sordau ◊ irminujàndhesi cussu si li afinabat s'ànima, ite arrore! ◊ su de fàchere si l'ant irminujau bene innantis de detzídere de s'isèrghere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu morceler, faire un récit détaillé Ingresu to mince, to think over Ispagnolu desmenuzar, reflexionar Italianu sminuzzare, ripensare Tedescu zerbröckeln, überlegen.

isciasciài , vrb: sciasciai Definitzione fàere a orrugos ma coment'e a crepadura, a isciopadura, segare Sinònimos e contràrios destrui, idarrocai, ifàghere, ifasciare, isciusciai, isconciare, isordulare, sculai Frases nant ca, sa noti chi nascit Gesugristu, su tiau totu su chi aferrat isciàsciat! ◊ chi pigu cussa cadira si dha isciàsciu in conca!… ◊ chi t'arruit sa síndria a terra s'isciàsciat! Tradutziones Frantzesu défaire Ingresu to crumble Ispagnolu destrozar Italianu sgretolare Tedescu zerbröckeln.

spillài 1 , vrb Definitzione coment'e pèrdere o bogare unu pígiu, nau de sa terra chi in logu de monte che calat prus a bàsciu a tretu mannu; su essire o segare a pígios, nau de orroca Sinònimos e contràrios smuronai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cliver Ingresu to flake Ispagnolu exfoliarse Italianu sfaldare Tedescu zerbröckeln.