abbiàre 1 , vrb Definitzione
pònnere in sa bia, apèrrere sa bia po chi ccn. cosa passet bene
Sinònimos e contràrios
incarrebai,
irvinghinzare,
tocai 1
Maneras de nàrrere
csn:
abbiare s'abba in sa cora, in su surcu = incarrerai, agiudai s'àcua a passai arregollendindi sa malesa chi istrobbat; abbiare una cosa a unu = nàrriri o arregordai una cosa a unu po chi dhoi pentzit o dha fatzat
Frases
li cheret abbiadu a fàghere cudha cosa, a bortas chi si ndhe siat irmentigadu, o chi no bi apat pessadu! ◊ tantu za ndhe faghes de cosa, ti no ti l'abbiant sos àteros, a tie!…
2.
comente podes sos súlcios abbia! ◊ s'abba in sa cora cheret abbiada si bi at malesa, ca sinono no colat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
acheminer
Ingresu
to direct,
to start
Ispagnolu
encaminar
Italianu
avviare
Tedescu
leiten.
acorràe 1, acorrài , vrb: acorrare,
aggorrare Definitzione
pònnere in s'acorru, intrare in logu serrau e fintzes pònnere in presone; arregòllere, ammuntonare cosa a un'oru, atobiare a unu logu
Sinònimos e contràrios
acorralai,
aggrogogliai,
imbachilare,
immandrare,
incortae,
incortigliai
/
imprasonai,
tenturare
/
acolondrare,
afachiare,
arrocare,
assortai,
assortí,
ghirare,
tenturai
Maneras de nàrrere
csn:
acorrai a bidha = ghirare a bidha; acorrai su cuntzillu comunali = reunire su cossizu
Frases
che los acorrat in unu chizone e los leat a colpos ◊ depio fàchere sos adiles pro che aggorrare sos crapitos ◊ su boinarxu est acorrendi su tallu ◊ a ora de acorrai, is brebeis funt torradas a solas ◊ e immoi candu si torraus a acorrai po fai is assessoris?
2.
sa zustíssia nche los at acorrados totugantos ◊ lah ca ti acorrant su bestiàmini!
3.
toca, piga s'iscova e acorranci totu a cudha parti! ◊ est acorrendi s'àliga iscovada cun sa pàlia ◊ apu a bolli bí, a sa scuada de sa festa, chi ant acorrai dinai meda!
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
diriger
Ingresu
to shut in,
to convoy
Ispagnolu
acorralar,
encerrar,
encaminar
Italianu
convogliare,
rinchiùdere
Tedescu
leiten,
einschließen.
adobiài , vrb: atobiae,
atobiai,
atobiare,
atobiari,
atoviare Definitzione
bènnere apare de personas, animales o cosas chi si movent s'unu a cara a s'àteru, nau fintzes in su sensu de si agiuare apare o de agiudu, de si pònnere ananti coment’e a firmare a ccn. o calecuna cosa; andhare o cúrrere aifatu a ccn. po dhu aciapare / atobiaisí faci po faci cun… = abbojàresi própriu acurtzu, a cara a cara cun…
Sinònimos e contràrios
abbogiare,
abbruncai,
addopare,
azobiare,
coviare,
obiai
/
agiudai
/
agatare,
tènnere
Frases
est andau a si atobiai cun calincunu ◊ eus a atobiai a chini nau dèu ◊ candho che tocat su mesunote atoviamus a pratza ◊ funt andhaos in medas a dh'atobiae a s'istatzione ◊ a sa essida de bidha fradi miu atóbiat cun cust'ómini e…
2.
fendi sa cummédia, unu fuedhat e s'atru dh'atóbiat
3.
lassa istai is prantus, ca no atóbiant a nudha!
4.
atobiaidedhu, a cussu, ca mi at isdorrobbau! ◊ is bagadias si ammachiànt avatu de cussus bellus piciocus e is mamas no isciant comenti fai a dhas atobiai
Tradutziones
Frantzesu
rencontrer,
acheminer
Ingresu
to meet,
to convoy
Ispagnolu
encontrar,
topar
Italianu
incontrare,
convogliare
Tedescu
begegnen,
treffen,
leiten.
ghiài , vrb: agghiai,
ghiare Definitzione
inditare su camminu bonu, acumpangiare in su camminu giustu, cossigiare su de fàere; fintzes bogare, fàere istesiare gente o animales, imbiare
Sinònimos e contràrios
giúchere,
leai
/
mandai
Frases
su pastore fit ghiendhe sas berveghes a sa pastura ◊ su Segnore mi at ghiadu che Babbu ◊ sighi s'istiga de s'arte chi ghiat a portos de lugura! (P.Casu)◊ cherzo un'ispera de lughe chi mi ghiet ◊ at ghiadu sos sentidos mios in caminos de amore ◊ cun sa lughe de un'istedhu Deus los at ghiados a innue fit su pitzinnu
2.
su libberedhu chi ti apo nadu ti che lu ghiant issos (M.Ghiacciu)◊ ti ghio sos menzus saludos!◊ Cristos at seberau dogi apóstulos po dhos ghiare a perdicare
Ètimu
spn., ctl.
Tradutziones
Frantzesu
conduire
Ingresu
to drive
Ispagnolu
guiar
Italianu
guidare
Tedescu
führen,
leiten.
irvinghinzàre , vrb: isvighinzare,
isvirghenzare,
isvirghinzare,
ivirghinzare Definitzione
aprontare; fàere andhare, mandhare in su camminu giustu, educare
Sinònimos e contràrios
ammanitzare
/
abbiare 1,
incarrebai
Frases
isvirghínzadi, chi amus it'e fàghere meda!
2.
est unu giòvanu bene isvirghinzadu ◊ sa crabitedha che l'ant isvighinzada peri sas camineras
3.
che furant ómines ricos, féminas e pitzinnos apenas ivirghinzados ◊ da bi ndhe cheret de passéntzia chin sos pisedhos, a candho a che los vídere irvinghinzados!
Tradutziones
Frantzesu
diriger,
acheminer
Ingresu
to direct
Ispagnolu
encaminar
Italianu
instradare
Tedescu
leiten.